Ένα επτάχρονο παιδί κουμπώνει το πουκάμισο του ακρωτηριασμένου πατέρα του
Πολλοί με ρωτάνε τι προσπαθώ να πετύχω μέσα από τις εικόνες που ”κλείνω” στο φακό μου, κι εγώ τους απαντώ: Πως για εμένα η φωτογραφία είναι σαν φάρμακο, λειτουργεί καταπραϋντικά και σε κάνει να αισιοδοξείς στη σκέψη πως μπορείς να βάλεις ένα λιθαράκι για να γίνει αυτός ο κόσμος καλύτερος.
Η δουλειά μου είναι κάτι παραπάνω από καταγραφή, ψυχρή απεικόνιση των όσων διαδραματίζονται παρουσία μου. Αντιθέτως, πιστεύω ότι φωτογραφίζω για να δώσω το στίγμα μου στα γεγονότα. Θεωρώ ότι είμαι μέρος της ιστορίας, ότι οι εικόνες μου γράφουν την ιστορία, ότι η ιστορία θα ειπωθεί με τις δικές μου εικόνες οι οποίες θα αποτελέσουν εργαλείο στα χέρια ενός μελλοντικού μελετητή, ενός ανθρώπου που θα χρειαστεί να ανατρέξει πίσω στην ιστορία για να σχηματίσει μια δική του άποψη για το πως τελικά έγιναν τα πράγματα.
Κατά κοινή ομολογία τα γεγονότα και οι καταστάσεις δεν είναι όπως μας τα μεταφέρουν τα media, τα οποία εξυπηρετούν διάφορα συμφέροντα, εκεί θεωρώ ότι καλούμαι εγώ ως αντικειμενικός παρατηρητής ως ένας ανεξάρτητος φωτοδημοσιογράφος να δώσω μια πιο αντικειμενική ενημέρωση.
Από τη μέχρι τώρα πορεία μου θα έλεγα ότι ξεχωρίζω την δουλειά από τη Σιέρα Λεόνε με τίτλο “Ακρωτηριασμένη Ζωή” η οποία έχει βραβευτεί με 6 διεθνή βραβεία και μεταξύ άλλων και με το πρώτο βραβείο στην κατηγορία «σύγχρονα θέματα» στον κορυφαίο διαγωνισμό του World Press Photo. Θεωρώ ότι πέραν από τον άμεσο αλλά και διαχρονικό αντίκτυπο των εικόνων, δημιουργήθηκε και μία πολύ ανθρώπινη σχέση με τον φωτογραφιζόμενο. Πολλές φορές λέω ότι υπάρχουν εικόνες και καταστάσεις που προσπαθείς να αποφεύγεις το βλέμμα του φωτογραφιζόμενου ώστε να αποφύγεις την συναισθηματική εμπλοκή, αλλά κάποιες φορές είναι αναπόφευκτο. Αν είσαι σωστός επαγγελματίας, λειτουργείς αμερόληπτα και έχεις εκπαιδευτεί να κρατάς κάποιες αποστάσεις, τότε μπορείς εξίσου καλά και με απόλυτο σεβασμό προς τον φωτογραφιζόμενο να μεταφέρεις φωτογραφικά μια κατάσταση χωρίς αυτό να αποτελεί άμεση εμπλοκή. Με τον συγκεκριμένο άνθρωπο στη Σιέρα Λεόνε, αναπτύχθηκε μια πολύ ανθρώπινη και φιλική σχέση.
Η ιστορία πίσω από τη συγκεκριμένη φωτογραφία
Η συγκεκριμένη εικόνα κρύβει μέσα της μια ολόκληρη ιστορία και πιστεύω πως αναδεικνύει πολύ ρεαλιστικά τη βαρβαρότητα του εμφύλιου πολέμου για τον έλεγχο των κοιτασμάτων διαμαντιών στη Σιέρα Λεόνε, που είχε ως δραματική συνέπεια τον θάνατο 75.000 ανθρώπων και τον ακρωτηριασμό τουλάχιστον άλλων 20.000.
Βρέθηκα στη Σιέρα Λεόνε, τη δεύτερη πιο φτωχή χώρα στον κόσμο, με μέσο όρο ζωής 36 χρόνια και τη διαφθορά να βασιλεύει σε όλα τα επίπεδα, τον Νοέμβρη του 2005.
Σε μία από τις περιπλανήσεις μου σε έναν καταυλισμό ακρωτηριασμένων έξω από την πρωτεύουσα Freetown συνάντησα τον 31χρονο Abu Bakarr Kargbo. Ζούσε εκεί με τη γυναίκα του και τα τρία παιδιά του. Αφού μιλήσαμε, κέρδισα την εμπιστοσύνη του, γίναμε φίλοι και του ζήτησα να μπω στη ζωή του. Δέχτηκε και τον ακολούθησα στην καθημερινότητά του για αρκετές μέρες.
Στη βραβευμένη φωτογραφία ο μικρός γιος του Abu, μόλις επτά ετών, τον βοηθά να κουμπώσει το πουκάμισό του. Εκείνος τού αναπληρώνει το χάδι μόνο με ένα τρυφερό βλέμμα.
Η φυσιολογική ζωή του Abu διακόπηκε όταν αντάρτες του Ενωμένου Επαναστατικού Μετώπου εισέβαλαν στην πρωτεύουσα Freetown. Οι αντάρτες είχαν υιοθετήσει την πρωτοφανή τακτική του ακρωτηριασμού των αντιφρονούντων, με σκοπό να δημιουργήσουν κλίμα φόβου στους πολίτες της χώρας. Η Δημοκρατία της Σιέρα Λεόνε, με τα πλουσιότερα κοιτάσματα διαμαντιών στον κόσμο, είναι μια χώρα με ανύπαρκτη υγειονομική περίθαλψη και τρομερές ανισότητες.
Πριν από το τραγικό συμβάν ο πρωταγωνιστής της φωτογραφίας δούλευε ως οικοδόμος. Αρνήθηκε πεισματικά σε όλη του τη ζωή να βάλει τεχνητά μέλη γιατί πίστευε ότι δεν θα μπορούσε πλέον να ζήσει την οικογένειά του ζητιανεύοντας. Θυμόταν με κάθε λεπτομέρεια το πρόσωπο του «αγωνιστή» που τον άφησε ανάπηρο για πάντα και ζούσε για την ημέρα που θα τον συναντούσε. Πίστευε ότι δεν μπορεί να υπάρξει ποτέ κατανόηση μεταξύ θυτών και θυμάτων και αρνήθηκε να συγχωρέσει και να ξεχάσει μέχρι τον θάνατό του.
Σκοπός μου ήταν να δώσω ένα ανθρώπινο πρόσωπο στις τραγικές επιπτώσεις του εμφύλιου πολέμου, καταγράφοντας την καθημερινότητα ενός από τα χιλιάδες θύματά του.
Η μεγαλύτερη πρόκληση για μένα ήταν να καταφέρω να πω την ιστορία, αποτυπώνοντας το συναίσθημα στις εικόνες μου με μια αισθητική προσέγγιση που δεν θα προέβαλε την αναπηρία και τον αποτροπιασμό.
Σκοπός μου δεν ήταν να σοκάρω αλλά να ευαισθητοποιήσω.
Είναι η πιο σημαντική εικόνα που έχω κάνει μέχρι σήμερα και ίσως η πιο διαχρονική. Θεωρώ ότι μεταφέρει το μήνυμα του ανθρωπισμού, ενώ αισθάνομαι βαθιά την ευθύνη που απαιτεί η δημοσιοποίησή της.
Τέλος, με ικανοποιεί πολύ το γεγονός ότι απλοί άνθρωποι αντλούν δύναμη στη ζωή τους, βλέποντας την εικόνα αυτή.
Παρά την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας και τη δημιουργία Διεθνούς Δικαστηρίου για Εγκλήματα Πολέμου, η Σιέρα Λεόνε, η άλλοτε πλουσιότερη χώρα της Μαύρης Ηπείρου, παραμένει η δεύτερη πιο φτωχή του κόσμου. Κάθε παιδί που γεννιέται δεν θα δει ποτέ στη ζωή του φάρμακα ή εμβόλια. Την ίδια ώρα, ειδικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η Σιέρα Λεόνε θα συνεχίσει να γεμίζει τις προθήκες των κοσμηματοπωλείων και των διεθνών οίκων με διαμάντια αξίας 300-450 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.
Η σειρά «Ακρωτηριασμένη Ζωή» απέσπασε 6 διεθνή βραβεία, μεταξύ των οποίων και το πρώτο βραβείο στον κορυφαίο διαγωνισμό Φωτοδημοσιογραφίας του World Press Photo, στην κατηγορία «Σύγχρονα Θέματα» το 2006.
©YannisKontos.com
Πηγές: