Η συγκεκριμένη φωτογραφία, τραβηγμένη στο Παρίσι, δείχνει έναν σκύλο να διασχίζει μια σιδηροτροχιά στο απομονωμένο Parc de Sceaux, στην καρδιά του χειμώνα. Έγινε μια εμβληματική εικόνα όχι μόνο για τη σειρά «Exiles» (Εξορίες) του Josef Koudelka, αλλά μπορεί να θεωρηθεί και ως ένα πορτραίτο του Koudelka, μια μοναχική εξορία η οποία – παρά την μετέπειτα αναγνώρισή του σε εθνικό επίπεδο στην Δημοκρατία της Τσεχίας – διακρίνεται ακόμα και τον διακρίνει ως μοναχική φιγούρα. Η σειρά Exiles απεικονίζει την απομόνωση αυτών  που βιώνουν όσοι είναι εξόριστοι. Αυτή η ζωντανή αμεσότητα επιτυγχάνεται από αυτό που ο Koudelka ονομάζει ως «η αέναη μετανάστευσή μου»: "Δεν μένω σε μια χώρα πάνω από τρεις μήνες. Γιατί; Επειδή με ενδιαφέρει να βλέπω, και αν μείνω παραπάνω, τυφλώνομαι." 


Η σειρά είναι ένα πολύ δυνατό φωτογραφικό project πάνω στο ζήτημα της αποξένωσης, και για να το ολοκληρώσει ο Koudelka χρειάστηκε 25 χρόνια. Και παραμένει σήμερα τόσο επίκαιρο, όσο και την εποχή που το δημιούργησε. Έχει αναγνωρισθεί ως ένα από τα σημαντικότερα φωτογραφικά βιβλία του Koudelka. Το ξεκίνησε προκειμένου να εξερευνήσει τις καθημερινές ζωές των μεταναστών σαν κι αυτόν τον ίδιο, τους οποίους συνάντησε σε όλη την Ευρώπη πάνω από 20 χρόνια. Κι αποτέλεσε το έναυσμα για το βιβλίο Josef Koudelka: The Making of Exiles (2017), το οποίο αναζητάει την προέλευση και το πώς έγινε το ταξίδι του, προκειμένου να περιγράψει τα ταξίδια και την καθημερινότητα των μεταναστών στην Ευρώπη.

Η εν λόγω φωτογραφία ανήκει στις πιο γνωστές φωτογραφίες του Koudelka. Η εικόνα, σε πρώτη ανάγνωση, δείχνει απλή. Ένας μαύρος σκύλος σε ένα χιονισμένο τοπίο.  Αλλά το καρέ είναι έντονα συναρπαστικό. Η στάση του σκύλου είναι τεταμένη και δείχνει να είναι έτοιμος να αρχίσει το τρέξιμο. Η απουσία λεπτομέρειας στο ζώο το καθιστά μια μαύρη μάζα, παρά τις οξείες γραμμές των άκρων ενός σκύλου. Το έντονο μαύρο της σιλουέτας, σε αντίθεση με το έντονο λευκό του χιονιού, δίνει στη φωτογραφία πολλή αίσθηση. Τι κάνει ο σκύλος, και γιατί είναι μόνος σε ένα έρημο τοπίο; Ο σκύλος μοιάζει σαν ένα φάντασμα που εισβάλει στην ανθρωπότητα, όπως αυτή υποδηλώνεται από τα κτίρια στο βάθος της φωτογραφίας.

Τι οδήγησε τον Koudelka σε αυτή τη φωτογραφία δεν το ξέρει κανένας εκτός από τον ίδιο, και το πιο πιθανό είναι να μην διευκρινιστεί ποτέ, ακόμα κι αν ο ίδιος θα το ήθελε. Αλλά είναι έκδηλη η ένταση με την οποία προσεγγίζει τη ζωή και η φωτογραφία ηλεκτρίζει τα θέματα του και φέρνει σε αυτόν, αν όχι ευτυχία, τουλάχιστον τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τη ζωή.

“Η ασυνήθιστη, ασταθής, γενετήσια και έντονα ανθρωπιστική φαντασία του Koudelka αντανακλά το πνεύμα του, την ουσία μιας εξορίας, ο οποίος νιώθει να βρίσκεται στο σπίτι του κάθε φορά που το περιπλανώμενο σώμα του βρίσκει λιμάνι μέσα στη νύχτα.”Cornell Capa

Η φωτογραφία ενός σκύλου να σαρώνει ένα ψυχρό χειμωνιάτικο τοπίο, λειτουργεί ως αναπόληση ενός αυτό-πορτραίτου. Μπορείς να φανταστείς τον Koudelka, ακριβώς πίσω από τον σκύλο, να σαρώνει με την κάμερά του.

Έγινα αυτό που είμαι από το πώς γεννήθηκα, καθώς και τι φωτογραφίες φτιάχτηκαν από εμένα. Οι άλλοι με ρωτάνε, ‘Είσαι ακόμα Τσέχος ή είσαι Γάλλος;’. Δεν ξέρω ποιος είμαι – οι άνθρωποι που με βλέπουν ίσως πουν ποιος είμαι. Είμαι το παράγωγο όλου αυτού του συνεχούς ταξιδιού, αλλά γνωρίζω από πού προέρχομαι.

Masters of Photography: Humberto Rivas

Κείμενο Χρήστος Κοψαχείλης

Πρόσφατα Άρθρα

Εκθέσεις Φωτογραφίας (09 Απρ 2024)

Την Τρίτη 23 Απριλίου η γκαλερί “7” παρουσιάζει την έκθεση φωτογραφίας του ΑΚΗ ΔΕΤΣΗ με τίτλο “Αποτύπωμα” . “Η φωτογραφία ως σημαίνουσα επιφάνεια είναι μια αντίληψη στη θεωρία...

News (02 Απρ 2024)

Στο πλαίσιο των Photometria Awards 2024 με κριτή τον φωτογράφο του πρακτορείου Magnum Martin Parr, το Photometria International Photography Festival πραγματοποιεί ανοιχτό κάλεσμα προς φωτογράφους...

Cinema (02 Απρ 2024)

H κινηματογραφική λέσχη HAU Movie Club της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης αποτίει φόρο τιμής στην Bette Davis με την ειδική προβολή της ταινίας του Paul Henreid, «Το Έγκλημα της 9ης Λεωφόρου»...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (02 Απρ 2024)

Στα πλαίσια της διοργάνωσης της IMAGE+TECH expo & PHOTOVISION 2024 | 5-7 Απριλίου, φιλοξενείται η καλλιτεχνική έκθεση CONTEMPORARY JAPANESE PHOTOGRAPHERS που έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα της...

News (28 Μαρ 2024)

Το Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας απευθύνει ανοιχτό κάλεσμα σε νέους φωτογράφους και καλλιτέχνες που χρησιμοποιούν το φωτογραφικό μέσο να υποβάλουν αίτηση για συμμετοχή στο πρόγραμμα Νέοι Έλληνες...

News (27 Μαρ 2024)

Ο Φωτογραφικός Όμιλος Καβάλας και η @L.LOVES ART BOOKS παρουσιάζουν το Σάββατο 30 Μαρτίου και ώρα 19:30 στο Χαλήλ Μπέη Τζαμί στην Καβάλα την φωτογραφική εργασία του Αλέξανδρου Ζαφειρίδη με τίτλο So...

News (20 Μαρ 2024)

Ο IANOS, για έβδομη συνεχή χρονιά, διοργανώνει Διαγωνισμό Διηγήματος και Φωτογραφίας με θέμα, αυτή τη φορά, το «Παρά θίν’ αλός». Η ομηρική έκφραση παρά θίν’ αλός(Ιλιάδα, Α’, 326), σημαίνει στην...

News (20 Μαρ 2024)

Η Nikon, σε συνεργασία με τα The Comedy Wildlife Awards, είναι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει ότι ο παγκοσμίου φήμης διαγωνισμός είναι πλέον ανοικτός για τις συμμετοχές του 2024. Τα The...

News (20 Μαρ 2024)

Την Πέμπτη 21 Μαρτίου 2024, στις 19:00 θα πραγματοποιηθεί παρουσίαση του έργου τριών φωτογράφων του Φωτογραφικού Κύκλου στα πλαίσια των καθιερωμένων "Συναντήσεων της Πέμπτης" του σωματείου.Η...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (20 Μαρ 2024)

Ομαδική έκθεση φωτογραφίας με θέμα "Ο Τόπος Μου" η οποία συνδιοργανώνεται από τρεις φωτογραφικές ομάδες: την "F22" της Πτολεμαΐδας (σε επιμέλεια του Σάκη Δαζάνη), την "Αντίθεση" της Βέροιας και την...

News (19 Μαρ 2024)

Στο πλαίσιο των εβδομαδιαίων συναντήσεων, η Φωτογραφική Ομάδα fplus, σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Πολιτισμού Δήμου Λαρισαίων, φιλοξενεί την Τρίτη 19 Μαρτίου 2024, και ώρα 19:30, στο Μύλο του...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (15 Μαρ 2024)

Η Γκαλερί INTERZONE στην πόλη της Ρώμης φιλοξενεί την από κοινού έκθεση των Δάφνη Κοτσιάνη και Ηλία Γεωργιάδη με τίτλο "Density". Οι δύο Έλληνες εικαστικοί φωτογράφοι ως δίδυμο παρουσιάζουν τα έργα...