Η συγκεκριμένη φωτογραφία, τραβηγμένη στο Παρίσι, δείχνει έναν σκύλο να διασχίζει μια σιδηροτροχιά στο απομονωμένο Parc de Sceaux, στην καρδιά του χειμώνα. Έγινε μια εμβληματική εικόνα όχι μόνο για τη σειρά «Exiles» (Εξορίες) του Josef Koudelka, αλλά μπορεί να θεωρηθεί και ως ένα πορτραίτο του Koudelka, μια μοναχική εξορία η οποία – παρά την μετέπειτα αναγνώρισή του σε εθνικό επίπεδο στην Δημοκρατία της Τσεχίας – διακρίνεται ακόμα και τον διακρίνει ως μοναχική φιγούρα. Η σειρά Exiles απεικονίζει την απομόνωση αυτών  που βιώνουν όσοι είναι εξόριστοι. Αυτή η ζωντανή αμεσότητα επιτυγχάνεται από αυτό που ο Koudelka ονομάζει ως «η αέναη μετανάστευσή μου»: "Δεν μένω σε μια χώρα πάνω από τρεις μήνες. Γιατί; Επειδή με ενδιαφέρει να βλέπω, και αν μείνω παραπάνω, τυφλώνομαι." 


Η σειρά είναι ένα πολύ δυνατό φωτογραφικό project πάνω στο ζήτημα της αποξένωσης, και για να το ολοκληρώσει ο Koudelka χρειάστηκε 25 χρόνια. Και παραμένει σήμερα τόσο επίκαιρο, όσο και την εποχή που το δημιούργησε. Έχει αναγνωρισθεί ως ένα από τα σημαντικότερα φωτογραφικά βιβλία του Koudelka. Το ξεκίνησε προκειμένου να εξερευνήσει τις καθημερινές ζωές των μεταναστών σαν κι αυτόν τον ίδιο, τους οποίους συνάντησε σε όλη την Ευρώπη πάνω από 20 χρόνια. Κι αποτέλεσε το έναυσμα για το βιβλίο Josef Koudelka: The Making of Exiles (2017), το οποίο αναζητάει την προέλευση και το πώς έγινε το ταξίδι του, προκειμένου να περιγράψει τα ταξίδια και την καθημερινότητα των μεταναστών στην Ευρώπη.

Η εν λόγω φωτογραφία ανήκει στις πιο γνωστές φωτογραφίες του Koudelka. Η εικόνα, σε πρώτη ανάγνωση, δείχνει απλή. Ένας μαύρος σκύλος σε ένα χιονισμένο τοπίο.  Αλλά το καρέ είναι έντονα συναρπαστικό. Η στάση του σκύλου είναι τεταμένη και δείχνει να είναι έτοιμος να αρχίσει το τρέξιμο. Η απουσία λεπτομέρειας στο ζώο το καθιστά μια μαύρη μάζα, παρά τις οξείες γραμμές των άκρων ενός σκύλου. Το έντονο μαύρο της σιλουέτας, σε αντίθεση με το έντονο λευκό του χιονιού, δίνει στη φωτογραφία πολλή αίσθηση. Τι κάνει ο σκύλος, και γιατί είναι μόνος σε ένα έρημο τοπίο; Ο σκύλος μοιάζει σαν ένα φάντασμα που εισβάλει στην ανθρωπότητα, όπως αυτή υποδηλώνεται από τα κτίρια στο βάθος της φωτογραφίας.

Τι οδήγησε τον Koudelka σε αυτή τη φωτογραφία δεν το ξέρει κανένας εκτός από τον ίδιο, και το πιο πιθανό είναι να μην διευκρινιστεί ποτέ, ακόμα κι αν ο ίδιος θα το ήθελε. Αλλά είναι έκδηλη η ένταση με την οποία προσεγγίζει τη ζωή και η φωτογραφία ηλεκτρίζει τα θέματα του και φέρνει σε αυτόν, αν όχι ευτυχία, τουλάχιστον τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τη ζωή.

“Η ασυνήθιστη, ασταθής, γενετήσια και έντονα ανθρωπιστική φαντασία του Koudelka αντανακλά το πνεύμα του, την ουσία μιας εξορίας, ο οποίος νιώθει να βρίσκεται στο σπίτι του κάθε φορά που το περιπλανώμενο σώμα του βρίσκει λιμάνι μέσα στη νύχτα.”Cornell Capa

Η φωτογραφία ενός σκύλου να σαρώνει ένα ψυχρό χειμωνιάτικο τοπίο, λειτουργεί ως αναπόληση ενός αυτό-πορτραίτου. Μπορείς να φανταστείς τον Koudelka, ακριβώς πίσω από τον σκύλο, να σαρώνει με την κάμερά του.

Έγινα αυτό που είμαι από το πώς γεννήθηκα, καθώς και τι φωτογραφίες φτιάχτηκαν από εμένα. Οι άλλοι με ρωτάνε, ‘Είσαι ακόμα Τσέχος ή είσαι Γάλλος;’. Δεν ξέρω ποιος είμαι – οι άνθρωποι που με βλέπουν ίσως πουν ποιος είμαι. Είμαι το παράγωγο όλου αυτού του συνεχούς ταξιδιού, αλλά γνωρίζω από πού προέρχομαι.

Masters of Photography: Alex Webb

Κείμενο Χρήστος Κοψαχείλης

Πρόσφατα Άρθρα

Εκθέσεις Φωτογραφίας (25 Σεπ 2023)

To 1927 Art Space υποδέχεται αυτό το φθινόπωρο τον φωτογράφο Πολύβιο Ανεμογιάννη και παρουσιάζει την έκθεση φωτογραφίας Far East.   Πρόκειται για ένα οδοιπορικό στις λαϊκές γειτονιές...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (25 Σεπ 2023)

"Οι συμβολικοί «τόποι» που εξερευνά κανείς στη διαδικασία της απεξάρτησης, η αίσθηση της διαρκούς εγρήγορσης και της αναμονής «αυτού του ενός και μοναδικού πράγματος που θα επεκτείνει τη ζωή πέρα...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (22 Σεπ 2023)

Το BOOZE Κ.Ο.Τ.Ε.Σ. φιλοξενεί την ατομική έκθεση φωτογραφίας του Ηλία Κωνσταντακόπουλου elsewhere (ΑΛΛΟΥ) (σε κάποιον άλλον τόπο_προς κάποιον άλλον τόπο) από την Τετάρτη 4 Οκτωβρίου έως την Τετάρτη...

Agora (19 Σεπ 2023)

 Η νέα Polaroid I-2 συνδυάζει την παραδοσιακή αναλογική εμπειρία με τη σύγχρονη τεχνολογία μίας φωτογραφικής μηχανής και δημιουργεί ένα νέο σημείο αναφοράς στη στιγμιαία...

News (19 Σεπ 2023)

Αν θέλετε να ρουφήξετε τη φωτογραφία στο έπακρο. Αν αναζητάτε την ουσία. Αν είσαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσετε τις γνώσεις και τον εαυτό σας. Αν θέλετε να βιώσετε τη γέννηση της ιδέας που γεννά το...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (18 Σεπ 2023)

Η γκαλερί "Χρύσα" στην Κατερίνη υποδέχεται τον εικαστικό, καλλιτεχνικό φωτογράφο Παναγιώτη Φτάρα. Συνδιοργανωτές είναι ο Οργανισμός Πολιτισμού Ο.Π.Π.Α.Π. και οι Εκδόσεις Οξύνοια. Εγκαινιάζει...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (18 Σεπ 2023)

Κάθε μορφή τέχνης διαμορφώνει έναν διάλογο μεταξύ δημιουργού και αποδέκτη συνειδητά, αλλά και ασυνείδητα. Είναι μια εξιστόρηση με μια άλλη γλώσσα, με ένα άλλο μέσο που απελευθερώνει μια διαφορετική...

News (14 Σεπ 2023)

Μια συμπαραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ Επιμέλεια προγράμματος | Γιώργος Κουμεντάκης (Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΕΛΣ)...

News (14 Σεπ 2023)

Τα Great Photo Awards με χαρά ανακοινώνουν το μεγάλο νικητή, τους νικητές επιμέρους κατηγοριών και τους επιλαχόντες με αναρτήσεις, του διεθνούς φωτογραφικού διαγωνισμού με θέμα “Black & White...

News (14 Σεπ 2023)

Το φθινόπωρο έφτασε και φέρνει μαζί του τα βραβευμένα και πολυαγαπημένα εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας του Eyes of Light. Δύο εργαστήρια, ένα δια ζώσης για άτομα από Αθήνα και ένα διαδικτυακό...

News (12 Σεπ 2023)

Για 18η χρονιά συνεχίζεται ο ετήσιος κύκλος διαλέξεων του γνωστού θεωρητικού της φωτογραφίας και του κινηματογράφου, Πλάτωνα Ριβέλλη.  Φέτος, το θέμα τους είναι:  Η...

Cinema (12 Σεπ 2023)

Το Photometria International Photography Festival εντάσσεται στην κανονική ροή της δράσης του Chaniartoon International Comic & Animation Festival για την ανάδειξη της καλύτερης ταινίας των...