H Cameron δημιούργησε μια ονειρική ατμόσφαιρα σε όλες της λήψεις της. Αυτό το επίτηδες θολό, που θυμίζει προραφαηλικούς πίνακες, η χρονική στιγμή που η τέχνη της φωτογραφίας διαχωρίστηκε από την ζωγραφική, κι άρχισε να στέκεται δειλά στα πόδια της, ενθρόνισε την Cameron στο πάνθεον των φωτογράφων.

Στο τραπέζι του κήπου, τα πορσελάνινα φλιτζάνια έστεκαν παρατεταγμένα σα να ήταν τα πιόνια μιας σκακιέρας, το κινέζικο τσάι άχνιζε και αναδυόταν μια εκλεπτυσμένη μυρωδιά, παραδίπλα το χαβιάρι και τα κουλουράκια, όπως τα ετοίμαζε η μαμά.

Η υπηρέτρια στέκονταν, διακριτικά, έτοιμη να σερβίρει το τσάι στην κυρία της. Στην κυρία που περίμενε κόσμο, περίμενε την οικογένειά της με σκοπό να γιορτάσουν τα 48α γενέθλια της...

Η βεντάλια στα χέρια της, θαρρείς και δεν παρείχε μόνο δροσιά, αλλά έδιωχνε τις σκέψεις της 48χρονης γυναίκας...αλλά μάταια.

"Εγώ είμαι η Julia Margaret Pattle"

Καλκούτα ναι, εκεί γεννήθηκα, στην Ινδία, από πατέρα αξιωματικό του βρετανικού στρατού (ήταν αυταρχικός, αυστηρός) κι από μητέρα Γαλλίδα, αριστοκρατικής καταγωγής (ευαίσθητη και καλλιεργημένη). Μια περίεργη αταίριαστη συνεύρεση με γέννησε, με ανάθρεψε, με σπούδασε.

Οι σπουδές μου στη Γαλλία και την Αγγλία, όπως και οι καταβολές μου. Όμορφη δεν υπήρξα ποτέ...

Όμως, ο Charles Hay Cameron, ο άντρας μου, με διάλεξε για μητέρα των παιδιών του. Δικηγόρος, πλούσιος, με ανοιχτό μυαλό. Ενθάρρυνε τις καλλιτεχνικές μου ευαισθησίες και αυτό αγάπησα σε αυτόν... Είκοσι χρόνια μεγαλύτερός μου!

Δέκα χρόνια μαζί του στις Ινδίες, δέκα δύσκολα χρόνια μακριά από την πατρίδα αλλά συνάμα τόσες εικόνες, τόσα αρώματα, ο ερχομός των παιδιών, ο ερχομός των φίλων, μια άλλη ζωή. Μια Βρετανίδα στην Ινδία. Και μετά ήρθε η συνταξιοδότησή του, και ερχομός μας πίσω στην πατρίδα!"

 Η βεντάλια πήγαινε και ερχότανε, οι σκέψεις της Julia άρχισαν να μην έχουν πια συγκρότηση, να είναι άναρχες, αποσυντονίστηκε, έπρεπε να προσγειωθεί στην πραγματικότητα, το τσάι άχνιζε ακόμα στην κούπα της και από το βάθος του κήπου ξεπρόβαλε η μια από τις κόρες της συνοδευόμενη από τον γαμπρό της, κουβαλώντας ένα ογκώδες αντικείμενο...

" Μου έφεραν το δώρο μου! Μα τι κουβαλάνε και χαχανίζουν; Αυτά τα παιδιά ποτέ δεν μεγαλώνουν... και καλύτερα!"

Η κόρη προχωρά προς τη μεριά της μαμάς της και με τη βοήθεια του συζύγου της τοποθετεί το δώρο, στα πόδια της.

"It may amuse you, Mother, to try to photograph during your solitude at Freshwater"

"Ω! πραγματικά αυτό κι αν ήταν δώρο!!! Από τη στιγμή που έπιασα στα χέρια μου τη φωτογραφική μηχανή, μεταμορφώθηκε σε ένα ζωντανό οργανισμό, με φωνή, μνήμη δημιουργική ενέργεια"

(πηγή Malcolm Daniel/ department of Photographs, The Metropolitan MUseum of Arts)

Θα μπορούσε με αυτό τον ανορθόδοξο τρόπο να ξεκινήσει κάποιος να ασχολείται με την φωτογραφία στα 48 του χρόνια, να είναι γυναίκα, μητέρα, σύζυγος και να ζει στην Βρετανία στα μέσα του 19ου αιώνα;

Ναι θα μπορούσε. Η Julia-Margaret Pattle, η γνωστή μας Cameron απέδειξε με την ισχυρή της θέληση πως ποτέ δεν είναι αργά να πραγματοποιήσεις τις επιθυμίες σου.

Η καταγωγή, η μόρφωση και το περιβάλλον, της έδιναν ισχυρά πλεονεκτήματα σε σχέση με τις γυναίκες της εποχής της...

 Το ίδιο βράδυ, στο ίδιο μέρος στον κήπο του σπιτιού της, ο Alfred Tennyson, αδελφικός της φίλος στέκονταν εκστασιασμένος απέναντι στο μαγικό κουτί.

   "- Αγαπητή μου, αυτό κι αν είναι πρόκληση, τώρα που τα παιδιά σου βρήκαν το καθένα το δρόμο του, είναι καιρός να βρεις και εσύ τον δικό σου. Να, εδώ που είμαστε μπορείς να κάνεις έναν πρόχειρο σκοτεινό θάλαμο..."

 Όπερ και εγένετο!!

Ήταν εκείνος, οποίος της ζήτησε να τον φωτογραφίσει για τις ανάγκες της έκδοσης μιας ποιητικής του συλλογής, γνωστή ως Idylls of the king. Ήταν εκείνος, ο οποίος την παρότρυνε να συνεχίσει το έργο της, το οποίο για την εποχή που ζούσαν πήγαινε κόντρα στο ρεύμα, ήταν εκείνος που την έφερε σε επαφή με άλλους λογοτέχνες και επιστήμονες. Ήταν ένας θερμός υποστηρικτής της!

Κευλάνη, 26 Ιανουαρίου 1879

Η κάμαρα είναι σκοτεινή, οι κουρτίνες από βαρύ βελούδο στο χρώμα της ώχρας εμποδίζουν και το παραμικρό φως να μπει στο δωμάτιο. Ένα σκουρόχρωμο σκαλιστό κομοδίνο στέκει δίπλα από το τεράστιο κρεβάτι, το φως από το κερί τρεμοπαίζει όπως τρεμοπαίζει και η ματιά της.

"Τόσο κρύο πια κάνει! ούτε οι θερμοφόρα, ούτε τα στρωσίδια είναι ικανά να με ζεστάνουν. Καταραμένο κρυολόγημα, λες να με νικήσεις; Εδώ, μακριά από την πατρίδα, εδώ που επέλεξα πριν τέσσερα χρόνια να συνεχίσω το φωτογραφικό μου ταξίδι; Και να που βρίσκομαι, ανήμπορη σε τούτο δω το κρεβάτι να τυραννιέται το μυαλό και το σώμα μου. Μα μήπως τυραννία δεν ήταν να μην βρίσκω χημικά για την επεξεργασία των πλακών μου; Τυραννία δεν ήταν να μην βρίσκω καθαρό νερό;

   Εγώ είμαι η Julia Margaret Cameron, σήμερα ετών 63, καθηλωμένη και εξαντλημένη από ένα κακό κρυολόγημα, εδώ στην Κευλάνη. Μακριά πίσω στο Isle of Wight θέλω να είμαι, με τον Alfred ... να ξαναφτιάξω τα πορτραίτα του Charles Darwin, του Rosetti, του Browning, της Ellen Terry...της πολυαγαπημένης μου Julia Stephen.... Εκεί είναι η ψυχή μου, εκεί είναι η καρδιά μου..."

Ο βήχας ήταν επίμονος, σκληρός και απάνθρωπος, ώσπου ησυχία, σιωπή, παύση.... Όλα έμοιαζαν ήρεμα, το κερί που τρεμοπαίζει δίπλα της έσβησε έτσι απλά....όπως και εκείνη.

Η Cameron δημιούργησε μια ονειρική ατμόσφαιρα σε όλες τις λήψεις της, αφήνοντας τις πλάκες για αρκετή ώρα μέσα στα χημικά, έκανε μακροχρόνιες λήψεις, άφηνε επίτηδες ανεστίαστους τους φακούς, με αποτέλεσμα τα μοντέλα να κάνουν μικροκινήσεις έτσι ώστε στο τέλος να εμφανίζεται ένα θολό αποτέλεσμα.

Πολλοί την κατηγόρησαν για αυτό το θολό...

"- oh my dear lord! Δεν καταλαβαίνουν ότι το φλου το κάνω επίτηδες!"

Αυτό το επίτηδες θολό, που θυμίζει προραφαηλικούς πίνακες, η χρονική στιγμή που η τέχνη της φωτογραφίας διαχωρίστηκε από την ζωγραφική, κι άρχισε να στέκεται δειλά στα πόδια της, παρά την κριτική και την απαξίωση από το ήδη πολύχρονο κατεστημένο, ενθρόνισε την Cameron στο πάνθεον των φωτογράφων.

Δυστυχώς, το έργο της πήρε τη διάσταση και την αξία που του άρμοζε μετά το θάνατο της, το 1879 ...(μήπως ήταν ή είναι και η μόνη;)

Η Julia Stephen, ανηψιά της και αργότερα μητέρα της Virginia Woolf, το 1926 προώθησε το έργο της εκδίδοντας και προλογίζοντας ένα βιβλίο με φωτογραφίες της. Παρόλα αυτά, η δουλειά της έγινε γνωστή στους καλλιτεχνικούς κύκλους πολύ αργότερα, το 1948 από τον ιστορικό Helmut Gernsheim.

Ωστόσο, χωρίς καμιά αμφιβολία, η ψυχή και το συναίσθημα που έβαλε στο έργο της θα μείνουν στην αιωνιότητα και το όνομά της, επάξια, στο βάθρο των masters of photography.

Στις μέρες μας θα λέγαμε μια λέξη για να περιγράψουμε το μεγαλείο της.

Respect!

Κι αυτή θα μειδίαζε και θα έκανε μια ελαφριά υπόκλιση του κεφαλιού της...