Ο θρύλος θέλει την ετεροθαλή αδελφή του βασιλιά Αρθούρου, Μόργκαν ή αλλιώς Μοργκάνα λε Φέϊ, ειδήμων στη δημιουργία οπτικών  ψευδαισθήσεων. Η Fata Morgana  (όπως καθιερώθηκε στην ιταλική γλώσσα) κατοικούσε σε κρυστάλλινα παλάτια στο βυθό της θάλασσας και μπορούσε να εμφανίζει ψεύτικες εικόνες κάστρων που αιωρούνταν επάνω από ακτές, παρασύροντας έτσι τους ναυτικούς σε ναυάγια.  Στην Σικελική παράδοση η Fata Mrgana υποδηλώνει έναν ιδιαίτερο είδος διπλού αντικατοπτρισμού κατά τον οποίο εμφανίζονται αντικείμενα ενωμένα-αντίστροφα κατά κορυφή. Τα αντικείμενα αυτά στην πραγματικότητα βρίσκονται έως και εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά και  εμφανίζονται παραμορφωμένα (υπερυψωμένα, ανεστραμμένα, μεγεθυμένα) επάνω στον ορίζοντα. Η εικόνα μεταβάλλεται κάθε λεπτό και εξαφανίζονται απρόσμενα όπως εμφανίστηκαν. 

Το φαινόμενο του αντικατοπτρισμού Fata Morgana παρατηρείται κάτω από συγκεκριμένες φυσικές, μη ελεγχόμενες συνθήκες. Το καλοκαίρι όταν ο αέρας φυσά στην επιφάνεια της θάλασσας και είναι πολύ πιο κρύος από τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας τότε πλοία, οροσειρές και  παγόβουνα ίπτανται επάνω στον ορίζοντα εκεί που η θάλασσα συναντά τον ουρανό. Η θερμοκρασιακή αναστροφή επιτρέπει να διαφύγει θερμότητα δια της ακτινοβολίας στο διάστημα. Η απρόσκοπτη αλληλεπίδραση μεταξύ του ζεστού υπερκείμενου αέρα και του πυκνότερου ψυχρού μπορεί να δράσει ως διαθλαστικός φακός, δημιουργώντας ένα κατακόρυφο ανεστραμμένο είδωλο επί του οποίου φαίνεται να αιωρείται το απομακρυσμένο ευθύ είδωλο.

Στην φωτογραφική διαδικασία το είδωλο εμφανίζεται επίσης ανεστραμμένο καθώς το φως περνάει μέσα από έναν συγκλίνων φακό. Με τον κατάλληλο χειρισμό του διαφράγματος και υπό συνθήκες που ορίζονται  από τον ίδιο τον φωτογράφο, δημιουργείται η φωτογραφία. Για τον φωτογράφο και δάσκαλο φωτογραφίας Πλάτωνα Ριβέλλη 

Η φωτογραφία είναι μια ψευδαίσθηση που δημιουργείται από το πλέξιμο του περιεχόμενου με τη φόρμα, είναι μια μεταμόρφωση του κόσμου μέσα από την προσωπικότητα του καλλιτέχνη – φωτογράφου

Στη θεραπευτική διαδικασία η ανάδυση της ανεστραμμένης εικόνας του ενδιαφερόμενου είναι αποτέλεσμα μιας αυθόρμητης και ασυνείδητης εξωτερίκευσης του εσωτερικού εαυτού. Όταν ο ασυνείδητος, εσωτερικός νους συναντά τον πραγματικό, εξωτερικό κόσμο ο θεραπευόμενος δύναται να τρομάξει, όπως τρόμαζαν οι ναυτικοί από την απρόσμενη εμφάνιση του φαινομένου της Fata Morgana. Αυτό συμβαίνει γιατί  έρχονται στο φως (κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες όπως διασφαλίζονται από την δεοντολογία) αντικατοπτρισμοί των ευαίσθητων, εύθραυστων, πληγωμένων κομματιών του που όσο και να μην τα αναγνωρίζει με μια πρώτη ματιά, πρόκειται για τον ίδιο τον εαυτό κάπως παραποιημένο. Με την καθοδήγηση το ειδικού αυτά τα κομμάτια αναπλαισιώνονται, νοηματοδοτούνται εκ νέου, γίνονται αποδεκτά και αξιοποιούνται  προς την κατεύθυνση της προσωπικής ανάπτυξης.

Η Καναδή φωτοθεραπεύτρια Judy Weiser  υποστηρίζει ότι η φωτογραφία μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα ανάμεσα στο γνωστικό και το αισθητηριακό, σε ό,τι κινείται στον εσωτερικό εαυτό, κάτω από το συνειδητό, και τον εαυτό που μας είναι γνώριμος. Η φωτογραφία, όπως όλες οι τέχνες, δίνει στον ενδιαφερόμενο την δυνατότητα να έχει πρόσβαση σε συναισθήματα, αναμνήσεις, αγωνίες και να ανασύρει σημαντικά   ζητήματα τα οποία αποτελούν την πρώτη ύλη για την ψυχοθεραπεία. Με άλλα λόγια ο ενδιαφερόμενος καλείται να σκεφτεί φωναχτά την ιστορία του.

Οι φωτογραφίες των θεραπευόμενων συχνά λειτουργούν ως χειροπιαστές συμβολικές  κατασκευές, μεταφορικά, μεταβατικά αντικείμενα που  σιωπηρά προσφέρουν εσωτερική θέα με τρόπους που οι λέξεις από μόνες τους δεν μπορούν να την εξηγήσουν ή να την αναπαραστήσουν επαρκώς

Στην τεχνική της Φωτοθεραπείας, η φωτογραφία δύναται να λειτουργήσει ως έναυσμα και καταλύτης επανασύνδεσης της οπτικής μνήμης με τα συναισθήματα εκείνης της στιγμής του παρελθόντος τα οποία βρίσκονται αποθηκευμένα στο ασυνείδητο. 

Για τον ψυχίατρο, ψυχοθεραπευτή και συγγραφέα Yrvin Yalom η οπτική περιγραφή ανοίγει δρόμο για κεντρικά ζητήματα. Η αλλαγή μπορεί να ξεκινήσει μόνο από μέσα, μόνο όταν γίνει συνειδητό ότι υπάρχουν περισσότεροι τρόποι να ειδωθεί η κατάστασή τους και αναγνωριστούν οι αντικατοπτρισμοί τους. Τότε ο ενδιαφερόμενος, ίσως, διαπιστώσει ότι είναι βοηθητικό να δει την αλλαγή μέσα από μια άλλη προοπτική. 

Ο Marcel Proust σημειώνει :

Σκοπός του ταξιδιού δεν είναι να δεις καινούρια μέρη, αλλά να δεις με καινούρια μάτια

 

Για το φαινόμενο Fata Morgana: http://el.m.wikipedia.org

Για την Φωτοθεραπεία: 

  • Schaefer Ch.(1988), “Innovative Interventions in Child and Adolescent Therapy”, WILEY
  • Weiser, J., Using Photo Therapy Techniques in Art and Other Counseling Practices”, www.phototherapy-centre.com
  • Weiser, J., (2001)  December, “ Phototherapy Techniques : Using Clients’ Personal Snapshots and Family Photos as Counseling and Therapy Tools από το περιοδικό Afterimage Vol 29 No 3 P: 10-15
  • Weiser, J., (1984) Fall, Phototherapy-Becoming Visually Literate about Oneself or Phototherapy???What’s Phototherapy ??? περιοδικό PhotoTherapy Vol IV pages: 2-7
  • Ziller, R., ( 2000). Self Counselling through re authored photo self narrative , από το περιοδικό Counselling Psychology Quarerly , Vol. 13, No 3 pp 265-278  http//:www.tandf.co.uk/journals
  • Yrvin Yalom: Ο Δήμιος του έρωτα & άλλες ιστορίες ψυχοθεραπείας
  • Πλάτων Ριβέλλης : Μονόλογος για τη φωτογραφία

Πρόσφατα Άρθρα

Εκθέσεις Φωτογραφίας (25 Σεπ 2023)

To 1927 Art Space υποδέχεται αυτό το φθινόπωρο τον φωτογράφο Πολύβιο Ανεμογιάννη και παρουσιάζει την έκθεση φωτογραφίας Far East.   Πρόκειται για ένα οδοιπορικό στις λαϊκές γειτονιές...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (25 Σεπ 2023)

"Οι συμβολικοί «τόποι» που εξερευνά κανείς στη διαδικασία της απεξάρτησης, η αίσθηση της διαρκούς εγρήγορσης και της αναμονής «αυτού του ενός και μοναδικού πράγματος που θα επεκτείνει τη ζωή πέρα...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (22 Σεπ 2023)

Το BOOZE Κ.Ο.Τ.Ε.Σ. φιλοξενεί την ατομική έκθεση φωτογραφίας του Ηλία Κωνσταντακόπουλου elsewhere (ΑΛΛΟΥ) (σε κάποιον άλλον τόπο_προς κάποιον άλλον τόπο) από την Τετάρτη 4 Οκτωβρίου έως την Τετάρτη...

Agora (19 Σεπ 2023)

 Η νέα Polaroid I-2 συνδυάζει την παραδοσιακή αναλογική εμπειρία με τη σύγχρονη τεχνολογία μίας φωτογραφικής μηχανής και δημιουργεί ένα νέο σημείο αναφοράς στη στιγμιαία...

News (19 Σεπ 2023)

Αν θέλετε να ρουφήξετε τη φωτογραφία στο έπακρο. Αν αναζητάτε την ουσία. Αν είσαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσετε τις γνώσεις και τον εαυτό σας. Αν θέλετε να βιώσετε τη γέννηση της ιδέας που γεννά το...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (18 Σεπ 2023)

Η γκαλερί "Χρύσα" στην Κατερίνη υποδέχεται τον εικαστικό, καλλιτεχνικό φωτογράφο Παναγιώτη Φτάρα. Συνδιοργανωτές είναι ο Οργανισμός Πολιτισμού Ο.Π.Π.Α.Π. και οι Εκδόσεις Οξύνοια. Εγκαινιάζει...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (18 Σεπ 2023)

Κάθε μορφή τέχνης διαμορφώνει έναν διάλογο μεταξύ δημιουργού και αποδέκτη συνειδητά, αλλά και ασυνείδητα. Είναι μια εξιστόρηση με μια άλλη γλώσσα, με ένα άλλο μέσο που απελευθερώνει μια διαφορετική...

News (14 Σεπ 2023)

Μια συμπαραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ Επιμέλεια προγράμματος | Γιώργος Κουμεντάκης (Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΕΛΣ)...

News (14 Σεπ 2023)

Τα Great Photo Awards με χαρά ανακοινώνουν το μεγάλο νικητή, τους νικητές επιμέρους κατηγοριών και τους επιλαχόντες με αναρτήσεις, του διεθνούς φωτογραφικού διαγωνισμού με θέμα “Black & White...

News (14 Σεπ 2023)

Το φθινόπωρο έφτασε και φέρνει μαζί του τα βραβευμένα και πολυαγαπημένα εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας του Eyes of Light. Δύο εργαστήρια, ένα δια ζώσης για άτομα από Αθήνα και ένα διαδικτυακό...

News (12 Σεπ 2023)

Για 18η χρονιά συνεχίζεται ο ετήσιος κύκλος διαλέξεων του γνωστού θεωρητικού της φωτογραφίας και του κινηματογράφου, Πλάτωνα Ριβέλλη.  Φέτος, το θέμα τους είναι:  Η...

Cinema (12 Σεπ 2023)

Το Photometria International Photography Festival εντάσσεται στην κανονική ροή της δράσης του Chaniartoon International Comic & Animation Festival για την ανάδειξη της καλύτερης ταινίας των...