Στην Ιαπωνική γλώσσα η λέξη «κρίση» αποδίδεται με δυο ιδεογράμματα (kanji)˙ το ένα αποδίδει την έννοια του κινδύνου και το άλλο της ευκαιρίας.
Το ζητούμενο είναι να διαπιστώσουμε κατά πόσο επιθυμούμε να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία, σε μια ευκαιρία για προσωπική ανάπτυξη, ωρίμανση.
Ίσως θα χρειαστεί να ξεχάσουμε για ένα μικρό ή μεγαλύτερο διάστημα το περίτεχνο, το σπάνιο, το εντυπωσιακό και να κοιτάξουμε κατάματα το μικρό, το συνηθισμένο, το καθημερινό «φόντο» που μας περιβάλλει και εμμέσως μας περιγράφει. Η φωτογράφος Mary Ellen Mark (φωτό εξωφύλλου) μας προτρέπει:
Φωτογραφίστε τον κόσμο όπως ακριβώς είναι. Τίποτα δεν είναι πιο ενδιαφέρον από την πραγματικότητα.
Θα μπορούσαμε να σκεφτούμε την κρίση ως μια ευκαιρία να χαρίσουμε στον εαυτό μας ένα δώρο, το δώρο της σιωπής˙ την κατάσταση εκείνη όπου μπορούμε να ακούσουμε ξεκάθαρα τη φωνή μας, μπορούμε να αυξήσουμε τον εσωτερικό μας διάλογο, μπορούμε να ανατρέξουμε σε ό,τι έχουμε φωτογραφίσει, στους δασκάλους μας, τις επιρροές μας, τα αγαπημένα ή λιγότερα αγαπημένα θέματα μας, στις ευκολίες ή τις δυσκολίες μας. Άλλωστε η ψυχολογική ανάπτυξη εδράζει στην εκμάθηση της ικανότητας μας να αφουγκραζόμαστε τα συναισθήματα.
Ακόμα και αν δεν διαπιστώσουμε τίποτα καινούριο , αξιόλογο ή διαφωτιστικό θα έχουμε συνειδητοποιήσει «κάτι» και αυτή η συνειδητοποίηση θα είναι το πρώτο μας βήμα για την αλλαγή μας, εφ΄όσον αποφασίσουμε να την επιλέξουμε. Ο ψυχίατρος Carl Jung σημειώνει:
Δεν είμαι αυτό που μου συνέβη, είμαι αυτό που επέλεξα εγώ να γίνω.
Το «εγώ» δεν έχει κάποια εγωκεντρική ή υπεροπτική έννοια, μεταφράζεται σε ανάληψη ευθύνης, σε προσωπική επιλογή.
Στην τέχνη η κίνηση και η ακινησία είναι εξ΄ίσου σημαντικές έννοιες. Στη μουσική όλες οι μελωδίες περιλαμβάνουν και παύσεις, στο χορό οι χορογραφίες περιλαμβάνουν κίνηση αλλά και παύσεις. Μοιάζει η σιωπή/ η παύση να λειτουργούν ενισχυτικά στον ήχο/ στην κίνηση. Στην φωτογραφική τέχνη ένα «ήσυχο» φόντο, ένα «λιτό» κάδρο, μια «απλή» σύνθεση, ένα «συνηθισμένο» θέμα, μπορούν να προσδώσουν μια ήσυχη άλλα όχι λιγότερο δυνατή εικόνα. Το περίτεχνο ίσως δεν είναι πάντα πιο σημαντικό.
Στη θεραπευτική διαδικασία κάποιες φορές οι στιγμές σιωπής και σπανιότερα οι συνεδρίες σιωπής είναι παρούσες. Συχνά αυτές οι σιωπές κάνουν "πάταγο". Πότε συμβαίνουν; Τι διάρκεια έχουν; Τι έχει προηγηθεί; Τι έπεται;
Είναι πληροφορίες που έχουν μεγάλη σημασία τόσο για την θεραπευτική υπόθεση αλλά και την ερμηνεία του θεραπευτή, όσο και για την κατανόηση εαυτού του θεραπευόμενου. Η σιωπή είναι μη λεκτική επικοινωνία και με τη μη λεκτική επικοινωνία μεταφέρεται το 65%-93% των μηνυμάτων.
Όσες και όποιες σκέψεις/ερωτήματα και αν περνούν από το μυαλό του θεραπευόμενου αναφορικά με τα αίτια, τις αλήθειες και τα ψέματα που περιβάλλουν την ζωή του, η στιγμή που εκτυλίσσονται τα γεγονότα, πιθανά να μην είναι η καταλληλότερη στιγμή να τα απαντήσει. Ίσως χρειαστεί να σωπάσει για λίγο τις κινήσεις του νου. Συχνά στη θεραπευτική διαδικασία το "γιατί;" δεν είναι λειτουργική ερώτηση, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα στάδια, όταν όλα τα σημαντικά και κάποιες φορές επώδυνα γεγονότα "κραυγάζουν".
Η σιωπή συχνά θυμίζει την εκπνοή, λειτουργεί κατευναστικά , ανακουφιστικά και μας προετοιμάζει για την επόμενη εισπνοή. Μπορεί κανείς να ξεκουράζεται στην σιωπή, ακόμα και αυτή μοιάζει με κενό, απειλή, διακοπή, απουσία συναισθημάτων …
Να είσαι εκεί και να ακούς τη σιωπή που πάταγο κάνει
Να αφουγκράζεσαι την κραυγή που στο χρόνο βουβή και ακίνητη μένει
Ικανή να σε συνταράξει, καθώς οι χορδές της καρδιάς σου θα πάλλονται!
Πηγές: