Συχνά οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα φωτογραφικά τους πορτραίτα (κάθε φωτογραφία είναι ένα είδος «πορτραίτου»*) για να συστηθούν, να περιγράψουν ποιοί είναι, πώς αισθάνονται ή να δηλώσουν τις προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντα τους. Συνήθως επιλέγουν να επικοινωνήσουν τις «καλύτερες» όψεις του εαυτού τους.

  Αλληλεπιδρώντας με άλλους ανθρώπους διαμέσου των φωτογραφιών, συνειδητοποιεί κανείς  ποια είναι τα «σημαντικά» και τα «αξιόλογα» στοιχεία της ταυτότητάς του, τα οποία εκφράζει ή επιθυμεί να εκφράσει δημόσια.  

  Ο Scheafer επιμένει ότι ο τρόπος με τον οποίο αποφασίζει κανείς να ποζάρει, κάθε άλλο παρά τυχαίος είναι. Χωρίς αμφιβολία αντανακλά την άποψη του για τον κόσμο, τον δημόσιο και ιδιωτικό του εαυτό˙ όπως αυτός καθρεφτίζεται στο σώμα του, στο πρόσωπο του, στις επιλογές των προσώπων με τα οποία φωτογραφίζεται μαζί  ή που απουσιάζουν αλλά και  των αντικειμένων που επιλέγει να τον περιβάλλουν. Εκφράζοντας την άποψη του  για το πώς επιθυμεί  να φωτογραφηθεί, πότε, με ποιόν, που, κτλ., φωτίζει τις προσωπικές του αντιλήψεις τόσο για τον εαυτό του όσο και για τις σχέσεις με τους γύρω του. Μιλάει δηλαδή για τον εαυτό του κάνοντας τις  λέξεις λιγότερο απαραίτητες. Άλλωστε όπως παρατηρεί ο Πλάτων Ριβέλλης «η τέχνη από την αρχή της ανθρωπότητας συμπληρώνει τον λόγο, δεν ερμηνεύεται από αυτόν».

  Όταν οι άνθρωποι ποζάρουν, ακόμα και για  φωτογραφίες  που οι ίδιοι τραβούν τους  εαυτούς τους, συνήθως έχουν κάποιες συνειδητές ή υποσυνείδητες  σκέψεις και απόψεις για το πώς θα «πρέπει» ή  «επιθυμούν» να είναι το τελικό αποτέλεσμα. Οι  όποιες προσδοκίες τους συσχετίζονται με  το πώς  ελπίζουν  ότι οι άλλοι τους αντιλαμβάνονται στην καθημερινή ζωή.

  Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει κανείς για ποιόν φωτογραφίζεται. Η οποιαδήποτε δυσκολία να δεχθεί κάποιος να φωτογραφηθεί από κάποιον άλλον, ίσως αποτελεί ένδειξη της ποιότητας της μεταξύ τους σχέσης. Διαφορετικά ποζάρει κανείς όταν φωτογραφίζεται από έναν επαγγελματία φωτογράφο και αλλιώς από τον  σύντροφο του κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών. Αν δεν υπάρχει συναισθηματική εγγύτητα ή εμπιστοσύνη, ίσως να μην μπορεί κανείς  να ανταποκριθεί αυθεντικά και αυθόρμητα.  

  Την εμπειρία της φωτογράφισης  ακολουθεί  η παρατήρηση. Παρατηρώντας κανείς τον εαυτό του  σε μια φωτογραφία του  δίνεται η δυνατότητα να ανακαλύψει στοιχεία της προσωπικότητας του τα οποία ίσως δεν γνώριζε. Τόσο η Weiser όσο και ο Scheafer επιμένουν ότι η σύγκριση του εαυτού του σε στημένες και φυσικές φωτογραφίες, καθώς επίσης και η σύγκριση του εαυτού του σε φωτογραφίες τραβηγμένες από διαφορετικούς φωτογράφους, μπορούν να οδηγήσουν στην  διαπίστωση μιας  διαφορετικής αντίληψης  του εαυτού του. Μέσα στα λίγα δευτερόλεπτα  ενός  κλικ, δύναται να αποκαλυφθούν αξιόλογες και ποικίλες όψεις της ταυτότητας του.   

  Θα ήταν πολύ χρήσιμο να προβεί κανείς σε μια συστηματική παρατήρηση του τρόπου που διαφοροποιεί την  συμπεριφορά του, την  εμφάνιση, την γλώσσα σώματος,  ανάλογα  από ποιόν φωτογραφίζεται και της επίδραση που αυτή η διαφοροποίηση μπορεί να έχει, σαν «κυματισμός» ,  στην ταυτότητα του. Χωρίς απαραίτητα να αποτελεί συνειδητή πρόθεση του φωτογράφου,  μπορεί να προκαλέσει επιρροή  στο άτομο που φωτογραφίζει. Μοιάζει με το πετραδάκι που πέφτει σε μια λίμνη και δημιουργεί ομόκεντρους κύκλους, κυματισμούς. Οι κυματισμοί  μπορεί να επηρεάσουν την «ευλυγισία» της ταυτότητας του ατόμου που φωτογραφίζεται. Συνειδητοποιώντας ότι μπορεί κανείς να φωτογραφηθεί με διαφορετικό τρόπο από διαφορετικούς  φωτογράφους, αρχίζει να εκτιμά την «ελαστικότητα» και τα «όρια»της ταυτότητας του  καθώς και των «προς τα έξω»  εικόνων του. 

  Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο τρόπο διαπροσωπικής αλληλεπίδρασης, δεδομένου ότι η φωτογραφία  λόγω της πολυσημίας της δίνει τη δυνατότητα για διαφορετικές ερμηνείες της ταυτότητας. Ερμηνείες  οι οποίες μπορούν να συγκριθούν, να αμφισβητηθούν, να επαναξεταστούν, να απορριφθούν ή να  καλωσοριστούν. 

  Ταυτόχρονα δίνεται η ευκαιρία να αναγνωρίσει κανείς την άλλη όψη του ίδιου νομίσματος˙τους περιορισμούς και τους κινδύνους της ετικετοποίησης από τους άλλους καθώς ο διάλογος που προκαλεί η φωτογραφία συνεχίζεται ή διακόπτεται. 

Εξετάζοντας, επανεξετάζοντας και συγκρίνοντας τις ποικίλες πλευρές της ταυτότηταςτου μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι η «ελαστικότητα» της ίσως και να επηρεάζεται από  επανεμφανιζόμενες  παρελθούσες ασυνείδητες πληροφορίες, μυστικά και ιστορίες, χρήσιμες και απαραίτητες  για την  προσωπική αλλαγή και ανάπτυξη του. 

*Σε ένα επόμενο άρθρο θα γίνει αναφορά στα «Πορτραίτα»

Για τον Schaefer, και τοβιβλίο “Innovative interventions in child and adolescent therapy”,  βλέπε εδώ: https://catalogue.nla.gov.au/

Πρόσφατα Άρθρα

Εκθέσεις Φωτογραφίας (11 Φεβ 2025)

Δεν θα τους γνωρίσουμε ποτέ. Συναντηθήκαμε μόνο για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου. Μια σκηνή του δρόμου που η κανονικότητα ανατρέπεται μόνο για λίγο, πολύ λίγο. Μένει όμως παγωμένη μέσα στην κάμερα...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (31 Ιαν 2025)

Ο Εικαστικός Κύκλος ΔΛ σε συνεργασία με την ΔΛ Gallery παρουσιάζει την Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου 2025 την ατομική έκθεση της Ρέας Παπαδοπούλου με τίτλο «Διαταραγμένα Εδάφη». «Αν βγάζετε...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (30 Ιαν 2025)

Η Γκαλερί Σύγχρονης Τέχνης Lumiere είναι στην ευχάριστη θέση να παρουσιάσει το φωτογραφικό έργο του Στέλιου Παφίτη AFIAP, ενός καταξιωμένου φωτογράφου με πάνω από 40 χρόνια εμπειρίας στον τομέα των...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (29 Ιαν 2025)

Ο Δημήτρης Λάμπρης μετά το "structures" επιστρέφει με ένα νέο project στο χώρο τέχνης Ο.art.athens . Αυτή τη φορά θα παρουσιάσει το "departures".  Έντονα ασπρόμαυρα κοντράστ, έγχρωμες...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (29 Ιαν 2025)

Η Bleach Kollektiv παρουσιάζει την οµαδική έκθεση ασπρόµαυρης αναλογικής φωτογραφίας Workers of Negative (Vol.2) στον χώρο για τη φωτογραφία ΥπΟψΗ. Τα έργα της έκθεσης είναι από τις διακριθείσες...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (28 Ιαν 2025)

Η γνωστή σχολή φωτογραφίας της Θεσσαλονίκης, Photoglobe παρουσιάζει την ομαδική έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Αναμνήσεις», μια οπτική εξερεύνηση του παρελθόντος μέσα από το φακό των μαθητών της. Η...

News (21 Ιαν 2025)

Η Φωτογραφική Ομάδα CRoP (Creative Rodos Photographers) σας προσκαλεί σε ένα ξεχωριστό σεμινάριο φωτογραφίας το Σάββατο 25 Ιανουαρίου 2025, που θα πραγματοποιηθεί στο Επιμελητήριο Δωδεκανήσου (ώρες...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (14 Ιαν 2025)

Στις 11 Ιανουαρίου 2025, η Ζωσιμαία Ακαδημία φιλοξενεί την έκθεση φωτογραφίας του καταξιωμένου φωτογράφου Σταύρου Πρωτόπαπα με τίτλο “Flana”. Η έκθεση επικεντρώνεται στη φωτογραφία δρόμου,...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (14 Ιαν 2025)

Η Δημόσια Κεντρική ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΛΙΒΑΔΕΙΑΣ και η Ομάδα Φωτογραφίας της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς, σας προσκαλούν στην Έκθεση Φωτογραφίας «75 ΑσπρόΜαυρες εκδοχές» που διοργανώνουν από 20 έως 26 Ιανουαρίου...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (14 Ιαν 2025)

Οι λευκές πυραμίδες των αλυκών σχηματίζονται από το νερό και τον αέρα. Στοιχεία της φύσης που συνεργάζονται αρμονικά για να μάς προσφέρουν το πολύτιμο αγαθό, το αλάτι. Όλα μία μαγεία. Η φύση, τα...

Παρουσιάσεις και Συνεντεύξεις (17 Δεκ 2024)

Cyanotyping thus gave birth to a triple Metamorphosis: photographic, pictorial, graphological. The cyanotype is the ultra-elegant meeting point of photography and painting, at the chronological,...

News (12 Δεκ 2024)

Την Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2024, στις 19:00 θα πραγματοποιηθεί παρουσίαση του έργου δύο φωτογράφων του Φωτογραφικού Κύκλου στα πλαίσια των καθιερωμένων "Συναντήσεων της Πέμπτης" του σωματείου. Η...