Ύστερα από 50 χρόνια «υπηρεσίας» στη φωτογραφία, έχω πια πειστεί ότι ορισμένοι (λίγοι) φωτογράφοι διαθέτουν μία έκτη αίσθηση. Θα μπορούσα να το πω και μαντική ικανότητα, αλλά κινδυνεύω να γίνω γραφικός. Σίγουρα όμως αυτή η ικανότητά τους δεν οφείλεται μόνο στη γνώση και την εμπειρία τους. Αναφέρομαι στη δυνατότητα που έχουν κάποιοι «φωτογράφοι δρόμου» να καταγράφουν τη στιγμή της κορύφωσης μιας σκηνής δράσης

04 Thanasis Tsagkris iFocus

Γρεβενά, δεκαετία ‘50. Η φωτ. αυτή έγινε αφίσα της Unicef, για το «Έτος παιδιού» το 1981.

Ο Cartier – Bresson την αποκάλεσε “αποφασιστική στιγμή”, οι άλλοι όμοιοί του δεν έδωσαν κάποια ονομασία, απλά τράβηξαν αυτή τη στιγμή. Ο γράφων, σε νεαρή ηλικία, είχε ασχοληθεί με το είδος αυτό της φωτογραφίας, για δύο περίπου χρόνια. Δεν είχε κατορθώσει όμως να πετύχει παρά μόνο μερικές τέτοιου είδους φωτογραφίες, που έχουν μάλιστα δημοσιευτεί στο ΦΩΤΟγράφο. Η διαφορά με τους “μάντεις” του είδους είναι ότι εκείνοι μπορούν να “πιάσουν”, τέτοιες μοναδικές στιγμές, αναρίθμητες φορές.

Εκτός βέβαια από τον “γνωστό” Henri Cartier – Bresson, τον ίδιο σεβασμό νοιώθω για τον “γλυκό” Robert Doisneau, τον Elliot Erwitt, τον Eugene Smith, τον Marc Riboud και κάποιους άλλους.

Σε αυτή την “ιδιαίτερη” μικρή ομάδα θα ήθελα να συμπεριλάβω και τον “δικό μας” Θανάση Τσαγκρή. Και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στο βιβλίο μου Ιστορία της Ελληνικής Φωτογραφίας, τον έχω αποκαλέσει “Cartier-Bresson της Ελλάδας”.

02 Thanasis Tsagkris iFocus

Ο Θανάσης Τσαγκρής όμως – σε αντίθεση με τον Cartier-Bresson – ελάχιστα ενδιαφέρθηκε να προβάλει τον εαυτό του σε τηλεοπτικά παράθυρα ή με άλλους τρόπους αυτοπροβολής. Παρά την επιμονή μου για την παρουσίασή του στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, ακόμα και στη σχολή όπου διδάσκω, ο Τσαγκρής είχε πάντα αρνηθεί ευγενικά.

Γεννήθηκε στο χωριό Κολύρι της Ηλείας, το 1992. Το 1945 ήρθε στην Αθήνα και εργάστηκε στο πρακτορείο των αδελφών Μεγαλοκονόμου, σαν φωτορεπόρτερ. Αργότερα δούλεψε κοντά στον Σπύρο Τρανάκα, στην οδό Κάνιγγος 10. Το 1955 μαζί με άλλους φωτορεπόρτερ ίδρυσε το Πρακτορείο Φωτορεπορτάζ «Hellas Press». Οι φωτογραφίες τους από τότε κυκλοφορούσαν στον ελληνικό και στον διεθνή τύπο.

05 Thanasis Tsagkris iFocus

Το 1958 προσλήφθηκε στη ΔΕΗ, στο φωτογραφικό τμήμα, και εργάστηκε σαν βοηθός του Νίκου Γκιζίκη. Μετά την αποχώρηση του τελευταίου έγινε προϊστάμενος για 20 περίπου χρόνια και συνέβαλε στη βελτίωση του φωτογραφικού εργαστηρίου της ΔΕΗ.

Τα χρόνια αυτά ταξίδευε σε όλη την Ελλάδα, φωτογραφίζοντας όλα τα υδροηλεκτρικά και θερμοηλεκτρικά εργοστάσια παραγωγής ρεύματος της ΔΕΗ καθώς και άλλες δραστηριότητές της. Δημιούργησε έτσι ένα μεγάλο αρχείο σχετικό με την εξέλιξη της εταιρείας.

Το 1959 έγινε μέλος της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας και είχε πολλές επιτυχίες σε εκθέσεις, στη μαυρόασπρη φωτογραφία και ιδιαίτερα στο στιγμιότυπο. Η FIAP ( Διεθνής Ομοσπονδία Φωτογραφικής Τέχνης) του απένειμε τους τίτλους AFIAP ( 1966 ) και EFIAP (1968 ), για το φωτογραφικό έργο του. Το 1961 άρχισε να συμμετέχει σε διεθνείς διαγωνισμούς και η δουλειά του άρχισε να ξεχωρίζει, να βραβεύεται και να αναγνωρίζεται. Φωτογραφίες του έχουν συμπεριληφθεί σε εκδόσεις μεγάλων ετήσιων λευκωμάτων (Annuals) και έχουν εκδοθεί σε αναγνωρισμένα ξένα έντυπα όπως το Photography of the World, 1969, το Photography Year Book, 1986, U.S. Camera, Time-Life κ.α.

01 Thanasis Tsagkris iFocus

Συνεργάστηκε σαν ανταποκριτής με διεθνή πρακτορεία, όπως το Keystone (1984) και σαν αποκλειστικός ανταποκριτής με το πρακτορείο Gamma (1974). Φωτογραφίες του έχουν χρησιμοποιηθεί επίσης από την UNICEF, στα πλαίσια της καμπάνιας της για το «Έτος παιδιού» το 1981. Έκανε πέντε ατομικές εκθέσεις: Στην Ε.Φ.Ε. το 1970, στην αίθουσα τέχνης «Παρνασσός» το 1973, στην αίθουσα Κέννεντι της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης το 1980, στο Δημαρχείο Πύργου το 1987 και στο Greek Trade Center της Νέας Υόρκης το 1972, ύστερα από πρόσκληση της ελληνικής ομογένειας.

Φωτογραφίες του έχουν αναρτηθεί σε περισσότερες από 20 διεθνείς φωτογραφικές εκθέσεις. Έχει επίσης βραβευτεί με 150 βραβεία και Grand Prix σε εκθέσεις σε όλο τον κόσμο. Οι φωτογραφίες του κατορθώνουν με έναν μαγικό τρόπο να συγκρατήσουν την στιγμή της κορύφωσης της δράσης.


Για το σύνολο του έργου του απέσπασε δίπλωμα διάκρισης από την Ε.Φ.Ε., το 1989 και το δίπλωμα «Βούλα Παπαϊωάννου», από το Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας, το 1998. Για τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις στο χώρο της φωτογραφίας, ο Θανάσης Τσαγκρής έχει τις επιφυλάξεις του:

«Σήμερα η φωτογραφία έχει πάρει άλλες διαστάσεις, τα κομπιούτερ και τα τεχνικά μέσα που έχει στη διάθεσή του ο φωτογράφος προσθέτουν διαφορετικό ύφος στο αποτέλεσμα. Η τεχνολογία μπορεί να μεταβάλλει ποικιλότροπα το αποτέλεσμα, γεγονός που δεν αντικατοπτρίζει τις δυνατότητες και την αξία του φωτογράφου», είχε πει σε μια παλιότερη συνέντευξή του.

Για τον Τσαγκρή «καλή φωτογραφία» είναι εκείνη που αντέχει στο χρόνο. Αυτή που τη βλέπεις χρόνια και εξακολουθεί να σε γεμίζει. Το πάθος του για τη φωτογραφία διατηρείται ακόμη και σήμερα. Συχνά επισκέπτεται το εργαστήριο που λειτουργεί πια ο γιος του Στέλιος, ο οποίος ακολουθεί το δικό του τρόπο έκφρασης στο χώρο της φωτογραφίας.

Το 2005, ο γράφων με την ιδιότητα του επιμελητού, ανέλαβε τη δημιουργία μιας φωτογραφικής έκθεσης και του αντιστοίχου λευκώματος, που περιελάμβανε πέντε Έλληνες φωτογράφους. Η έκθεση παρουσιάστηκε σε 14 πόλεις της Ελλάδας και σε τρεις στο εξωτερικό, με τον τίτλο “Η άδολη ματιά”. Το κοινό στοιχείο των φωτογράφων αυτών ήταν η “άδολη ματιά” τους με την οποία προσέγγισαν την Ελλάδα της περιόδου 1940-1980. Ήταν μια ματιά χωρίς σκοπιμότητες, χωρίς υστεροβουλία και χωρίς προκαταλήψεις. Ήταν φυσικό ένας από τους φωτογράφους αυτούς, να είναι ο Θανάσης Τσαγκρής.

κείμενο Άλκης Ξ. Ξανθάκης

(φωτο. εξωφύλλου: Πελοπόννησος, δεκαετία ‘50).

Ευχαριστούμε τον Στέλιο Τσαγκρή για την παραχώρηση του φωτογραφικού υλικού.

Αναδημοσίευση από τον ΦΩΤΟγράφο 175, Ιούλιος, 2008

10 Thanasis Tsagris iFocus

11 Thanasis Tsagris iFocus

12 Thanasis Tsagris iFocus

13 Thanasis Tsagris iFocus

Πρόσφατα Άρθρα

Εκθέσεις Φωτογραφίας (29 Σεπ 2023)

Το Κατάλυμα της Γαλλίας, σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, θα φιλοξενήσει την έκθεση φωτογραφίας με προβολή αφηγήσεων και τίτλο «Προσωπογραφίες του Αιγαίου» των Κωνσταντίνου και...

Παρουσιάσεις και Συνεντεύξεις (28 Σεπ 2023)

«Είναι συγκλονιστικό να βλέπεις να μιλάνε μέσα από την ψυχή τους, εκφραζόμενοι μέσα από μια φωτογραφία, κάθε φορά κοιτάγαμε μία φωτογραφία αλλά διαβάζαμε την ψυχή της κάθε κοπέλας που μίλαγε»,...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (25 Σεπ 2023)

To 1927 Art Space υποδέχεται αυτό το φθινόπωρο τον φωτογράφο Πολύβιο Ανεμογιάννη και παρουσιάζει την έκθεση φωτογραφίας Far East.   Πρόκειται για ένα οδοιπορικό στις λαϊκές γειτονιές...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (25 Σεπ 2023)

"Οι συμβολικοί «τόποι» που εξερευνά κανείς στη διαδικασία της απεξάρτησης, η αίσθηση της διαρκούς εγρήγορσης και της αναμονής «αυτού του ενός και μοναδικού πράγματος που θα επεκτείνει τη ζωή πέρα...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (22 Σεπ 2023)

Το BOOZE Κ.Ο.Τ.Ε.Σ. φιλοξενεί την ατομική έκθεση φωτογραφίας του Ηλία Κωνσταντακόπουλου elsewhere (ΑΛΛΟΥ) (σε κάποιον άλλον τόπο_προς κάποιον άλλον τόπο) από την Τετάρτη 4 Οκτωβρίου έως την Τετάρτη...

Agora (19 Σεπ 2023)

 Η νέα Polaroid I-2 συνδυάζει την παραδοσιακή αναλογική εμπειρία με τη σύγχρονη τεχνολογία μίας φωτογραφικής μηχανής και δημιουργεί ένα νέο σημείο αναφοράς στη στιγμιαία...

News (19 Σεπ 2023)

Αν θέλετε να ρουφήξετε τη φωτογραφία στο έπακρο. Αν αναζητάτε την ουσία. Αν είσαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσετε τις γνώσεις και τον εαυτό σας. Αν θέλετε να βιώσετε τη γέννηση της ιδέας που γεννά το...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (18 Σεπ 2023)

Η γκαλερί "Χρύσα" στην Κατερίνη υποδέχεται τον εικαστικό, καλλιτεχνικό φωτογράφο Παναγιώτη Φτάρα. Συνδιοργανωτές είναι ο Οργανισμός Πολιτισμού Ο.Π.Π.Α.Π. και οι Εκδόσεις Οξύνοια. Εγκαινιάζει...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (18 Σεπ 2023)

Κάθε μορφή τέχνης διαμορφώνει έναν διάλογο μεταξύ δημιουργού και αποδέκτη συνειδητά, αλλά και ασυνείδητα. Είναι μια εξιστόρηση με μια άλλη γλώσσα, με ένα άλλο μέσο που απελευθερώνει μια διαφορετική...

News (14 Σεπ 2023)

Μια συμπαραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ Επιμέλεια προγράμματος | Γιώργος Κουμεντάκης (Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΕΛΣ)...

News (14 Σεπ 2023)

Τα Great Photo Awards με χαρά ανακοινώνουν το μεγάλο νικητή, τους νικητές επιμέρους κατηγοριών και τους επιλαχόντες με αναρτήσεις, του διεθνούς φωτογραφικού διαγωνισμού με θέμα “Black & White...

News (14 Σεπ 2023)

Το φθινόπωρο έφτασε και φέρνει μαζί του τα βραβευμένα και πολυαγαπημένα εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας του Eyes of Light. Δύο εργαστήρια, ένα δια ζώσης για άτομα από Αθήνα και ένα διαδικτυακό...