Το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (Museum of Modern Art– MoMA) της Νέας Υόρκης ιδρύθηκε το 1929. Από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του συμπεριέλαβε και τη φωτογραφία τόσο στις συλλογές του, όσο και στις εκθέσεις που διοργάνωνε. Πολύ σύντομα, το 1940, η φωτογραφία αυτονομήθηκε καθώς ιδρύθηκε ξεχωριστό τμήμα αφιερωμένο σ΄ αυτήν. Μέχρι σήμερα έχουν ολοκληρώσει τη θητεία τους τέσσερεις Διευθυντές του Τμήματος Φωτογραφίας, οι οποίοι με τα κείμενα τους, τα βιβλία που εξέδωσαν και κυρίως με τις εκθέσεις που επιμελήθηκαν προέβαλαν τάσεις, καθιέρωσαν σύγχρονους τους φωτογράφους, ανακάλυψαν νέους, ανέδειξαν και επιβράβευσαν παλαιότερους που έμεναν στην αφάνεια επηρεάζοντας έτσι τη πορεία της αμερικάνικης, αλλά και της παγκόσμιας φωτογραφίας. 

Ο πρώτος Διευθυντής του Τμήματος Φωτογραφίας υπήρξε ο Beaumont Newhall (1908-1993). Ο Newhall, που σπούδασε Ιστορία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Harvard, είχε από τη παιδική του ηλικία εμπειρία με τη φωτογραφία παρακολουθώντας τη μητέρα του να εμφανίζει τις γυάλινες πλάκες στο σκοτεινό της θάλαμο και μάλιστα δοκίμαζε τη γεύση των χημικών! Ο Newhall συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι και στο Λονδίνο, αλλά οι συνέπειες του οικονομικού κραχ του 1929 τον εμπόδισαν να αφιερωθεί στο διδακτορικό του και έτσι το 1935 προτίμησε τη σιγουριά της θέσης του βιβλιοθηκάριου στο ΜοΜΑ. Το 1937 του ανατέθηκε να διοργανώσει μια αναδρομική έκθεση για τα 100 χρόνια της φωτογραφίας. Η επιτυχία της έκθεσης “The History of Photography” ήταν καθοριστική τόσο για την αναγνώριση της φωτογραφίας ως ισότιμης με τις υπόλοιπες τέχνες, όσο και για την καριέρα του Newhall που το 1940 ανέλαβε τη διεύθυνση του νεοσύστατου Τμήματος Φωτογραφίας και τη κράτησε για οκτώ χρόνια. 

Το 1947 τον διαδέχτηκε ο Edward Steichen (1879-1979), οποίος γεννήθηκε στο Λουξεμβούργο, πριν οι γονείς του μεταναστεύσουν στις ΗΠΑ. Ο Steichen ασχολήθηκε αρχικά με τη ζωγραφική και στη συνέχεια στράφηκε στη φωτογραφία για να καθιερωθεί ως πρωτοπόρος φωτογράφος μόδας και ο ακριβότερα αμειβόμενος την εποχή του μεσοπολέμου. Μαζί με τον Alfred Steiglitz άνοιξαν το 1905 τη Little Galleries of the Photo-Secession στους τοίχους της οποίας εκτός από φωτογραφίες εκτέθηκαν για πρώτη φορά στην Αμερική έργα του Matisse, του Rodin, του Cezanne, του Picassoκαι του Brancusi. Με αυτή την εμπειρία δεν δυσκολεύτηκε να διατηρήσει τη θέση του Διευθυντή του Τμήματος Φωτογραφίας μέχρι και το 1962. Σταθμός στη καριέρα του αποτέλεσε η – αμφιλεγόμενη – έκθεση “The Family of Man”. Αυτή η γιγαντιαία έκθεση περιελάμβανε πάνω από 500 φωτογραφίες που απεικόνιζαν τη ζωή, την αγάπη και το θάνατο σε 68 χώρες, τραβηγμένες από ισάριθμους φωτογράφους. Από το 1955 ως το 1962 η έκθεση περιπλανήθηκε σε 91 πόλεις 38 χωρών και εκτιμάται ότι την είδαν περισσότερα από 9 εκατομμύρια άνθρωποι. Αντίθετα από τη λαϊκή υποδοχή, η κριτική της έκθεσης ήταν - και εξακολουθεί να είναι – δηκτική.

Ο τρίτος Διευθυντής John Szarkowski (1925-2007) ήταν ένας σπουδαίος πνευματικός καθοδηγητής που άφησε σημαντικά συγγράμματα σχετικά με τη φωτογραφία, όπως τα “The Photographer's Eye”, “Looking at Photographs” και “Mirrors and Windows: American Photography Since 1960”.Σε μια από τις πρώτες εκθέσεις που διοργάνωσε έφερε στο προσκήνιο τρεις νέους και σχετικά άσημους φωτογράφους τον Lee Friedlander, τον Garry Winogrand και την Diane Arbus που το έργο τους έμελλε να σφραγίσει όλη την μετέπειτα φωτογραφική παραγωγή. Σε μια εποχή (1967) που η Αμερική και ο κόσμος όλος κατακλυζόταν από φωτογραφίες “ντοκουμέντα” από τον πόλεμο του Βιετνάμ και από τις διαμαρτυρίες για τον τερματισμό του, η έκθεση αυτή με το χαρακτηριστικό τίτλο “New Documents” ερχόταν να υποδηλώσει τη διαφορά ανάμεσα στους φωτοδημοσιογράφους και στους νέους καλλιτέχνες που, ενώ είχαν οικειοποιηθεί τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της δουλειάς των προγενέστερων, ήταν φανερό πως τους ενδιέφερε περισσότερο να ανακαλύψουν την εσωτερικότητα και να επεκτείνουν τα όρια του μέσου, παρά να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα και να πάρουν θέση πάνω σ’ αυτή. Παράλληλα με την προώθηση νέων φωτογράφων ο Szarkowski ενδιαφέρθηκε για την προβολή και την αναγνώριση σπουδαίων δημιουργών του παρελθόντος και μάλιστα μη Αμερικανών, που παρέμεναν αδικαιολόγητα παραγνωρισμένοι, όπως του Eugene Atget, του Brassai και του Andre Kertesz διοργανώνοντας μεγάλες εκθέσεις και εκδίδοντας πληρέστατες μονογραφίες με το έργο τους. 

Το 1986 ανέλαβε τη διεύθυνση του Τμήματος ο Peter Galassi (1951-), απόφοιτος και αυτός του Harvard με διδακτορικό στην Ιστορία της Τέχνης από το Πανεπιστήμιο του Columbia. Με τις επιλογές του σηματοδότησε τη στροφή του Μουσείου κυρίως προς την εννοιολογική (conceptual) φωτογραφία προβάλλοντας τους σημαντικότερους εκπροσώπους αυτού του ρεύματος, όπως τον Philip-Lorca diCorcia (1995), τη Cindy Sherman (1997), τον Andreas Gursky (2001), τον Jeff Wall (2007) και τον William Wegman μεταξύ άλλων. Χαρακτηριστικό δείγμα των προτιμήσεων του υπήρξε η πρώτη ομαδική έκθεση που διοργάνωσε “Pleasures and Terrors of Domestic Comfort”(1991) στην οποία συμπεριέλαβε κυρίως έγχρωμες φωτογραφίες αισθητικής snapshot. Ολοκλήρωσε τη καριέρα του στο ΜοΜΑ το 2016 και θα τον αδικούσα αν δεν ανέφερα και τις εκθέσεις που είχε παρουσιάσει με τους σημαντικούς φωτογράφους των προηγούμενων γενεών μεταξύ των οποίων του Henri Cartier-Bresson: The Early Work (1987), του Nicholas Nixon: Pictures of People (1988), του Roy De Carava: A Retrospective (1996), του Walker Evans (2000) και του Aleksandr Rodchenko

0 books iFocus.gr

Πρόσφατα Άρθρα

Εκθέσεις Φωτογραφίας (10 Μαρ 2025)

Η ΔΛ Gallery παρουσιάζει το Σάββατο 29 Μαρτίου 2025 την ατομική έκθεση φωτογραφίας του Δημήτρη Μυτά με τίτλο “ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ”, σε επιμέλεια της Νίνας Κασσιανού. Το νέο φωτογραφικό έργο του καλλιτέχνη...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (10 Μαρ 2025)

Η Φωτογραφική Εταιρεία Μυτιλήνης (ΦΕΜ) με μεγάλη χαρά καλωσορίζει, τη φωτογράφο Αντιγόνη Κουράκου, στην πόλη της Μυτιλήνης, όπου θα εκθέσει τη πραγματικά εντυπωσιακή δουλειά της. Τα εγκαίνια της...

News (08 Μαρ 2025)

Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας (International Women’s Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου. Θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 1977 με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ. Η Παγκόσμια Ημέρα...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (08 Μαρ 2025)

Oμαδική έκθεση φωτογραφίας με θέμα «A State of Mind» από τις 7 έως τις 10 Μαρτίου στη Βίλα Στέλλα (Γαλήνης και Σοφίας 5). Φέτος οι καλλιτέχνες παρουσιάζουν σύνολα φωτογραφιών που εκφράζουν τη...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (04 Μαρ 2025)

Ο άνθρωπος και όλες οι πτυχές αναπαράστασής του, σε κάθε πλαίσιο -οικογενειακό, κοινωνικό, επαγγελματικό, έμφυλο, μικροϊστορίας και μακροϊστορίας- μπαίνει στο… κάδρο στη νέα, φωτογραφική έκθεση με...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (04 Μαρ 2025)

Στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, το Photometria Photography Center εγκαινιάζει ομαδική έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Εκείνες: Οι γυναίκες της ελληνικής...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (24 Φεβ 2025)

Το iMEdD παρουσιάζει την έκθεση φωτογραφίας «Ένας σύντομος οδηγός για τη διερεύνηση εγκλημάτων πολέμου», σε επιμέλεια του βραβευμένου φωτορεπόρτερ και διευθυντή του Ιδρύματος VII, Ron Haviv και του...

Book Reviews (20 Φεβ 2025)

Το θρόισμα του κήπου (2017-2022) του Βασίλη Μαντά διερευνά την έννοια του κήπου στο πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης. Τα ευρήματά του ξεδιπλώνουν μια ευρεία ποικιλία εκδοχών που εκτείνονται...

Book Reviews (20 Φεβ 2025)

Μέσα από την εποπτεία της τηλεμετρικής μου μηχανής κι ελέγχοντας τη ριπή του κλείστρου, δένομαι όλο και περισσότερο με την ψυχή και την πολυπλοκότητα της πόλης. Συλλαμβάνω με τις εμμονές μου, το...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (11 Φεβ 2025)

Δεν θα τους γνωρίσουμε ποτέ. Συναντηθήκαμε μόνο για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου. Μια σκηνή του δρόμου που η κανονικότητα ανατρέπεται μόνο για λίγο, πολύ λίγο. Μένει όμως παγωμένη μέσα στην κάμερα...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (31 Ιαν 2025)

Ο Εικαστικός Κύκλος ΔΛ σε συνεργασία με την ΔΛ Gallery παρουσιάζει την Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου 2025 την ατομική έκθεση της Ρέας Παπαδοπούλου με τίτλο «Διαταραγμένα Εδάφη». «Αν βγάζετε...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (30 Ιαν 2025)

Η Γκαλερί Σύγχρονης Τέχνης Lumiere είναι στην ευχάριστη θέση να παρουσιάσει το φωτογραφικό έργο του Στέλιου Παφίτη AFIAP, ενός καταξιωμένου φωτογράφου με πάνω από 40 χρόνια εμπειρίας στον τομέα των...