H Hannah Wilke (1940-1993) ήταν πρωτοπόρος φεμινίστρια και εννοιολογική καλλιτέχνης που ασχολήθηκε με τη γλυπτική, το σχέδιο, τη φωτογραφία, την performance και τις εγκαταστάσεις.
Γεννήθηκε στις 7 Μαρτίου 1940 στην πόλη της Νέας Υόρκης από εβραίους γονείς, οι παππούδες της ήταν μετανάστες από την Ανατολική Ευρώπη. Αποφοίτησε το 1962 από την σχολή τέχνης του Πανεπιστημίου Temple στη Φιλαδέλφεια και δίδαξε για πολλά χρόνια στα σχολεία.
Καινοτόμος και αμφιλεγόμενη καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής της, η Wilke θεωρείται η πρώτη φεμινίστρια καλλιτέχνης που χρησιμοποιεί την εικόνα του γυναικείου κόλπου στο έργο της. Η θέση της στην τέχνη του 20ου αιώνα μεγάλωσε μετά από τον θάνατό της.
Η Hannah Wilke είναι γνωστή για το φωτογραφικό της έργο που αποτελούταν από performances στις οποίες χρησιμοποιούσε το σώμα της και καθιέρωσε τον εαυτό της τόσο ως καλλιτέχνη όσο και ως θέμα της δουλειάς της.
Δημιούργησε το "Hannah Wilke Super-t-Art" χρησιμοποιώντας 20 εικόνες από την ζωντανή παράσταση του 1974 στην κουζίνα και το τρίπτυχο "Gestures" του 1976, χρησιμοποιώντας φωτογραφίες από την τηλεοπτική παραγωγή του το 1974.
Χρησιμοποίησε τον όρο "Performalist Self-Portrait" για να περιγράψει το φωτογραφικό έργο που δημιούργησε και σκηνοθέτησε, βάζοντας άλλους να τη φωτογραφίσουν, συμπεριλαμβανομένης της σειράς "S.O.S. Starization Object Series" του 1975, "I Object'', ''Memoirs of a Giver of Sugar", "1978", "So Help Me Hannah," και "Intra Venus" 1993.
Χρησιμοποιώντας μια φωτογραφία που τράβηξε η αδελφή της το 1954 δημιούργησε αρκετά χρόνια μετά το 1977 το δίπτυχο "Appearance Arlenne Hannam Butter"
Η ίδια η Wilke ήταν πίσω από την κάμερα στο μεγαλύτερο μέρος της δουλείας της, όπως στη σειρά της ''Καλιφόρνια'', στο μνημείο Hannah Wilke και στις εικόνες της μητέρας της στο «Πορτραίτο του καλλιτέχνη με τη μητέρα της, Selma Butter», ''Seura Chaya'' ," Selma Butter" και" In Memoriam", όλα αυτά, είναι φωτογραφικά έργα που δημιούργησε η Wilke μεταξύ 1978 και 1982 κατά τη διάρκεια της μακράς ασθένειας της μητέρας της με καρκίνο.
''S.O.S Starification Object Series (1974-75): Ένα παιχνίδι μάσησης ενηλίκων''
Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά έργα της Wilke. Ξεκίνησε σαν παιχνίδι το 1974-75, το οποίο εξελίχτηκε σε εγκατάσταση που τώρα βρίσκεται στο Κέντρο Pompidou του Παρισιού. Αποτελείται από μια σειρά φωτογραφιών της όπου παρουσιάζεται γυμνόστηθη σαν ένα λαμπερό pin-up κορίτσι, μιμούμενη τις παραδοσιακές πόζες "θηλυκότητας". Η διαφορά μεταξύ αυτών των φωτογραφιών και των απλών pin-up στιγμιότυπων είναι ότι η Wilke κατασκεύασε μικροσκοπικά γλυπτά από τσίχλες και τα κόλλησε στο σώμα της. Mε το κόμμι σχηματίζει μορφές αιδοίου, ένα σχήμα το οποίο διερεύνησε χρησιμοποιώντας διαφορετικά υλικά σε όλη τη δεκαετία του 1960. Ο τίτλος, "Starification" είναι ένας νεολογισμός που στηρίζεται στην ιδέα δημιουργίας ενός "στάρ" ή μιας διασημοτητας. Επίσης, υπενθυμίζει την «θυσία» και παραπέμπει στις παραδοσιακές μαγικές τελετές στην διαδικασία του σκαριφισμού παλιότερων εποχών που λάμβαναν χώρα σε ορισμένους μη δυτικούς πολιτισμούς ή στα αριθμημένα τατουάζ για τα θύματα του Ολοκαυτώματος, παράλληλα υπονοεί τη σχέση μεταξύ των γυναικείων σωμάτων και των τραυμάτων - τρωτότητας. Με την αντιπαραβολή των ιδεών της διασημότητας και των σημαδιών, η Wilke επισημαίνει την πολυπλοκότητα των αντιδράσεων στις εικόνες των γυναικείων σωμάτων.
Στο έργο αυτό ασχολείται για άλλη μια φορά με το θέμα που υποβόσκει πίσω από όλα τα έργα της, στα οποία η ίδια παρουσιάζεται τόσο ως αντικείμενο για προβολή όσο και ως παράγοντας αντικειμενοποίησης. Σκοπός της επομένως, είναι να δοθεί προσοχή στην απεικόνιση των γυναικών στον σύγχρονο κόσμο, καταργώντας έτσι τα στερεότυπα για τη θηλυκότητα και να διακόψει τις απολαύσεις του ανδρικού βλέμματος.
Σήμερα θεωρείται ως πρωτοπόρος γυναίκα καλλιτέχνης, αν και το έργο της απορρίφθηκε στην αρχή από πολλούς κριτικούς, κυρίως λόγω της συμβατικής της ομορφιάς. Οι φωτογραφίες και οι παραστάσεις της θεωρούνται ως ουσιαστικό στοιχείο του φεμινιστικού κινήματος αναφορικά με τη χρήση του ίδιου του σώματος του καλλιτέχνη με τρόπους που αναδεικνύουν θέματα γυναικείας αντικειμενοποίησης, ανδρικού βλέμματος, γυναικείων υπηρεσιών και ακόμη και του σεξισμού μέσα στο ίδιο το φεμινιστικό κίνημα. Η πρόκλησή της απέναντι στις παραδοσιακές καλλιτεχνικές πρακτικές και στις πολιτιστικές υποθέσεις τοποθετεί το έργο της στο μεταμοντερνισμό, ενώ η ατρόμητη εξερεύνηση του γυναικείου σώματος τη διατηρεί σύγχρονη μέχρι σήμερα.
Η Wilke χρησιμοποίησε ένα ευρύ φάσμα μέσων. Τα πειράματά της με μη-καλλιτεχνικό υλικό δεν ήταν ασυνήθιστα εκείνη την εποχή,τα μέσα που επέλεγε ήταν παιχνιδιάρικα και μικρής διάρκειας, συμπεριλαμβανομένων των τσιχλών, της γόμας, της σοκολάτας, της πλαστελίνης, της ζύμης, των κούκις και του χνουδιού. Ο κοινός παρονομαστής σε αυτά τα υλικά είναι η ελαφρότητα τους, κάτι που εκφράζει τόσο τα στερεότυπα για τις γυναίκες όσο και την ευάλωτη θέση τους.
Μέχρι πρόσφατα, τα μουσεία δίσταζαν να αποκτήσουν δουλειά γυναικών καλλιτεχνών οι οποίες, συμπεριλαμβανομένης της Wilke, έκαναν διαμαρτυρίες για να καταδικάσουν την αντιμετώπιση αυτή και τις διακρίσεις εις βάρος των γυναικών.
Το έργο της, με τη συγκρουσιακή χρήση της γυναικείας σεξουαλικότητας ήταν σε πολύ λίγες μόνιμες συλλογές όσο ζούσε.
Η Hannah Wilke πέθανε το 1993 από λέμφωμα. Το τελευταίο της έργο Intra-Venus (1992-1993), είναι μια μεταθανάτια δημοσιευμένη φωτογραφική καταγραφή του φυσικού μετασχηματισμού και της κατάπτωσης της που προκάλεσε η χημειοθεραπεία και η μεταμόσχευση μυελού των οστών. Οι φωτογραφίες που τράβηξε ο σύζυγός της Donald Goddard με τον οποίο ζούσανε μαζί από το 1982 και παντρεύτηκαν το 1992 λίγο πριν από το θάνατό της, εκθέτουν στον θεατή προσωπικές εικόνες της από την ευτυχία της μέσης ζωής στο φαλακρό κεφάλι και την παραίτηση.''
Μετά το θάνατό της, το έργο της υπάρχει στις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Νέας Υόρκης, του Μουσείου Αμερικανικής Τέχνης Whitney της Νέας Υόρκης, του Μουσείου Τέχνης του Λος Άντζελες , του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Λος Άντζελες και σε Ευρωπαϊκά μουσεία όπως το Κέντρο Πομπιντού , Παρίσι.