O χώρος της Τέχνης με τραβούσε από τα νεανικά μου χρόνια, κατέληξα πολύ γρήγορα λάτρης και εραστής της. Έτσι γνώρισα και την φωτογραφία ως τέχνη που με γοήτευσε βαθιά όταν τυχαία, ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με το έργο του κορυφαίου Ούγγρου φωτογράφου Αντρέ Κερτέζ. Οι φωτογραφίες του μου μίλησαν σε βαθύ, συναισθηματικό επίπεδο και βέβαια έγινε η αρχή για να γνωρίσω το έργο κι άλλων σπουδαίων φωτογράφων.
Ως δημιουργός όμως με την Φωτογραφία συναντήθηκα, μόλις τα τελευταία χρόνια. Αν και τώρα που γυρνάω πίσω, διακρίνω ότι και με την Φωτογραφία είχα μια ιδιαίτερη σχέση από μικρή. Θυμάμαι ότι έβαζα τις Polaroid φωτογραφίες που μας έβγαζε μια θεία μου, κάτω από το μαξιλάρι μου και έφτιαχνα απίστευτες ιστορίες στο όνειρό μου. Επίσης, και ως φοιτήτρια γυρνούσα με μια μηχανή κολλημένη στο μάτι (αμ φιλμάκι) και τραβούσα ότι μου έκανε εντύπωση. Αλλά όλα τελικά, συγκλίνουν την κατάλληλη στιγμή.
Τι σημαίνει για σένα η φωτογραφία ή γιατί φωτογραφίζεις;
Αυτό το γιατί είναι που με απασχολεί και ψάχνω τις απαντήσεις φωτογραφίζοντας παθιασμένα.
Ευτυχώς όμως για μένα, δεν μπορούμε όλα όσα μας συμβαίνουν να τα συλλάβουμε και να τα εκφράσουμε γιατί ξετυλίγονται σ’ ένα τόπο που καμιά λέξη δεν μπορεί να εισβάλει ποτέ. Και λέω ευτυχώς γιατί αν έχω σαφή απάντηση σε αυτό το γιατί μια μέρα, νιώθω ότι θα σταματήσω να φωτογραφίζω.
Ξέρω όμως ότι όλο αυτό, ξεκινάει κυρίως από μια βαθιά προσωπική ανάγκη για έκφραση και δημιουργία. Για μένα το δημιουργώ είναι συνώνυμο του αναπνέω. Ήρθαμε στην ζωή για να δημιουργήσουμε όμορφα πράγματα είτε σε ατομικό είτε σε συλλογικό επίπεδο και όχι για να καταστρέψουμε ότι όμορφο υπάρχει γύρω μας.
«Μου είναι αδύνατον να ζήσω χωρίς την τέχνη μου. Αλλά ουδέποτε την έβαλα πάνω απ’ όλα. Αντιθέτως, μου είναι απαραίτητη γιατί συνυπάρχει με τον καθένα και μου επιτρέπει να ζω, έτσι όπως είμαι, στο ίδιο επίπεδο με όλους. Η τέχνη δεν είναι για μένα μια απόλαυση μοναχική. Είναι ένα μέσο για να αγγίζω τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό ανθρώπων, προσφέροντάς τους μια προνομιακή εικόνα για τους κοινούς πόνους και τις χαρές.» λέει ο Αλμπέρ Καμύ σε μια ομιλία του κι εγώ ταυτίζομαι.
Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν (1892-1940), Γερμανός φιλόσοφος έλεγε πως ο φωτογραφικός φακός αποκαλύπτει τις υποσυνείδητες οπτικές με τον ίδιο τρόπο που η ψυχανάλυση αποκαλύπτει τις υποσυνείδητες αιτίες. Ποια είναι η δική σου θέση;
Προσωπικά αφήνομαι σε αυτή την διαδικασία και νομίζω ότι είναι και ο κυριότερος λόγος που καθιστά την φωτογραφία εθιστική, τουλάχιστον για μένα. Σαν μια οπτική απεικόνιση του αόρατου, του εδάφους του φανταστικού.
Θεωρώ τον φωτογραφικό φακό σαν το τρίτο μου μάτι που ενστικτωδώς οπτικοποιεί το ασυνείδητό μου και μου δείχνει ένα κόσμο νέο, πολύ διαφορετικό.
Επιχειρούμε να γίνουμε κοινωνοί του φωτογραφικού σου κόσμου (ασπρόμαυρου και έγχρωμου) έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς "χτίζεις" αυτούς τους κόσμους. Λειτουργείς βάσει σχεδίου; Έχεις μία ιδέα στο μυαλό σου και την υλοποιείς ή αφήνεσαι στη ροή των πραγμάτων και πορεύεσαι με οδηγό το ένστικτο;
Μέχρι τώρα έχω αφεθεί στον διαισθητικό τρόπο έκφρασης. Φωτογραφίζω συνέχεια κι όταν κάποια στιγμή κοιτάζω τις φωτογραφίες σκέφτομαι για αυτές-πάνω σε αυτές. Είναι οι ίδιες που μου δείχνουν τον δρόμο. Κάποιες συνδέονται μεταξύ τους με έναν τρόπο ιδιαίτερο κι έτσι ξεκινάει κάτι που παίρνει μορφή σταδιακά μέσα από την φωτογραφική διαδικασία.
Ακριβώς αυτό το γεγονός είναι που βρίσκω ενδιαφέρον και προκλητικό. Είναι σαν απόσπασμα μιας προσωπικής αποκάλυψης που με ωθεί σε μια συνεχή αναζήτηση..
Πόσο χώρο & χρόνο καταλαμβάνει στη ζωή σου η φωτογραφία, υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος σκοπός;
Όλο και περισσότερο...έχω εμμονική σχέση με την φωτογραφία. Ακόμα και όταν δεν φωτογραφίζω, βλέπω φωτογραφία, διαβάζω και μιλάω περί φωτογραφικής τέχνης. Βρίσκω τρόπο δηλαδή να ασχοληθώ με την φωτογραφία κάθε μέρα.
Σκοπός είναι η ψυχή να βρίσκει πάντα τρόπο να εκφράζεται, κατ’ επέκταση να θεραπεύεται και έτσι να βελτιώνεται το ΕΥ-ΖΗΝ (μια μορφή τέχνης είναι άλλωστε κι αυτό, η τέχνη του να ζει κανείς καλά ) που είναι και το ύψιστο αγαθό.
Μ’ ενδιαφέρει πιο πολύ το “ταξίδι” της φωτογραφικής διαδικασίας παρά το τελικό έργο το οποίο έχει δευτερεύουσα θέση.
Για τον λόγο αυτόν ακριβώς, περνάει μεγάλο διάστημα μέχρι να δω τις φωτογραφίες που έχω τραβήξει.
Υπάρχει μια φωτογραφία από αυτές που μου έστειλες που αγαπάς ιδιαίτερα, κι αν ναι, θα ήθελα να μας αποκαλύψεις γιατί.
Ναι, είναι η φωτογραφία με το περίεργο γέλιο τής κοπέλας που βλέπετε στη φωτογραφία πάνω.
Η αφήγησή της με οδηγεί σε κάτι βαθιά προσωπικό που πηγάζει από την αναμέτρησή μου με το αναπόφευκτο του θανάτου.
Είναι το σχόλιό μου στο “απαγορευμένο” αυτό θέμα. Η στάση μου απέναντι στην επίγνωση του γεγονότος της θνητότητάς μου.
Η φωτογραφία είναι ένα μυστικό για ένα μυστικό. Όσο περισσότερα αποκαλύπτει τόσα λιγότερα ξέρουμε για αυτήν, είπε κάποτε η Νταϊάν Άρμπους (αγαπημένη μου φωτογράφος). Θες να αναφερθείς σε σπουδαίους φωτογράφους που αγαπάς;
Με μεγάλη χαρά θα αναφερθώ σε αυτούς αφού όπως προείπα, στην επαφή με το έργο κάποιων σπουδαίων Φωτογράφων και Δασκάλων( δεν έχω κάνει σπουδές πάνω στην φωτογραφία και όποια φωτογραφική-οπτική παιδεία έχω αποκτήσει είναι μέσα από την εντρύφηση στο έργο τους) οφείλω το γεγονός ότι αγάπησα την φωτογραφία. Και εδώ θέλω να εξομολογηθώ ότι από τότε δεν πρέπει να πέρασε μέρα που να μην ρίξω έστω και μια ματιά στις φωτογραφίες τους.
Λατρεύω λοιπόν, τον μαγικό κόσμο του κλασσικού Andre Κertesz και τον τρόπο που μέσα από τον φακό του δίνει αξία στο ασήμαντο παραμένοντας παθιασμένος με την φωτογραφική διαδικασία εως τα βαθιά του γεράματα. Αγαπώ τον ποιητή - φωτογράφο του Χάρλεμ, Roy DeCarava, και την (αγαπημένη σου) Diane Arbus για τον τρόπο που αποθέωσε την διαφορετικότητα. Με γοητεύει βαθιά “η ποίηση της περιπλάνησης” του ταξιδευτή Bernard Plossu, ο γκρίζος κόσμος με το λιγοστό φως του Graigie Horsfield και το παράξενο που αναδεικνύεται μέσα από το οικείο στα τοπία του Luigi Ghirri. Θαυμάζω απεριόριστα τον πρωτοπόρο της έγχρωμης φωτογραφίας William Eggleston για τον πόλεμο με το προφανές, τον Έλληνα Νίκο Οικονομόπουλο για την ιδιαίτερη ματιά του και την φωτογραφική του αντίληψη.
Δεν μπορώ να μην αναφέρω την αδυναμία μου και τις επιρροές μου από πιο σύγχρονους φωτογράφους όπως τον καινοτόμο και προκλητικό storyteller Trent Parke, την αντισυμβατική και ονειρική Dolorès Marat και τον πολύπλευρο και “ξεσηκωτικό” Έλληνα Λουκά Βασιλικό.
Παρατηρώ πως οι φωτογραφίες σου είναι υπερβατικές στην πλειοψηφία τους η ματιά σου δε μένει στην επιφάνεια, δε θέλει να μείνει με τίποτα στο προφανές, σε αυτό που όλοι βλέπουμε με την πρώτη ματιά. Αναρωτιέμαι είναι ο κόσμος μας τόσο αδιάφορος, άσχημος, μη φωτογραφικός;
Προσπαθώ να βρω την φευγαλέα ομορφιά σ’ ένα κόσμο που παρακμάζει συνεχώς και δεν μιλάω για την οικονομική και πολιτική παρακμή αλλά κυρίως για την κοινωνική και ηθική. Πίσω απ όλα αυτά υπάρχει σίγουρα κρυμμένη κάπου βαθιά και είναι ζωτική ανάγκη για μένα να την “ξετρυπώνω” καθημερινά.
Μ’ έχει ξετρελάνει ο τρόπος που συμβαίνει αυτό μέσα από την φωτογραφική διαδικασία και μου έχει ανοίξει μιαν άλλη οδό θέασης της καθημερινότητάς μου. Ανακαλύπτω τον πλούτο της και αυτό με μαγεύει.
Άλλωστε τον νόημα δεν έγκειται σε αυτό που κοιτάς αλλά σε αυτό που βλέπεις...
Σε ελκύουν οι αντανακλάσεις, οι καθρέφτες, οι σκιές, οι «μεταφορές» σε ένα άλλο σύμπαν. Με τη διαστρέβλωση αυτής της πραγματικότητας τι προσπαθείς να επικοινωνήσεις με τον θεατή;
Δεν φωτογραφίζω έχοντας κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό μου άρα θα ήθελα κι ο θεατής να συμπεριφερθεί με τον ίδιο τρόπο. Να εκτεθεί αμήχανος μπροστά στο έργο μου και να αναρωτηθεί ο ίδιος το γιατί στέκεται εκεί.
Βλέποντας ένα φωτογραφικό έργο κοινωνούμε σε κάτι που οφείλει να είναι μέσα μας για να το αναγνωρίσουμε εκεί. Ίσως καλά κρυμμένο, αδιόρατο αλλά υπάρχει εκεί και μας συνδέει με το έργο και τον δημιουργό.
Εγώ απλά τον εαυτό μου μέσα στον κόσμο προσπαθώ να δω.
Στα πρόσωπα που επιλέγεις να φωτογραφίσεις ακολουθείς την ίδια "γραμμή", συμβαίνει αυτό συνειδητά ή όχι. Τι είναι αυτό που επιδιώκεις φωτογραφίζοντας πρόσωπα;
Απλά τους αντιμετωπίζω όπως ακριβώς και την ζωή∙ με ευθύ τρόπο, μετωπικά. Μ’ ενδιαφέρει μέσα από την ψυχική εγγύτητα να βγει αλήθεια με απλότητα. Μια αλήθεια που κι εγώ η ίδια δεν έχω βρει και την ψάχνω μέσα από τους άλλους. Ίσως είναι η ψυχή που προσπαθώ να συλλάβω, οι μυστικός κόσμος που κρύβουν μέσα τους. Πιστεύω ότι όλοι οι άνθρωποι ανεξάρτητα από το πόσο συνηθισμένοι και βαρετοί φαίνονται εξωτερικά, μέσα τους κρύβουν απίθανους, εντυπωσιακούς, υπέροχους κόσμους...επιδιώκω να με βλέπω μέσα από αυτούς τους κόσμους. Γίνονται το εργαλείο μου για να με γνωρίσω, ο καθρέφτης στον οποίο αναγνωρίζω τον εαυτό μου. Τους αισθάνομαι ως μια οδό αυτογνωσίας.
Αν θέλει κάποιος να επικοινωνήσει μαζί σου ή να δει δουλειά σου τι πρέπει να κάνει;
Επειδή η ιστοσελίδα μου βρίσκεται υπό κατασκευή, προς το παρόν μπορεί κάποιος να με γνωρίσει καλύτερα βλέποντας δείγματα της δουλειάς μου και να επικοινωνήσει μαζί μου:
email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. instagram: https://www.instagram.com/aaretialex/?hl=el Facebook: https://www.facebook.com/aretialexandraki/
Περπάτησα στον κόσμο τής Αρετής, φόρεσα τα παπούτσια της και χάθηκα στα μονοπάτια των ονείρων της, την κατανόησα, και "έφτιαξα" τη συνέντευξη έχοντας στα αυτιά μου μία μουσική
https://www.ifocus.gr/magazine/interviews/3092-areti-aleksandraki-fotografia-gia-emena-einai-to-mesa-fos#sigProId06c0266cbf