“Το Πραγματικό Κόκκινο Χρώμα”
Μια φωτογραφία τραβηγμένη πίσω από το παράθυρο του αυτοκινήτου που κινείται γρήγορα - που δεν έχει το δικαίωμα να σταματήσει, σε μια περιοχή που ο χρόνος είναι σταματημένος στα κατεστραμμένα ρολόγια που κρέμονται στους μισογκρεμισμένους τοίχους: Μέση Ανατολή, κάπου ανάμεσα στην Συρία και στο Ιράκ. Σε σύνορα που μόνον σε χάρτες υπάρχουν. Σε χάρτες που χαράχτηκαν μια μέρα του Μαΐου του 1916.
Μια εικόνα που φυσιολογικά δεν θα την επέλεγες και που όμως σου φέρνει μπροστά όλα τα φαντάσματα και όλα τα συναισθήματα που επιμελώς κρύβεις/θάβεις βαθιά μέσα σου για να μπορέσεις να αντέξεις, να συνεχίσεις την διαδρομή σου ελπίζοντας ότι κάποτε θα μπορέσεις να τα διαχειριστείς.
Ένα επιμύθιο για ένα ρεπορτάζ που ξεκίνησε με το φωτογράφο, εμένα, να σιγοτραγουδά το «Road to Hell» του Chris Rea, ταξιδεύοντας προς την εκρηκτικότερη κουκίδα του χάρτη.
Είναι 04:36 και το φως της χαραυγής περιβάλλει την ατμόσφαιρα με αυτά τα μοναδικά χρώματα της Μέσης Ανατολής’ μια απαλή τίντα του κίτρινου μπλεγμένη με το μπλε της πρωινής πάχνης.
Είναι 04:36 κι από την Συρία, απ’ ότι απέμεινε από αυτή, περνάμε την γραμμή των συνόρων στο Ιράκ. Κι ο ήλιος ανατέλλει συνοδευόμενος από τα λόγια του οδηγού μου, Shadi “Όταν πάω να κοιμηθώ το βράδυ, θα ήθελα να ξυπνήσω το πρωί ως ένα διαφορετικό άτομο. Θέλω να ξυπνήσω και να δω ότι δεν υπάρχει πια Μέση Ανατολή στη ζωή μου. Ότι είμαι σε ένα διαφορετικό μέρος της γης, σε μια διαφορετική χώρα…”
Οδηγώντας στο ερειπωμένο έδαφος, προσπαθώντας να ξεπεράσω το επόμενο "σημείο του θανάτου", στο επόμενο "Check Point", επιμένοντας σε ένα φαύλο κύκλο, πιστεύοντας ότι τα πράγματα μπορεί να πάρουν μια διαφορετική τροπή, αν και οι πιθανότητες είναι εντελώς εναντίον μας, εναντίον σε ολόκληρη την επικράτεια.
Και ξαφνικά οι αποχρώσεις του κόκκινου είναι τώρα το "πραγματικό" κόκκινο χρώμα - αυτό στον μουσαμά του εγκαταλελειμμένου φορτηγού στην άκρη του δρόμου. Δεν είναι πια οι αποχρώσεις του αίματος’ το βαθύ - πικρό κόκκινο που το βλέπεις να γλιστράει στα γεμάτα από συντρίμμια πατώματα, οι σκούρες παχιές κόκκινες αποχρώσεις που αγκαλιάζουν και ντύνουν τα όνειρά σου, τις λύπες σου. Βρίσκομαι πλέον σε ένα περιβάλλον πραγματικό, σε μια πραγματική φύση. Όμως δεν υπάρχει χρόνος για τέτοια σπάνια απόλαυση, θα πρέπει να οδηγήσουμε γρήγορα, να προσπεράσουμε τους ανθρώπους που πίσω από τα μισόκλειστα παράθυρα των σπιτιών τους κοιτάνε το περίεργο όχημα, τον εισβολέα του τόπου τους, εμένα.
Σε καμία περίπτωση δεν έχω το δικαίωμα να αφιερώσω χρόνο απολαμβάνοντας μιαν ομορφιά που ξάφνου παρουσιάστηκε μπροστά μου - και για όσο θα μπορέσει να διαρκέσει μέχρι να χαθεί όπως συμβαίνει στον πολύπαθο τόπο. Ένα σπάνιο παράδειγμα κανονικότητας σε μια περιοχή που ζει την απελπισία μιας παλινδρόμησης στην λίθινη εποχή. Μια περιοχή όπου οι άνθρωποι μπορούν να ικανοποιήσουν τις ψυχές τους μόνον μέσα από την δυστυχία των άλλων: Μέση Ανατολή. Κι όλα αυτά μέσα από μια εικόνα - μία ολόκληρη ιστορία - από αυτές που δεν θα δείτε σε κανένα μέσο, κανένας editor δεν θα επέλεγε απλά και μόνον γιατί δεν έχουν το αίμα και τον πόνο που ο αναγνώστης αποζητά - την απόγνωση.
Μια εικόνα τόσο μικρή μα με τόσες πολλές προεκτάσεις. Ιστορίες που σου δείχνουν και μιλούν για το τι σημαίνει να χάνεις πάμπολλες φορές την αίσθηση του χρόνου, της πείνας, της δίψας, της ώρας, του χρώματος αλλά ποτέ αυτή του τόπου - του χώρου. Γιατί δεν σου το επιτρέπει ο τόπος να ξεχαστείς: γιατί βρίσκεσαι σε μια γη “πυραύλων και ελεύθερων σκοπευτών” - πέφτουν τυχαία, χωρίς καμία ‘ακολουθία’ κάθε μέρα, κάθε στιγμή: πύραυλοι και πολεμιστές, τζιχαντιστές. Καταφθάνουν από την Λιβύη, από το Αφγανιστάν, Ουζμπεκιστάν, την Τσετσενία, από τον αποκαλούμενο “Δυτικό Κόσμο” - από τις πιο υποβαθμισμένες περιοχές των μητροπόλεων της Ευρώπης. Μα κανείς δεν γνωρίζει τι πραγματικά επιδιώκουν, ποιος είναι ο πραγματικός τους στόχος. Είναι αόρατοι, αυτοί και ο σκοπός τους. Καλυμμένοι από την σκόνη των εκρήξεων μέσα στα λαγούμια, τα ίδια που και εσύ πρέπει να ακολουθήσεις.
"Φθαρμένος" και βουτηγμένος στην σκόνη γυρνάω και στρίβω ανάμεσα στα στοιβαγμένα σακιά άμμου προσπαθώντας να ξεφύγω από τους ελεύθερους σκοπευτές. Νιώθεις σαν μια ακόμη καθημερινή μέρα, αλλά η αναρχία είναι απλωμένη παντού στην ατμόσφαιρα: είναι ένας ξηρός άνεμος, πυκνός από το φως και τον φόβο.
Και το πικρό, βαθύ κόκκινο του αίματος το βλέπω να γλιστράει στα γεμάτα από συντρίμμια πατώματα, και έχω μάθει πλέον να αναγνωρίζω τι σημαίνει το σμήνος από τις μύγες που πετά μανιασμένα πάνω από τα συντρίμμια και μου έχουν ‘διδάξει’ μέχρι και τον αριθμό των πτωμάτων να υπολογίζω με βάση την ποσότητα των εντόμων. Μου τα έχουν μάθει όλα αυτά έφηβοι - το πολύ στα είκοσι και κάτι χρόνια της ζωής τους, με μάτια τόσο διάφανα, τόσο άδεια που μπορείς να δεις μέσα από αυτά τα ερείπια που βρίσκονται πίσω τους. Πολεμούν για μέρες, για βδομάδες και μήνες διεκδικώντας τον ίδιο αναθεματισμένο δρόμο, διεκδικώντας/απαιτώντας την γειτονιά σαν ένα λάφυρο που χαρίζει ενέργεια για την συνέχεια.
Το ρολόι στον τοίχο είναι κολλημένο στις 09:30 - δεν ρωτάς από πότε - κανείς δεν ενδιαφέρεται, κανένας δεν νοιάζεται για το ποιοι βρίσκονταν εκεί πριν και τι όνειρα είχαν. Ούτε και εσύ νοιάζεσαι για τα δικά σου όνειρα καιρό τώρα, άλλωστε χρωματισμένα είναι και αυτά από το βαθύ του αίματος χρώμα, και στον τοίχο αντί για πίνακες και εικόνες με αναμνήσεις, ένα ΑΚ47 είναι κρεμασμένο. Kalashnikov και Τ-shirt, κάλτσες με φιγούρες καρτούν μέσα από τις αρβύλες’ οι νέοι αφέντες του τόπου, παιδιά που με το ζόρι έχουν απολυτήριο γυμνασίου, που ίσως και να κατάφερναν να έβρισκαν μια δουλειά κακοπληρωμένη - κι όμως τώρα έχουν από ένα Kalashnikov, τώρα έχουν βιώσει την δύναμη - τον οργασμό που παρέχει η δυνατότητα να αποφασίσουν για το εάν θα συνεχίσει την ζωή του αυτός που εισέρχεται στο στόχαστρο του όπλου τους. Δεν θα είναι πλέον ασήμαντοι, δεν θα είναι πλέον αόρατοι όπως ήταν υπό τον Άσαντ. Δεν θα τους προσπερνάνε πλέον με απέχθεια στις λεωφόρους των δυτικών μεγαλουπόλεων - τώρα αυτοί αποφασίζουν.
Θα καθίσω οκλαδόν εδώ στην σόμπα ανάμεσα τους. Μια τσαγιέρα και ένας υπνόσακος για τον καθένα και φαντάζει σαν μια παρέα νέων στο interail να διασχίζει την κεντρική Ευρώπη. Μιλώντας μαζί τους, προσπαθώντας να καταλάβω είναι μια άσκοπη προσπάθεια -άλυτη άσκηση, δεν μπορώ να εξάγω οποιαδήποτε λέξη, καμία συγκίνηση. Ακόμη και αν δεν είναι τίποτα περισσότερο ή λιγότερο από Πραιτοριανοί φρουροί μιας “αυτοκρατορίας του θανάτου”, τώρα είναι έτοιμοι να σου προσφέρουν ένα τσάι και τσιγάρο (πολύτιμο αγαθό) καλωσορίζοντας σε με το V το σήμα της νίκης, όπως μπροστά από το Κολοσσαίο περιμένοντας να βγουν μια αναμνηστική φωτογραφία. Αλλά αντ’αυτού βρίσκομαι μπροστά σε αυτό που κάποτε ήταν ένα σχολείο, ένα εργαστήριο ζαχαροπλαστικής και λαβωμένους μιναρέδες.
Πίσω στο Ιράκ, λίγα χιλιόμετρα από την συνοριακή γραμμή: στο κόκκινο του μουσαμά του εγκαταλελειμμένου φορτηγού στην άκρη του δρόμου, στον μιναρέ που από πίσω του υψώνεται και στην φωνή του μουεζίνη που διαταράσσει τη σιωπή. Αλλά ακόμη και ο μουεζίνης, τώρα, δεν καλεί για προσευχή: ο ίδιος καλεί για αιμοδότες για τους τραυματίες της τελευταίας πτώσης πυραύλων, που έπεσε πριν από μία ώρα. Και μόνο μια βροχή από φωτιά που ξερνά ένα Kalashnikov, ξαφνικά, με ταρακουνάει - εκεί έξω οι πυροβολισμοί ξεκινάνε και πάλι. Είναι το μόνο σημάδι της ζωής - εκεί έξω, κάποιος πεθαίνει. Εκεί έξω, κάποιος δεν έχει πεθάνει, ακόμα.
Και το κόκκινο είναι το πραγματικό κόκκινο, αλλά όπως και όλοι οι άλλοι εδώ γύρω δεν μπορώ να το απολαύσω - δεν έχω το προνόμιο του χρόνου γι 'αυτό.
“Απλά γράψε ότι ντρέπομαι” -Θα το κάνω Shadi, θα το κάνω.
./ends