Η κυανοτυπία κυοφόρησε έτσι μία τριπλή Μεταμόρφωση: φωτογραφική, εικαστική, γραφολογική. Η κυανοτυπία είναι το υπέρκομψο σημείο συνάντησης της φωτογραφίας με τη ζωγραφική, στο χρονικό, ιστορικό σημείο πρώτης εκφοράς της πρώτης από τη μήτρα της δεύτερης. Η κυανοτυπία υπήρξε το υπέρκομψο όχημα φωτογραφικής αναπαραγωγής της χειρόγραφης γραφής. Η κυανοτυπία καταδεικνύει τη σαρκική συγγένεια ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ – ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ – ΓΡΑΦΗΣ.
Η ιστορία της Άννας Children Atkins εφόρμησε στη δική μου ιστορία με τρόπο ταχύ και βαθιά εμπνευστικό, σαν ένα εντυπωσιακό ατομικό και συλλογικό, γυναικείο υποσυνείδητο. Μία ταύτιση ψυχοδιανοητική μοναδική:
Η σχέση με τον πατέρα της/μου, η πολύτιμη μορφωτική θρέψη της/μου από εκείνον, η επιστημονική της/μου καταγραφική ενασχόληση (είμαι δικανική φωτογράφος ως δικαστική γραφολόγος), η παρακολούθηση των πρωτοποριακών φωτογραφικών, κυανοτυπικών τεχνικών με συνάντησαν καταμεσής του καλοκαιριού, αντικατοπτρικά.
Ήταν τότε που γνώρισα τον Γαλλοϊταλό φωτογράφο και Δρα Μαθηματικών, πειραματιστή επίσης Stéphane Pia. Εν μέσω της προσωπικής του αναζήτησης για επαναϋλοποίηση της αποϋλοποιημένης φωτογραφικής τέχνης. Στόχος αγωνιώδης και για μένα. Από αυτή την εκκίνηση, και μεταξύ άλλων του αναζητήσεων, προέκυψε μια ισχυρή κυανοτυπική πρόταση, βασισμένη σε προηγούμενες, ασπρόμαυρες φωτογραφικές του λήψεις.
Είχα την τύχη να παρακολουθήσω την κυανογραφική του διαδικασία, από τις πρώτες του απόπειρες, την εξέλιξη των υλικών και των τρόπων, την πεισματική του αφοσίωση στην ομορφιά του μέσου μέχρι την γοητευτική κυανοτυπική του παραγωγή, που στη συνέχεια αποτέλεσε και τμήμα της πρόσφατης πρώτης ατομικής φωτογραφικής του έκθεσης στο Παρίσι και στη γκαλερί L’ Aiguillage.
Με την ευεργετική άνεση που χαρακτηρίζει τις κουβέντες των συνταξιδιωτών, του απηύθυνα τρεις ερωτήσεις, που, ομολογουμένως, μου στριφογύριζαν στο μυαλό, όλο αυτόν τον καιρό:
Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με την κυανοτυπία; Τί ήταν εκείνο που σε προσέλκυσε σε αυτή την προσέγγιση;
Στο παρελθόν πάντα ετοίμαζα τα δικά μου χημικά για το σκοτεινό θάλαμο. Μεταπήδησα στην ψηφιακή φωτογραφία στα τέλη της δεκαετίας του '90 και σχεδόν για όλους η φωτογραφική διαδικασία μετατράπηκε σε διαδικασία εκτύπωσης. Πρόσφατα, ανακάλυψα την έννοια του ψηφιακού αρνητικού και αποφάσισα να βουτήξω. Η κυανοτυπία ήταν ο τέλειος υποψήφιος—μια νέα μονοχρωματική προσέγγιση που λειτουργεί σε διάφορα υποστρώματα, δεν είναι ακριβή και έχει μικρότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο σε σύγκριση με άλλες εναλλακτικές διαδικασίες.
Αυτό με ενέπνευσε να αρχίσω να πειραματίζομαι. Πάντα μου άρεσαν οι αναλογικές διαδικασίες: η μη επαναληψιμότητα, η ικανότητα διάσπασης και βελτίωσης κάθε βήματος και η εμπειρία αφής που προσφέρουν. Με ελκύει ιδιαίτερα η μοναδική υφή και αίσθηση του χαρτιού washi. Κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού μου στη Σαγκάη, έφερα πίσω ένα μεγάλο απόθεμα αυτού του ευαίσθητου χαρτιού, το οποίο είναι δύσκολο να το χειριστείς όταν είναι νωπό — αλλά τα αποτελέσματα το κάνουν να αξίζει τον κόπο.
Πώς ενσωματώνεται η κυανοτυπία στο λοιπό φωτογραφικό σου έργο και πώς θα ήθελες να την αναπτύξεις;
Η κυανοτυπία έχει γίνει ένα κομβικό μέρος της φωτογραφικής μου δουλειάς, παρόλο που είμαι ακόμα στην αρχή αυτού του ταξιδιού. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ψηφιακή φωτογραφία προσφέρει πολύ περισσότερες δημιουργικές δυνατότητες από το φιλμ, αλλά η αναλογική φωτογραφία λειτούργησε ως ένα ανεκτίμητο σχολείο για μένα. Σε διδάσκει να περιμένεις, να προβλέψεις πριν δεις τα αποτελέσματα. Πιστεύω ότι εναλλακτικές διαδικασίες όπως η κυανοτυπία προκαλούν μια παρόμοια εμπειρία. Τα συναισθήματα είναι κεντρικά στη φωτογραφία, όπως και σε κάθε μορφή τέχνης. Πριν από μερικά χρόνια, άλλαξα κάμερες για να επανασυνδεθώ με την απτική εμπειρία, μειώνοντας τον λανθάνοντα χρόνο μεταξύ της παρόρμησής μου και της λήψης.
Η κυανοτυπία είναι για μένα επίσης μια βαθιά απτική διαδικασία. Οι μπλε αποχρώσεις εμπνέουν την ενδοσκόπηση, όπως και η νύχτα, που είναι η στιγμή που προτιμώ για να εμφανίσω. Με την κυανοτυπία δημιουργώ μοναδικά κομμάτια—χρησιμοποιώντας το ίδιο αρνητικό, χαρτί και χρόνο έκθεσης μπορούν να γεννηθούν διαφορετικά αποτελέσματα. Τώρα νιώθω σαν να έχω αποκτήσει μια νέα ταυτότητα, συνδυάζοντας τον φωτογράφο, τον ζωγράφο και τον αλχημιστή σε ένα. Με αυτό το νέο καπέλο μπορώ ν’ αναπτύξω την τεχνική προς πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις, δεν έχω ακριβή ιδέα, κάθε μέρα μπορεί να φέρει και κάτι νέο για πειραματισμό.
Πρόσφατα πραγματοποίησες την πρώτη σου ατομική έκθεση φωτογραφίας στη γκαλερί L’Aiguillage στο Παρίσι με τον γοητευτικά πρωτότυπο τίτλο “The Cyan Boat makes a Street Trip”. Πώς βίωσες τη δημιουργική αυτή διαδικασία ;
Αν και ασχολούμαι με τη φωτογραφία από τη δεκαετία του 1980, δεν είχα εκθέσει ποτέ τη δουλειά μου στο παρελθόν. Έμαθα ότι μπορούσα να οργανώσω μια ατομική έκθεση μόλις δέκα μέρες πριν την έναρξη της. Ήταν μια απίστευτα έντονη περίοδος με σαφή προθεσμία και χωρίς περιθώρια αποτυχίας. Αυτό ήταν το σενάριο. Η πραγματικότητα είναι ότι σε αυτές τις δέκα μέρες, απέτυχα αρκετές φορές — και έμαθα τόσα πολλά που έγινε μια απολύτως συναρπαστική εμπειρία. Η έκθεση ήταν πολύπλοκη, δομημένη γύρω από πέντε κεφάλαια με ξεχωριστή αισθητική, μορφές και αφηγήσεις, όλα συνδεδεμένα με τη μεταφορική έννοια του σκάφους. Οι περισσότερες από τις εικόνες ήταν φωτογραφίες δρόμου, αλλά η γενική ιστορία αφορούσε ένα αρχικό ταξίδι και την ανακάλυψη της δύναμης του υποσυνείδητου. Αυτή η διαδικασία ήταν μεταμορφωτική για μένα - μου αρέσει να βλέπω αυτή την έκθεση ως το ανάνοιγο άνθος μου.
* Φωτογραφίες του Stéphane Pia από την πρώτη του ατομική του έκθεση στη γκαλερί L’ Aiguillage στο Παρίσι. Οι δύο τελευταίες είναι δικές μου λήψεις των δικών του φωτογραφιών στο χώρο της έκθεσης.
