Αυτό που με δελεάζει είναι η σιωπηλή κραυγή που μπορεί να βγάλει η φωτογραφία. Η φωτογραφία και περισσότερο ένα ολοκληρωμένο έργο ενός φωτογράφου αγωνιά και είναι ηχηρό παρά τη φαινομενική σιωπή της. Η φωτογραφία έχει μια μοναδική και ιδιαίτερη σχέση με την πραγματικότητα και τη ζωή, με τον θάνατο και την απώλεια της στιγμής. Με την ανάμνηση.

Βαγγέλη σε καλωσορίζω στο ifocus.gr. Θα ήταν ήταν ενδιαφέρον για τους αναγνώστες να πεις λίγα πράγματα για το ξεκίνημά σου. Τι είναι αυτό που σε δελεάζει, που σε προκαλεί να φωτογραφίσεις;

Καλώς σας βρήκα και σε ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία.

Τη φωτογραφία την αγαπώ για πολλούς και προσωπικούς λόγους αλλά αυτό που με δελεάζει είναι η σιωπηλή κραυγή που μπορεί να βγάλει η φωτογραφία. Η φωτογραφία και περισσότερο ένα ολοκληρωμένο έργο ενός φωτογράφου αγωνιά και είναι ηχηρό παρά τη φαινομενική σιωπή της. Η φωτογραφία έχει μια μοναδική και ιδιαίτερη σχέση με την πραγματικότητα και τη ζωή, με τον θάνατο και την απώλεια της στιγμής. Με την ανάμνηση.

Μιας και είσαι εκτός από φωτογράφος και δάσκαλος φωτογραφίας,  βουτηγμένος για τα καλά στην τέχνη της φωτογραφίας, αυτό αποτέλεσε κάποια στιγμή τροχοπέδη για τη δουλειά σου, εννοώ γίνεσαι πιο δύσκολος στις επιλογές που κάνεις και στις αναλύσεις όσον αφορά στη δική σου δουλειά αλλά και στις προσπάθειες των μαθητών σου;

 

Τα τελευταία 7 χρόνια κάνω μαθήματα στο εργαστήρι του δήμου Περιστερίου (αρχάριων) και έχω δημιουργήσει ένα ακόμα τμήμα (προχωρημένων) στο Περιστέρι σε δικό μου χώρο.

Περισσότερα έχω μάθει εγώ από τους μαθητές μου παρά εκείνοι από εμένα. Η χαρά μου να επικοινωνώ, που πηγάζει την αγάπη μου για τη φωτογραφία είναι μεγάλη. Επίσης χαίρομαι πολύ γιατί υπάρχει εξαιρετική ανταπόκριση και θέληση για δημιουργία και η φωτογραφία από τότε που μπήκε στην ψηφιακή τεχνολογία άνοιξε διάπλατα τις πόρτες σε όλους. Όλη αυτή η διαδικασία με τους συνανθρώπους μας που θέλουν να ασχοληθούν σοβαρά με την τέχνη της φωτογραφίας μου δίδαξε ότι καθένας από εμάς έχει διαφορετικούς δρόμους να κατακτήσει στόχους και οράματα.

Πάντα σκέφτομαι ότι πίσω από μια ψυχρή μηχανή υπάρχει ένας άνθρωπος  ξεχωριστός και μοναδικός με προσωπικές εμπειρίες και ιδιαιτερότητες. Έτσι προσπαθώ να προσεγγίζω κάθε υποψήφιο φωτογράφο. Έτσι προσπαθώ να προσεγγίζω και το δικό μου έργο, σα να ξεκινάω από την αρχή και βάζοντας προκλήσεις στον εαυτό μου συνέχεια.

Δεν είναι εύκολος ο δρόμος, αλλά κρύβει εκπλήξεις που δεν είχαμε φανταστεί ποτέ. Οπότε, η κριτική που κάνω κάθε φορά προσαρμόζεται πάντα στην προσωπικότητα και τις ιδιαιτερότητες του ανθρώπου φωτογράφου, δεν είναι προκαθορισμένη και ίδια ποτέ.

 

Υπήρξαν στιγμές στη φωτογραφική σου διαδρομή που ένιωσες ότι θα λοξοδρομήσεις αφήνοντας πίσω τη φωτογραφία και τι σε κράτησε;

Όχι δεν έχω σκεφτεί ποτέ ότι o Βαγγέλης και η φωτογραφία θα πάψουν να είναι μαζί. Υπήρξε ένα μικρό διάστημα χαλαρότητας όσο αφορά στην προσωπική μου φωτογραφική παραγωγή.

Δε γίνεται να είναι όλα μια ευθεία γραμμή και δεν είναι καλό να συμβαίνει αυτό. Είναι απαραίτητο η δημιουργική μας πορεία να είναι σαν ένα καρδιογράφημα. Για να υπάρχει καλλιτεχνικό έργο.

Μεταμόρφωση, υπέρβαση, δεύτερη ανάγνωση, ποιητική φωτογραφία, όχι απλή καταγραφή. Είναι εύκολο να το καταφέρει κάποιος; Εσύ με ποιο τρόπο μεταμορφώνεις τις εικόνες σου, τι είναι αυτό που φέρνει το επιθυμητό αποτέλεσμα;

Η ύπαρξή μας. Οι εμπειρίες μας. Η τοποθέτησή μας απέναντι στη ζωή και στα γεγονότα. Είναι απαραίτητο στοιχείο η θέση που παίρνουμε απέναντι στα γεγονότα που βιώνουμε. Δεν μπορεί κανένας να κρυφτεί πίσω από το δάχτυλό του. Ότι υπάρχει μέσα μας θα καθρεφτιστεί και στο έργο μας είτε το θέλουμε είτε όχι.

Με εξαγριώνουν επιτηδευμένες προσπάθειες αισθητικού εντυπωσιασμού και  όταν γίνεται αυτό, υπάρχουν για να επιβεβαιώνουν αυτό το καθρέφτισμα που ανέφερα. Προσπαθώ να λέω αλήθειες, πρώτα στον εαυτό μου, και να  επικοινωνώ μέσα από αυτές.

Πρέπει να σταματήσουμε να φοβόμαστε την έκθεση του εαυτού μας, να μιλήσουμε μέσω της τέχνης μας. Αυτό με πνίγει και αυτό προσπαθώ. Η μεταμόρφωση έχει σχέση με την ιδιαιτερότητα της φωτογραφίας που μπορεί να περιγράψει μια κατάσταση συγκινησιακά. Θα σου δώσω ένα παράδειγμα που έχει σχέση με τους συνανθρώπους μας που βιώνουν την προσφυγιά και περνούν δραματικές στιγμές. Φωτογραφίζοντας αυτά τα γεγονότα όλοι οι φωτογράφοι έχουμε αναρωτηθεί εάν αυτό που κάνουμε είναι ηθικό και εάν προσφέρουμε και εμείς κάτι.

Εγώ προβληματίστηκα πολύ, μα εκείνο που βγήκε στις φωτογραφίες μου είναι η επιθυμία μου να μιλήσω για τη γιαγιά μου που έζησε τις ίδιες καταστάσεις και μας τα εξιστορούσε, για τις δικές μου εμπειρίες ως μετανάστης στη Γερμανία και για τον ρατσισμό που δέχτηκα από τους Έλληνες όταν επέστρεψα εδώ.

Η φωτογραφία έχει την ικανότητα να μιλήσει, να συγκινήσει και να προβληματίσει πολύ δυνατά πέρα από την απλή καταγραφική της δυνατότητα και να εισχωρήσει βαθιά. Και χαίρομαι που βλέπω πολλούς Έλληνες φωτορεπόρτερ που το κάνουν αυτό με εκπληκτικό τρόπο.   

Κριτική, απόρριψη, επιβράβευση, έκθεση, όλα αυτά αγγίζουν τα συναισθήματά μας. Πώς πρέπει να διαχειρίζεται κάποιος την απόρριψη ειδικά όταν έρχεται από κάποιον σημαντικό άνθρωπο στον χώρο της φωτογραφίας;

Θετικά, αλλιώς είμαστε κλεισμένοι στον μικρόκοσμό μας και νομίζουμε ότι τα γνωρίζουμε όλα. Είναι πιο καλό να σου κάνουν εποικοδομητική κριτική και να σου λένε αλήθειες, αντί να σε χτυπούν στην πλάτη και να σου χαμογελούν. 

Επιβράβευση και έπαρση: Δεν είναι λίγες οι φορές που συναντάμε στον χώρο των φωτογράφων ανθρώπους που από τα πολλά μπράβο και λάικ έχουν ξαφνικά περάσει σε άλλη διάσταση. Στη διάσταση του ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ ...τι λες για όλο αυτό; Τι γνώμη έχεις για τη φωτογραφία στις μέρες μας;

Λέω σε όλους και στον εαυτό μου να προσέχουμε και ειδικά τα κοινωνικά δίκτυα. Μας αποπροσανατολίζουν. Προσοχή κίνδυνος!

Η φωτογραφία στις μέρες μας είναι σε έξαρση και χαίρομαι πολύ γι αυτό. Πολλοί άνθρωποι ασχολούνται με τη φωτογραφία σοβαρά με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Όλο αυτό είναι πλεονέκτημα για την τέχνη της φωτογραφίας και την κοινωνία.

Έχεις υπάρξει ιδρυτικό μέλος  φωτογραφικών σχημάτων όπως του φωτογραφικού εργαστηρίου στον δήμο Περιστερίου, στους Φωτογραφικούς Παράλληλους κ.α. Τι θετικό μα και τι αρνητικό έχεις αποκομίσει από αυτές τις δράσεις.

 

Ευτυχώς τα θετικά είναι περισσότερα από τα αρνητικά. Υπήρξαν και απογοητεύσεις στις οποίες δεν θα ήθελα να σταθώ γιατί το ενθαρρυντικό είναι ότι εδώ στο Περιστέρι έχει χτιστεί κάτι πολύ σημαντικό σε γερά θεμέλια. Πρόκειται πια για μια πόλη με φωτογραφική παιδεία και απίστευτη σε ένταση και διάρκεια φωτογραφικής διαδικασίας. Κι αυτό όλο και διογκώνεται με εξαιρετικά δείγματα δουλειάς. Αυτό με κάνει ευτυχή.

Βέβαια δεν θα γινόταν τίποτα από όλα αυτά εάν το δικό μας όραμα δεν το είχε αγκαλιάσει με αγάπη ο δήμος Περιστερίου και όλοι οι άνθρωποι που υπηρετούν στον δήμο, από τον πρώτο μέχρι και τον τελευταίο.

Αυτή την περίοδο είμαστε όλοι με τα μάτια στραμμένα στην Ειδομένη και στα hot spot που έχουν γίνει στη χώρα μας για να φιλοξενήσουν χιλιάδες πρόσφυγες, εσύ είσαι ένας φωτογράφος που ανήκεις στην καλλιτεχνική φωτογραφία. Θεωρείς ότι μπορεί κάποιος φωτογραφίζοντας πρόσφυγες να κάνει μια φωτογραφία που να πληρεί όλα αυτά τα στοιχεία που συνθέτουν μια εικόνα καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος. Εσύ έχεις μπει στον πειρασμό να τους φωτογραφίσεις;

 

Ναι μπορούμε να μιλήσουμε μέσω της φωτογραφίας και να διεισδύσουμε βαθιά στα προβλήματα. Η φωτογραφία μπορεί να προβληματίσει όχι μόνο με την καταγραφική της ικανότητα αλλά και να εμβαθύνει ουσιαστικά. Τα σύνορα δεν πρέπει να ανοίξουν. Τα σύνορα πρέπει να καταργηθούν. Είναι οι φυλακές μας. Αυτό ισχύει και για τη φωτογραφία. Θαυμάζω τις δουλειές που κάνουν σπουδαίοι Έλληνες φωτογράφοι στο ρεπορτάζ, είναι καλλιτέχνες! Καταθέτουν την ψυχή τους και μάλιστα κάτω από αντίξοες συνθήκες.

Αυτό δεν είναι ο καλλιτέχνης;

Υπάρχουν πρόσωπα από τον χώρο της τέχνης, όχι μόνο της φωτογραφίας, που σε ενέπνευσαν, που θαυμάζεις που σε άγγιξαν με ένα μοναδικό τρόπο;

Πολλά, πάρα πολλά πρόσωπα και προσωπικότητες - καλλιτέχνες. Καταρχήν ο δάσκαλός μου, ο Πλάτωνας Ριβέλλης. Εκτός από τις μεγάλες προσωπικότητες σε όλους τους χώρους τέχνης, υπάρχουν φωτογράφοι φίλοι μου, ανάμεσά μας, που θαυμάζω τη δουλειά τους και με εμπνέουν. Όσοι με ξέρετε, γνωρίζεται την ιδιαίτερη αγάπη που έχω στον Ταρκόφσκυ αλλά και γενικά στον κινηματογράφο. Επίσης την ιδιαίτερη μου αγάπη στην μουσική. ʼλλωστε οι αναφορές μου στις άλλες τέχνες εκτός από τη φωτογραφία δεν λείπουν ποτέ από τα μαθήματά μου. Οι φωτογράφοι που με έχουν μαγέψει είναι ο August Sander ο Paul Strand και ο Walker Ewans.

Υπάρχει μια φράση, ένα ποίημα, ένα μότο ή έστω η γενική ιδέα που έχεις για τη ζωή και θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας;

 

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗ ΒΡΟΧΗ - ΝΑΖΙΜ ΧΙΚΜΕΤ

'Εβρεξε εντός μου καλοκαιρινή βροχή,

μεγάλες σταφυλόρωγες στο τζάμι μου ξέσπασαν,

το φύλλωμά μου θάμπωσε.

΄Εβρεξε εντός μου καλοκαιρινή βροχή,

πέταξαν απ' τις στέγες μου ασημένια περιστέρια,

έτρεξε η γης μου γυμνοπόδαρη.

 'Εβρεξε εντός μου καλοκαιρινή βροχή,

πάνω στο τραμ μου, ενώ έτρεχε, πήδησε μια γυναίκα

με τις λευκές της κνήμες ραντισμένες.

'Εβρεξε εντός μου καλοκαιρινή βροχή,

τη θλίψη μου δε μπόρεσε να δροσίσει.

 'Εβρεξε εντός μου καλοκαιρινή βροχή,

έπεσε ξαφνικά και ξαφνικά σταμάτησε.

'Εμεινε μόνο η ζέστη ασάλευτη

τυφλή στο δρόμο με τις σκουριασμένες κιόλας ράγιες.

 6 Αυγούστου 1960, ΝΑΖΙΜ ΧΙΚΜΕΤ

 

Πού μπορούμε να δούμε περισσότερη δουλειά σου ή να σε συναντήσει κάποιος  από κοντά;

 

Στην προσωπική μου ιστοσελίδα artamvakos.gr και στην σελίδα μου στο facebook Tamvakos Vangelis. Εκεί μπορεί να βρει κάποιος και το προσωπικό μου τηλέφωνο αλλά και το email μου.

Αν σου ζητούσα να κλείσουμε αυτή την συνέντευξη με ένα μουσικό κομμάτι ποιο θα διάλεγες;

 

Wim Mertens - Struggle For Pleasure

Μόλις το έβαλα κιόλας για να το ακούσω.

 

Βαγγέλη σε ευχαριστώ πολύ!

Εγώ σε ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία που μου έδωσες να καταθέσω τις απόψεις μου και τις αλήθειες μου σε μια δύσκολη πραγματικότητα που ελπίζω να αφυπνιστεί μέσα από τις τέχνες.

 

Βαγγέλης Ταμβάκος-Φωτογραφία Βίβιαν Λιάτου

 

---

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•