"Φωτογραφίζω για να μην είμαι ένας απλός θεατής τής τέχνης και για να γίνω κι εγώ ένας μικρός δημιουργός σαν τους μεγάλους που θαυμάζω. Ζω εδώ και χρόνια σε ένα νησί των Κυκλάδων για να βλέπω κάθε μέρα τα διαφορετικά χρώματα τής θάλασσας και τού ουρανού". Πλάτωνας Ριβέλλης

Η Φωτογραφία, όμως, έχει μια προνομιακή σχέση με τον χρόνο, γιατί είναι η μόνη από τις μορφές τέχνης, που τον χρησιμοποιεί σαν περιεχόμενό της. Για την ακρίβεια,

όταν όλες οι τέχνες συνδέονται με τον χρόνο, η φωτογραφία, σχεδόν θέλοντας και μη, τον έχει σαν κύριο θέμα της. Η Φωτογραφία γεννήθηκε επειδή υπάρχει ο χρόνος. 

Γι αυτό άλλωστε κάθε προσπάθεια που κάνουν πολλοί φωτογράφοι να της τον αφαιρέσουν, δεν αποφέρει παρά ένα πιο εξασθενημένο αποτέλεσμα. Ο χρόνος είναι

η ραχοκοκαλιά τής φωτογραφίας.

 

Χρειάστηκαν τα τριάντα πρώτα χρόνια τής ζωής μου για να καταλάβω ότι τρία πράγματα μου δίνουν χαρά. Η συγκίνηση τής τέχνης, η επαφή με τη φύση και οι

ουσιαστικές σχέσεις με τους ανθρώπους γύρω μου.

Έγινα δάσκαλος φωτογραφίας για να μοιράζομαι με άλλους τους προβληματισμούς και τις συγκινήσεις που μου προσφέρει η τέχνη. Μέρος αυτής τής επικοινωνίας

είναι και τα βιβλία που γράφω και εκδίδω.

 

Η αυστηρότητα τής μορφής, το μυστήριο τής ουσίας, η απουσία απαντήσεων, η καχυποψία απέναντι σε κάθε είδους μήνυμα, η αναζήτηση τής συγκίνησης πέρα από το συναίσθημα, η

αφαίρεση ως μέσο και η υπέρβαση ως στόχος συνιστούν το πιστεύω μου στη ζωή, αλλά και στην τέχνη.

Ο φωτογράφος, αντίθετα, πρέπει να συνειδητοποιήσει και να πειστεί ότι ουσιαστικό αντικείμενο τής φωτογράφισης είναι ο ίδιος. Δηλαδή, όλα όσα βλέπει ο φακός του είναι προέκταση και

προβολή τού ματιού του και ενδιαφέρουν στο μέτρο που εκείνος επενδύει φωτογραφικά, συναισθηματικά και υπαρξιακά σε αυτά.

.

Ο φωτογράφος επιλέγει και οργανώνει στοιχεία τής ζωής αποδίδοντας ένα νέο και στην καλύτερη περίπτωση μοναδικό αποτέλεσμα. Η επιλογή και η οργάνωση

τού υλικού στηρίζονται σε μια αποκλειστικά προσωπική στάση τού φωτογράφου απέναντι στη ζωή και στη φωτογραφία.

Το προσωπικό στοιχείο που διαμορφώνει τη σημασία τού καλλιτεχνικού έργου είναι, σχεδόν πάντα, αποτέλεσμα θετικών σκέψεων και συναισθημάτων.

Η δημιουργία δηλαδή δεν μπορεί παρά να είναι προϊόν απροσδιόριστης αισιοδοξίας και γενικής χαράς. Όταν ο φωτογράφος σηκώνει τη μηχανή και πατάει το κουμπί,

προβαίνει σε μια πανηγυρική πράξη κατάφασης, με την οποία υπογραμμίζει τον ενθουσιασμό του για όλα όσα (σημαντικά και ασήμαντα) βρίσκονται μπροστά στον φακό του.

 

Η ιστορία γράφεται πάνω στις πεσμένες πέτρες των μνημείων. Η «επανασύνδεση» τού κτισμένου με τη γη. Όλες αυτές οι αισθήσεις και οι σκέψεις, που από τη

μια με τρόμαζαν κι από την άλλη με μαγνήτιζαν, ήταν για μένα ένα στοιχείο μεγάλης ομορφιάς. Και ήταν λογικό να εισχωρήσουν στη φωτογραφία μου είτε φωτογράφιζα

πρόσωπα είτε κτίσματα. Την ώρα όμως που αντίκριζα το θέμα μου κι ετοιμαζόμουνα να το φωτογραφίσω ο χρόνος είχε χαθεί. Ήμουνα μπροστά σε ένα ατελείωτο παρόν

Η Φωτογραφία, όμως, έχει μια προνομιακή σχέση με τον χρόνο, γιατί είναι η μόνη από τις μορφές τέχνης, που τον χρησιμοποιεί σαν περιεχόμενό της. Για την ακρίβεια,

όταν όλες οι τέχνες συνδέονται με τον χρόνο, η φωτογραφία, σχεδόν θέλοντας και μη, τον έχει σαν κύριο θέμα της.

Η φωτογραφία είναι «άπαξ δια παντός» είπε ο Καρτιέ-Μπρεσόν. Η συνειδητοποίηση αυτής τής ιδιότητας επηρεάζει και τη διαδικασία τής φωτογράφησης. Το κλικ

δεν είναι μια τυχαία κίνηση, αλλά μια κορυφαία εκδήλωση θέλησης, απόφασης, επέμβασης, παραμόρφωσης. Το motor-drive δεν έφερε ποτέ καλύτερες φωτογραφίες,

αφού η φωτογραφία δεν στηρίζεται στη ροή των στιγμών, αλλά στον απεγκλωβισμό τους από τη ροή.

 

 

 Η φωτογραφία δεν μιλάει για την κίνηση, αλλά για την ακινησία. Ο χρόνος εκφράζεται μαγικός και απειλητικός έξω από την συνεχή

ροή του. Το γεγονός ότι για πολλούς φωτογράφους η μετά τη λήψη τροποποίηση τού κάδρου (cropping) αποτελεί ενέργεια προς

αποφυγήν δεν έχει να κάνει με μεταφυσικές αλήθειες, αλλά με την συνείδηση ότι ακόμα και η σύνθεση, και η φόρμα, υποβάλλεται στον χρόνο.

Ο φωτογράφος, βέβαια, ούτε πρέπει, ούτε καν ενδείκνυται, όταν φωτογραφίζει να σκέπτεται τον χρόνο. Αρκεί να έχει συνείδηση τής φωτογραφικής διαδικασίας

για να βρίσκεται μέσα στον χρόνο. Ξεχνώντας τον χρόνο θα τον προσεγγίζει.

Στη δική μου όμως φωτογραφική δουλειά ο χρόνος ήταν παρών στο μυαλό μου προτού καν σηκώσω τη μηχανή. Μόνο που η παρουσία του με βασάνιζε και με γοήτευε με την πιο καθημερινή και ανθρώπινη έννοια, χωρίς κανένα απολύτως φωτογραφικό περιεχόμενο. Δεν είχε σχέση με τον χρόνο τής φωτογραφίας, αλλά με τον χρόνο τής ζωής.

Αν ο φωτογράφος που θέλει να κάνει δημιουργική φωτογραφία δεν ενθουσιάζεται με αυτά που αντικρίζει, δεν έχει λόγο να πατήσει το κουμπί. Αν δεν έχει θετική

διάθεση, ακόμα και μπροστά στην ασχήμια ή τη δυστυχία, δεν έχει λόγο να τα αποτυπώσει. Ενδεχομένως θα έπρεπε να τα καταπολεμήσει ή να τα καταγγείλει.

Όχι να τα φωτογραφίσει, ούτε να ενθουσιαστεί με αυτά.

Και εντέλει, αν δεν νιώσει δικά του όσα επιλέγει να φωτογραφίσει, γιατί να τα μετατρέψει σε αντικείμενο επικοινωνίας και κοινής συγκίνησης;

Η γοητεία τής φθοράς μπήκε στη σκέψη μου από νεαρή ηλικία. Τα πρόσωπα των ανθρώπων, κάθε μέρα που τα φέρνει πιο κοντά στον θάνατο, γίνονται πιο μεστά, πιο εκφραστικά, «κουβαλάνε» τον χρόνο τους. Τα ερείπια των σπιτιών δείχνουν την πραγματική ομορφιά των όγκων και των γραμμών τους μόνον όταν γκρεμιστούν.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945.

Σπούδασε Νομικά στην Αθήνα (1963-1968), Πολιτικές Επιστήμες στο Παρίσι (1968-1970) και Φωτογραφία στις ΗΠΑ (1983).

Εργάστηκε ως δικηγόρος στην Αθήνα για δώδεκα χρόνια (1971-1983).

Διδάσκει φωτογραφία από το 1981 μέχρι σήμερα.

Οργάνωσε τα πρότυπα τμήματα φωτογραφίας τής Λαϊκής Επιμόρφωσης (Υπουργείο Παιδείας) και δίδαξε τούς επιμορφωτές τους.

Έχει επιμεληθεί σειρά από εκπομπές τής κρατικής τηλεόρασης για τη φωτογραφία.

Έχει παραδώσει πολλά σεμινάρια και διαλέξεις για τη φωτογραφία στην Αθήνα, σε επαρχιακές πόλεις και στην Κύπρο.

Έχει εκθέσει τις φωτογραφίες του σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις.

ʼρθρα του έχουν φιλοξενηθεί σε πολλά ελληνικά περιοδικά και εφημερίδες.

Διευθύνει τις εκδόσεις «Φωτοχώρος».

Ίδρυσε το 1988 το σωματείο «Φωτογραφικός Κύκλος», τού οποίου είναι πρόεδρος.

 

Έχει συγγράψει τεχνικά βιβλία, θεωρητικά βιβλία και λευκώματα.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•