“Photography is the freezing of a moment in time. Every moment, every second gains value in eternity only when they leave a footprint. What’s time ..? A wave”

 Με το παραπάνω απόφθεγμα μας καλωσορίζεις στο διαδικτυακό σου σπίτι και για να είμαι πιο ακριβής στον διαδικτυακό σου βυθό. Φωτογραφία-Χρόνος-Βυθός. Ποια είναι η πρώτη σου αγάπη ο βυθός ή η φωτογραφία και πότε ξεκινάς να τα συνδυάζεις

Χρονικά θα τοποθετούσα την θάλασσα σαν πρώτη μου αγάπη, με μια ευρύτερη έννοια αρχικά. Σαν παιδί, στην ιδέα και μόνο ότι «θα πάμε αύριο στη θάλασσα», ήταν σοβαρή αιτία να μη κοιμηθώ όλο το βράδυ. Ένα δέσιμο για κάποιο λόγο απροσδιόριστο, ωστόσο αρκετά δυνατό σε σημείο να καθορίσει καθώς μεγάλωνα τη ζωή μου ολόκληρη. Στην εφηβεία ξεκίνησα  να παίρνω τη μάσκα και τα βατραχοπέδιλα μου και να κάνω ελεύθερη κατάδυση, αργότερα όρισε τις σπουδές μου (σπούδασα Ιχθυολόγος) , ενώ μετά ξεκίνησα την αυτόνομη κατάδυση μέχρι που έφτασα να είμαι εκπαιδευτής. Τη φωτογραφία θα την τοποθετήσω στο κάδρο περίπου στην εφηβεία. Είχαμε μια παλιά KODAK μηχανή όπου μου άρεσε να τραβάω τα πάντα. Κατέστρεφα φιλμ. Άρχισα να νιώθω το ίδιο συναίσθημα που μου έβγαζε στα πρώτα της στάδια η επαφή μου με τη θάλασσα. Με τα χρόνια πειραματιζόμουν τόσο θεματικά όσο και με διάφορες μηχανές μέχρι που πήρα τη πρώτη μου DSLR περίπου στα 22 μου χρόνια. Αυτό ήταν. Πάθος. Τράβαγα κυρίως δρόμο και λίγα τοπία. Το τοπίο έφυγε γρήγορα από τον καλλιτεχνικό μου ορίζοντα, καθώς δεν το θεώρησα ποτέ να με ακουμπάει δημιουργικά. Έψαχνα συνεχώς νέες φωτογραφικές προκλήσεις ως που πριν από 4 χρόνια μπήκε η ιδέα της υποβρύχιας φωτογραφίας. Ενθουσιασμός! Κατάδυση – φωτογραφία! Τι άλλο να ζητήσω..

Τι συμβαίνει τόσο ελκυστικό στον βυθό που σε κρατά σε αυτή τη φωτογραφική διάθεση διαρκώς;

 Αν μπορούσα να περιγράψω τον βυθό με μια λέξη θα έλεγα «μαγεία». Αυτό που με συναρπάζει όταν καταδύομαι και φωτογραφίζω είναι οι εκατοντάδες διαφορετικές οπτικές και θέματα που μου δίνει ακόμα και το ίδιο σημείο κάθε φορά. Λόγω και της ιδιότητας μου σαν Ιχθυολόγος έχω μια ιδιαίτερη σχέση με τους θαλάσσιους οργανισμούς. Τραβάω (κυρίως macro) από ψάρια, όστρακα, μικροσκοπικά γυμνοβράγχια μέχρι και ευρυγώνιες λήψεις, ναυάγια, σπήλαια κ.α. Όλες αυτές οι εικόνες που αντικρίζω λειτουργούν σαν ναρκωτικό. Κάθε στιγμή που αναδύομαι σκέφτομαι την επόμενη φορά που θα καταδυθώ ξανά για να φωτογραφίσω. Πλέον η υποβρύχια φωτογραφία για μένα λειτουργεί σαν ψυχοθεραπεία. Είναι το στούντιο μου και ταυτόχρονα ο χώρος που ηρεμώ. 

Μου φαίνεται αρκετά παράδοξο το γεγονός πως ενώ η Ελλάδα βρέχεται σχεδόν παντού από θάλασσα και έχει τόσο πλούτο κάτω από τα νερά της, η υποβρύχια φωτογραφία στην Ελλάδα δεν έχει κοινό και οι άνθρωποι που ασχολούνται είναι ελάχιστοι ως και μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού. Θα ήθελα να μας πεις την αποψή σου.

 Γνωρίζω πάρα πολλούς φωτογράφους οι οποίοι θαυμάζουν την υποβρύχια φωτογραφία αλλά λόγω του ότι δε σχετίζονται με την κατάδυση πιστεύουν ότι είναι αρκετά δύσκολο να προσεγγίσουν αυτή τη μορφή φωτογραφίας. Υπάρχει αρκετά μεγάλη κοινότητα που ασχολείται με τη φωτογραφία και αρκετά μεγάλη κοινότητα που ασχολείται με την κατάδυση. Ο συνδυασμός των δυο είναι ο σπάνιος και έτσι αναπόφευκτα είμαστε λίγοι. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι και το κόστος του εξοπλισμού. Μιλάμε για χιλιάδες ευρώ για ένα ολοκληρωμένο υποβρύχιο σύστημα. Από εκεί και πέρα το θετικό είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχουν ξεκινήσει  αρκετοί να πειραματίζονται με υποβρύχιες λήψεις, καθώς υποβρύχια φωτογραφία δεν είναι μόνο wildlife στα 20-30-40 μέτρα βάθος, ούτε απαραίτητα με συστήματα dslr με housings και strobes.Υποβρύχια φωτογραφία μπορεί να γίνει με μια action cam και σε βάθος 10 εκατοστών κάτω από το νερό δημιουργώντας όμορφες εικόνες. 

Τι δυσκολίες μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος που θέλει να ασχοληθεί με την υποβρύχια φωτογραφία;

 Μιλώντας στο καθαρά φωτογραφικό κομμάτι, οι δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει κάποιος που θα ασχοληθεί με underwater είναι αρχικά στη δομή και στη θεωρεία της φωτογραφίας. Θα είναι εν μέρει σα να ξεκινάει απ’ την αρχή, καθώς κάποια τεχνικά δεδομένα που ισχύουν στην επιφάνεια δεν ισχύουν στο νερό. Έχουμε διαφορετική πυκνότητα στο νερό όπου μιλάμε για διάθλαση, μιλάμε για μεγέθυνση αντικειμένων υποβρυχίως,  μιλάμε για χρωματική απώλεια και είναι μερικά από τα «προβλήματα» αυτά. Βγάζοντας απ το κάδρο το τεχνικό κομμάτι, ένα πρόβλημα είναι το περιβάλλον φωτογράφισης καθώς μιλάμε πλέον για νερό. Για να γίνει κάποιος καλός υποβρύχιος φωτογράφος πρέπει πρωτίστως να γίνει καλός δύτης. Δε διακινδυνεύουμε ποτέ τη σωματική μας ακεραιότητα για κάτι που θα πρέπει να μας κάνει να περνάμε ευχάριστα. Χρειάζεται άριστη πλευστότητα τόσο για λόγους ασφαλείας, όσο και για λόγους προσέγγισης ενός ζωντανού οργανισμού. Θα πρέπει να σκεφτόμαστε ότι δεν έχουμε τη δυνατότητα αλλαγής φακών υποβρυχίως οπότε θα πρέπει να επιλέξουμε εξ αρχής τι μορφή φωτογράφισης θέλουμε να κάνουμε. Θα πρέπει να μάθει για το backscatter (έννοια που δεν γνώριζε και πιθανόν να μη γνωρίζει κάποιος αν δεν έχει ασχοληθεί με υποβρύχια φωτογραφία). Θα πρέπει να υπολογίσουμε ότι δε μπορούμε να φωτογραφίζουμε όση ώρα θέλουμε οι ίδιοι αλλά όση ώρα μας ορίζει ο αέρας στη φιάλη μας. Γενικά κάποιος που θέλει να ασχοληθεί με την υποβρύχια φωτογραφία θα μπει ίσως για πρώτη φορά σε διαδικασία να φωτογραφίσει σε περιβάλλον που δεν είναι φτιαγμένος για να ζει. Αυτό, κατά την προσωπική μου άποψη, από μόνο του δίνει ένα ενδιαφέρον παραπάνω να ασχοληθεί κάποιος. 

Αποτελεί τροχοπέδη η ηλικία για κάποιον που θέλει να ασχοληθεί με τέτοιες λήψεις; ή ακόμα και η φυσική κατάσταση που μπορεί κάποιος να έχει;

Ποτέ στη ζωή μου δε θεώρησα ότι η ηλικία μπορεί να επηρεάσει το μυαλό. Το αντίστροφο συμβαίνει σε πολλούς δυστυχώς. Αν είμαστε σωματικά και ψυχικά υγιείς μπορούμε να καταδυθούμε σε κάθε ηλικία. Προσωπικά ένας πολύ καλός μου φίλος είναι 63 ετών και καταδυόμαστε μαζί σε βάθη ακόμα και άνω των 40 μέτρων. Η καλή φυσική κατάσταση αποτελεί παράγοντα του να έχουμε σωματική υγεία και βοηθάει τόσο στην ελεύθερη όσο και στην αυτόνομη κατάδυση. Παρόλα αυτά θα επηρεάσει κυρίως αυτόν που θα επιλέξει να φωτογραφίσει με ελεύθερη κατάδυση από άποψη αντοχών, παρά κάποιον που θα φωτογραφίσει με αυτόνομο σύστημα κατάδυσης (SCUBA) όπως εγώ. 

Διαβάζοντας το βιογραφικό σου διαπιστώνω πως όλες οι διακρίσεις σου έρχονται από το εξωτερικό, εδώ στην Ελλάδα δεν έχει γίνει ποτέ κάποιος διαγωνισμός υποβρύχιας φωτογραφίας; Αν γινότανε θα έπαιρνες μέρος και αν ναι κάτω από ποιες προυποθέσεις;

 Τουλάχιστον τα χρόνια που ασχολούμαι εγώ δεν έχει γίνει κάτι στη χώρα μας, αλλά δε νομίζω να έχει γίνει κάτι ούτε στο παρελθόν. Τη φωτογραφία γενικότερα σαν μορφή τέχνης τη θεωρώ τόσο «ανοιχτή» στο να εκφραστεί κάποιος και παρόλο που συχνά συμμετέχω σε διάφορους διαγωνισμούς, ακόμα ψάχνω το πως μπορεί να κρίνει κάποιος έναν τρόπο έκφρασης. Τι κρίνουμε τελικά; Αν τεχνικά είναι «σωστή» μια φωτογραφία; Αν μας δημιουργεί κάποιο συναίσθημα; Μου αρέσει να φωτογραφίζω τόσο σαν απλή απεικόνιση αυτού που βλέπω πχ ένα σαλάχι σε ένα ύφαλο παίζοντας με το κάδρο μου, όσο και πιο αόριστα όπως το προτζεκτ human που τρέχω αυτή τη περίοδο, με εικόνες ανθρώπων κάτω από το νερό προσπαθώντας αν θέλετε να περάσω τη προσωπική μου ψυχοσύνθεση. Αν λοιπόν ο διαγωνισμός ήταν της λογικής του πόσο πιο ζωντανά πέρασα την εικόνα που είδα στο θεατή ναι μάλλον θα συμμετείχα. Αν αφορούσε μια πιο αόριστη και προσωπική έκφραση δική μου, δε θα συμμετείχα σίγουρα. 

Θα ήθελα, μιας και είσαι μόνιμος κάτοικος Ηρακλείου-Κρήτης, να μας μιλήσεις για τις φωτογρφικές ομάδες και δράσεις που γίνονται στην πόλη σου και ιδιαιτέρως για την ομάδα Φωτοσύνθεσις.

Τόσο στο Ηράκλειο όσο και στη Κρήτη γενικότερα, τα τελευταία χρόνια έχουν ξεκινήσει να δραστηριοποιούνται όλο και περισσότερες φωτογραφικές ομάδες. Αυτό που με χαροποιεί ιδιαιτέρως είναι το γεγονός ότι οι περισσότερες εξ αυτών δε μένουν στη λογική το να μάθουμε στο κοινό να τραβάει μια «σωστή» φωτογραφία, αλλά το ότι εμβαθύνουν σε ευρύτερες έννοιες της φωτογραφικής τέχνης. Προσωπικά συμμετέχω στην ομάδα Φωτοσύνθεσις ως συνδιοργανωτής. Η ομάδα είναι η φυσική συνέχεια της φοιτητικής ΦΟΠΚ (Φωτογραφική Ομάδα Πανεπιστημίου Κρήτης) και δημιουργήθηκε από όλους εμάς που αισθανθήκαμε ότι μεγαλώσαμε πια για να ανήκουμε σε μια φοιτητική ομάδα... παρ' όλ' αυτά η Φωτοσύνθεσις διακατέχεται από τις ίδιες αρχές και αξίες. Είναι μια ανοιχτή ομάδα σε όλους, χωρίς συνδρομή, τίτλους ή νομική μορφή. Είναι ίσως περισσότερο ένας χώρος όπου οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται για τη φωτογραφία μπορεί να πάει να δει και να συζητήσει για το κοινό αυτό μας πάθος. Δεν έχουμε απολύτως κανένα περιορισμό στην καλλιτεχνική κατεύθυνση, το στυλ φωτογραφίας ή τις απόψεις περί αυτής. Σκοπός μας δεν είναι απλά η μετάδοση της γνώσης μας (που φυσικά γίνεται), αλλά κυρίως η έμπνευση των μελών μας μέσω των πολυποίκιλων δράσεων. Συναντιόμαστε μια φορά την εβδομάδα, έχοντας κάθε φορά κάτι ενδιαφέρον και διαφορετικό: από παρουσιάσεις φωτογράφων, συζητήσεις, καλεσμένους φωτογράφους, workshops, μέχρι εκδρομές και ομαδικές εκθέσεις.

Αν ήταν στο χέρι σου να επιλέξεις τη χώρα που θα γεννιόσουν ποια θα ήθελες να είναι;

 Αν ήταν στο χέρι μου να επιλέξω τη χώρα που θα γεννιόμουν… Δύσκολη ερώτηση. Μπορεί να ακουστεί κοινότυπο αλλά θα επέλεγα τη χώρα που θα κυριαρχούσε ο αλληλοσεβασμός, η ισότητα, η ισονομία, η αποδοχή στη διαφορετικότητα. Με θλίβει το γεγονός ότι το μόνο «καλό» που έφερε, αν μπορώ να πω ότι έφερε κάτι καλό η οικονομική και κοινωνική κρίση στη χώρα μας, είναι το γεγονός ότι με έκαναν να δω και να ξεχωρίσω μέσα μου ανθρώπους και καταστάσεις. Έχω ταξιδέψει σε αρκετά μέρη στο κόσμο και μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι ζούμε σε ένα από τα πιο όμορφα κράτη όπου μόνοι μας προσπαθούμε να καταστρέψουμε. Οικολογικά, ανθρωπιστικά ή και πολιτικά. Αν τα κριτήρια μου ήταν γεωγραφικά, θα διάλεγα να γεννηθώ κάπου που οι ρυθμοί είναι πιο χαλαροί. Ένα μέρος αποκομμένο που θα συνδυάζει την χερσαία άγρια ζωή με την υποθαλάσσια. Το όνομα του μέρους που θα ήθελα να γεννηθώ είναι Ράτζα Αμπάτ στην Ινδονησία. Το ανακάλυψα πρόσφατα.

Σε ποια μέρη θα ήθελες να καταδυθείς και να φωτογραφίσεις;

 Να πω πρωτίστως ότι ένα μέρος που καταδύθηκα και φωτογράφισα ήδη και το προτείνω στους υποβρύχιους φωτογράφους είναι το Μαρσα Αλαμ στην Ερυθρά Θάλασσα. Από εκεί και πέρα αφού δυστυχώς δε μπορώ να ξαναγεννηθώ και να επιλέξω το Ράτζα Αμπατ σα τόπο γέννησης μου, το επιλέγω σαν πρώτο προορισμό που θέλω και θα πάω κάποια στιγμή. Άλλα μέρη… ήδη έχω προγραμματίσει για τον Μάρτιο καταδύσεις στην Μάλτα, θέλω να παω στις Φιλιππίνες στο Anilao, στο Μεξικό, στη Γαλλική Πολυνησία.. Είναι τόσα τα μέρη που θα μπορούσα να μη σταματήσω να σου λέω ποτέ.. Να πω σε αυτό το σημείο ότι η χώρα μας έχει από τους ομορφότερους και πιο ενδιαφέροντες βυθούς παγκοσμίως, παρόλο που δεν έχουμε ύφαλους που έχουν στα τροπικά μέρη. Έχουμε από τα περισσότερα καταγεγραμμένα ναυάγια και υποθαλάσσια σπήλαια στην Ευρώπη, ενώ ζουν χιλιάδες διαφορετικοί οργανισμοί με μοναδική ομορφιά. Θα πρέπει η εκάστοτε κυβέρνηση να πάρει πιο σοβαρά το θέμα του καταδυτικού τουρισμού, έτσι ώστε να βοηθήσει να γίνουν επενδύσεις πάνω σε αυτό το κλάδο. Υπάρχουν χώρες όπως η Αίγυπτος που στηρίζουν την οικονομία του κράτους σε αυτή τη βιομηχανία.

Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;

 Φωτογραφικά και όταν με το καλό ολοκληρώσω το προτζεκτ μου human θα οργανώσω μια έκθεση πάνω σε αυτό. Χωρίς να θέλω να πω περισσότερα θα δείξω στο κοινό μια άλλη οπτική της υποβρύχιας φωτογραφίας. Το μεγάλο μου όνειρο και αυτό που θέλω να καταφέρω κάποια στιγμή, είναι αν βρεθεί κάποια χορηγική βοήθεια να τυπωθεί «η δική μου Ελλάδα» (η πρώτη μου έκθεση με 40 εικόνες φωτογραφημένες αποκλειστικά στους Ελληνικούς βυθούς, έκθεση που σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης) σε ένα φωτογραφικό λεύκωμα και να ξεκινήσω μια καμπάνια, να δείξουμε στον κόσμο την ομορφιά της χώρα μας κάτω από το νερό. Να εμπνεύσει δύτες να γίνουν υποβρύχιοι φωτογράφοι, και φωτογράφους να γίνουν δύτες. Να εμπνεύσει ανθρώπους από όλο τον κόσμο να επισκεφθούν την Ελλάδα για να δουν τόσο τις χέρσαιες όσο και τις υποθαλάσσιες ομορφιές της.

Λίγα Λόγια για τον Φίλιππο 

Ο Φίλιππος γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ηράκλειο.

Το πάθος του τόσο για τη φωτογραφία όσο και για τη θάλασσα και τη θαλάσσια ζωή, ξεκίνησε από τη παιδική του ηλικία. Πλέον ως ενθουσιώδης δύτης αλλά και φωτογράφος, ο συνδυασμός των δυο ήταν αναπόφευκτος. Για αρκετά χρόνια ο Φίλιππος ήταν μέλος της Φωτογραφικής ομάδας του Πανεπιστημιου Κρήτης (ΦΟΠΚ) ενώ πλέον ανήκει στην οργανωτική ομάδα της Φωτοσύνθεσις. Αγαπάει να φωτογραφίζει τόσο υποβρυχίως, θαλάσσια ζωή – ανθρώπους στο υδάτινο περιβάλλον, όσο και πάνω από την επιφάνεια την θάλασσας δουλεύοντας κυρίως πορτραίτα και conceptual projects. Πλέον ο Φίλιππος εξερευνεί τον βυθό και μέσα από τον φωτογραφικό του φακό μας δίνει μαγικές εικόνες από είδη αλλά και μέρη που δε μπορεί εύκολα κάποιος να δει.

Πολλές από τις φωτογραφίες του έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα media, παγκοσμίως γνωστά φωτογραφικά περιοδικά, sites και επιστημονικά άρθρα.

Το 2017 στον διεθνή διαγωνισμό υποβρύχιας φωτογραφίας, με συμμετοχές φωτογράφων από όλο τον κόσμο που πραγματοποιήθηκε στο Βελιγράδι (ADA OPEN IUPC 2017), ο Φίλιππος κατέκτησε την 4η θέση στην κατηγορία ambient και την 5η στην κατηγορία macro.

Τον Μάιο του 2017  παρουσίασε την πρώτη του ατομική έκθεση υποβρύχιας φωτογραφίας με τίτλο “η δική μου Ελλάδα” στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου στο Ηράκλειο, με είδη φωτογραφημένα αποκλειστικά σε Ελληνικούς βυθούς. Ακολούθησε η δεύτερη προσωπική του έκθεση, με τίτλο “kyklos” στο φεστιβάλ «Τέχνη καθ’ οδόν» υπό την αιγίδα του Δήμου Ηρακλείου. Κατά το παρελθόν, έχει συμμετάσχει και σε αρκετές ομαδικές φωτογραφικές εκθέσεις.

Σήμερα η φωτογραφική έκθεση “η δική μου Ελλάδα” φιλοξενείται μόνιμα στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και όπως έχει δηλώσει ο ίδιος, αυτή είναι η πιο τιμητική διάκριση για αυτόν μέχρι σήμερα.

Ο Φίλιππος σπούδασε Ιχθυολόγος ενώ είναι και πιστοποιημένος εκπαιδευτής καταδύσεων και υποβρύχιος φωτογράφος στην IANTD.

Ως υπέρμαχος της προσπάθειας για την προστασία του περιβάλλοντος (παράνομη αλιεία, αύξηση θερμοκρασίας του πλανήτη, ακαταλόγιστη χρήση πλαστικών κ.α.) , ο Φίλιππος ως ιχθυολόγος, είναι μέλος της ερευνητικής ομάδας της iSea, ενώ συχνά φωτογραφίζει για λογαριασμό της Greenpeace.

 Follow Philippos Marakis on Instagram