Η γοητεία αυτής της νυχτερινής περιπλάνησης στα όρια της πόλης της Αθήνας έγκειται στο γεγονός, ότι εκεί κανείς συναντά πάντα κάτι άλλο από αυτό που ψάχνει. Συναντά μια καλά κρυμμένη ανθρώπινη παρουσία, που άλλοτε την προδίδουν τα ίχνη της παραβατικότητας και άλλοτε αυτά του παιχνιδιού.
Υπήρξε κάποια αφορμή, κάποιο γεγονός που σε οδήγησαν στην ενασχόληση με τη φωτογραφία;
Το 2002 , μόλις είχα τελειώσει το στρατό, ένας καλός φίλος μου πρότεινε να παρακολουθήσω το σεμινάριο φωτογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΠΟΦΠΑ) όπου ο ίδιος δίδασκε στο τμήμα των αρχαρίων. Πείστηκα να πάω όταν μου είπε ότι μαζεύει και ωραίες γυναίκες. Διπλά τυχερός λοιπόν, εκεί ανακάλυψα τη φωτογραφία και εκεί γνώρισα τη γυναίκα μου.
Μπορείς να μου δώσεις έναν ορισμό για τη φωτογραφία;
Δυσκολεύομαι να δώσω ορισμό για τη φωτογραφία, αν το επιχειρήσω μάλλον θα φλυαρήσω και στο τέλος δε θα πω τίποτα. Μου είναι κάπως πιο εύκολο να μοιραστώ σκόρπιες σκέψεις ως προς το τι είναι αυτό που με σαγηνεύει στη φωτογραφική εικόνα και στη φωτογραφική διαδικασία. Η σαγήνη της φωτογραφίας νομίζω ότι βρίσκεται στο ότι είναι αλήθεια και ψέμα μαζί, μνήμη και λήθη την ίδια στιγμή. Μέσα σε ένα μικρό χώρο, εντός του κάδρου με τις τέσσερις γωνίες, καταργεί την πραγματικότητα δημιουργώντας την εκ νέου. Η δύναμή της βρίσκεται ακριβώς σε αυτές τις αντιφάσεις της, που σε τελική ανάλυση είναι οι αντιφάσεις μας.
Τα σεμινάρια καλλιτεχνικής φωτογραφίας που έκανες σου άλλαξαν την οπτική πάνω στην εικόνα που προσπαθούσες να παράξεις μέχρι εκείνη τη στιγμή; 'Ηταν εύκολο για σένα να βρεις τον δρόμο σου φωτογραφικά;
Τα σεμινάρια καλλιτεχνικής φωτογραφίας είναι ίσως ο μόνος τομέας στον οποίο τα τελευταία χρόνια έχουμε πετύχει «πρωτογενές πλεόνασμα». Ένα σεμινάριο, αν είναι σοβαρό και τίμιο, μπορεί να σου διδάξει την ιστορία του μέσου, τα εργαλεία που υπάρχουν στη διάθεσή σου και να αποτελέσει πηγή μιας πρώτης έμπνευσης. Αυτό όμως δε σε κάνει αυτομάτως φωτογράφο. Σου δίνει απλά μια πρώτη ώθηση. Φωτογράφο σε κάνει η σκληρή και μεθοδική δουλειά, σε συνδυασμό με τη γνώση, την καλλιέργεια και το όραμα. Για μένα, το να βρει κανείς το δρόμο του στη φωτογραφία σημαίνει το να μην κάνει τα πάντα και με όλους τους τρόπους. Τα τελευταία χρόνια είμαι σε αυτή την κατεύθυνση, με μικρά πισωγυρίσματα ίσως.
Το project που παρουσιάζουμε στο ifocus.gr, το Edgelands, θα μπορούσε αντί για χαρτογράφηση ενός αστικού τοπίου, να είναι η χαρτογράφηση του ίδιου σου του εαυτού;
Σαφώς, ο φωτογράφος τη στιγμή της λήψης βρίσκεται πίσω αλλά και μπροστά από τον φακό του. Η περιπλάνηση στα όρια της πόλης, μου δίνει την ευκαιρία, εκτός από το να παρατηρήσω και να απεικονίσω τον τόπο, να επαναπροσδιορίσω τη σχέση μου με την πραγματικότητα, να διερευνήσω τα όριά μου, τους φόβους μου και τις αντιφάσεις μου. Θέτει εκ νέου το ερώτημα του σημαντικού και του ασήμαντου, του ωραίου και του άσχημου. Φυσικά, το ερώτημα αυτό δεν αφορά μόνο το φωτογραφικό γεγονός, αλλά μεταφέρεται και στην προσωπική μας ζωή. Η νυχτερινή περιπλάνηση, η απόσταση από τη φαντασμαγορία και την ένταση του κέντρου, η φωτογράφιση με τρίποδο, οι αργοί χρόνοι έκθεσης μεταφορικά και κυριολεκτικά, είναι για μένα προνομιακό πεδίο φωτογράφισης και πηγή απόλαυσης. Η σαγήνη αυτής της φωτογραφικής βόλτας έγκειται στο γεγονός ότι συνήθως βρίσκεις κάτι άλλο από αυτό που έψαχνες. Η περιπλάνηση σε μαθαίνει να εγκαταλείπεις την ασφάλεια και την ταχύτητα που σου παρέχει η κεντρική οδική αρτηρία, να μπαίνεις στους παράδρομους, στους χωματόδρομους και στα αδιέξοδα. Αυτό όμως είναι ένα μάθημα ζωής.
Αν σου δινόταν η ευκαιρία να συναντήσεις κάποιον αγαπημένο σου φωτογράφο, ποιος θα ήταν, και τι θα τον ρωτούσες;
Αρκετοί από τους φωτογράφους που θαυμάζω δε ζουν πια. Από τους εν ζωή, μου αρέσουν αρκετοί, όπως η Michal Chelbin, o Alec Soth, o DiCorcia. Προτιμώ όμως να τους θαυμάζω από μακριά και μέσα από το έργο τους. Οι προσωπικές συναντήσεις φέρουν τον κίνδυνο της πληροφορίας που αφορά την ιδιωτική σφαίρα και ρισκάρουν την απομυθοποίηση του καλλιτέχνη. Για το λόγο αυτό, αν συναντούσα κάποιον από αυτούς που θαυμάζω, θα τον ρωτούσα πράγματα «ασφαλή», όπως τεχνικές πληροφορίες ή θέματα που αφορούν τη μέθοδο και τον τρόπο εργασίας του.
Υπάρχει κάποιο μουσικό κομμάτι που θα ήθελες να συνοδέψει αυτή την παρουσίαση;
Αγαπώ πολύ τη μουσική, θεωρώ ωστόσο ότι αυτά τα δυο δεν πρέπει να μπλέκουν. Στη μεταξύ τους συνύπαρξη ο χαμένος είναι πάντα η φωτογραφία.
Edgelands
Οι εικόνες αυτές είναι το αποτέλεσμα της περιπλάνησής μου τα τελευταία τρία χρόνια σε τόπους και περιοχές της Αττικής που ορίζονται στη ζώνη ανάμεσα στα όρια της πόλης και της υπαίθρου. Πρόκειται για τοπία ασαφή ως προς τα χαρακτηριστικά τους, διαρκώς μεταβαλλόμενα και γι αυτό ασήμαντα και άνευ αισθητικής αξίας στη συνείδηση πολλών.
Αυτή τη φορά δραπέτευσα από το κέντρο της πόλης της Αθήνας, από τη φαντασμαγορία του πλήθους και της αέναης κινητικότητάς του, αυτή τη φορά έστρεψα τη ματιά και το φακό μου στις απολήξεις αυτής της πόλης, εκεί όπου το θεαματικό γεγονός και η φαντασμαγορία αργοσβήνουν και στο τέλος χάνονται μέσα στη θαμπή και άναρχη βλάστηση.
Αυτή τη φορά εγκατέλειψα τον κεντρικό οδικό άξονα, ακολούθησα δρόμους πιο περιφερειακούς, ένα αχαρτογράφητο οδικό δίκτυο το οποίο απλώνεται σα δίχτυ στο αττικό λεκανοπέδιο και ενώνει αραιοκατοικημένες περιοχές, βιομηχανικές ζώνες και πάσης φύσεως αυτοσχέδια παραπήγματα. Είναι οι στενοί και ασήμαντοι αυτοί δρόμοι που παίρνουμε, όταν έχουμε κάνει λάθος. Είναι οι ενδιάμεσες αυτές περιοχές, το πέρασμα από τη πόλη στην ύπαιθρο.
Αυτή τη φορά δεν τις προσπέρασα, στάθηκα σε αυτές, τις περπάτησα, τις παρατήρησα και εντέλει τις φωτογράφισα προκειμένου να αποτυπώσω τι συμβαίνει εκεί όπου φαινομενικά δε συμβαίνει τίποτα.
Η γοητεία αυτής της νυχτερινής περιπλάνησης στα όρια της πόλης της Αθήνας έγκειται στο γεγονός, ότι εκεί κανείς συναντά πάντα κάτι άλλο από αυτό που ψάχνει. Συναντά μια καλά κρυμμένη ανθρώπινη παρουσία, που άλλοτε την προδίδουν τα ίχνη της παραβατικότητας και άλλοτε αυτά του παιχνιδιού.
Η νυχτερινή περιπλάνηση σε αυτούς τους τόσο κοντινούς στην Αθήνα τόπους μα και τόσο αχαρτογράφητους, εκτός των άλλων θέτει εκ νέου το ερώτημα του τι είναι ωραίο και τι άσχημο, τι σημαντικό και τι ασήμαντο και εν τέλει τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει ένα τόπο μία πόλη, το καλά διαμορφωμένο για λόγους τουριστικούς κέντρο της ή οι άναρχες και διαρκώς μεταβαλλόμενες εστίες στα όρια της
Ο Μπάμπης Κουγεμήτρος γεννήθηκε το 1975 στην Αθήνα. Σπούδασε Πολιτική Επιστήμη στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Φωτογραφία στο ΤΕΙ Αθηνών. Το 2006 παρακολούθησε το σεμινάριο του Πλάτωνα Ριβέλλη. Το 2012 πήρε μέρος στο Athens Photo Festival με την ατομική έκθεση Edgelands και το 2013 με την ομαδική «Τα Όρια της πόλης».
Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Personal site: www.babiskougemitros.com
https://www.ifocus.gr/magazine/fotografika-portfolios-synenteykseis/185-edgelands#sigProId0ea6f4352f