«Σκοπός της Τέχνης είναι να εξηγήσει στον ίδιο τον καλλιτέχνη και στους γύρω του γιατί ζει ο άνθρωπος, ποιο είναι το νόημα της ύπαρξής του. Να εξηγήσει στους ανθρώπους για ποιους λόγους εμφανίστηκαν σ αυτόν τον πλανήτη, ή τουλάχιστον να τους θέσει το ερώτημα...» A. T.

"Έφηβος ήμουν, όταν έπιασα στα χέρια μου μια παλιά ρώσικη μηχανή του πατέρα μου. Μ' αυτήν έκανα τις πρώτες αναμνηστικές φωτογραφίες". Είχες πει σε παλαιότερη συνέντευξη.

Αυτή η περιέργεια και η έλξη για το μέσο αυτό, στην εφηβεία, ανεξάρτητα από τη μετέπειτα επαγγελματική σου κατεύθυνση και πορεία, τι σου προσέφερε;

Για πολλά χρόνια παρέμενε ως μία υπόσχεση. Χρειάστηκε να ωριμάσουν οι συνθήκες ώστε να ασχοληθώ σοβαρά με τη φωτογραφία. Η χαρά που μου προσφέρει τα τελευταία χρόνια πηγάζει κυρίως από την αφοσίωσή μου σ΄ αυτήν – παλιότερα ήταν περισσότερο ένας ευγενής πόθος.

Ένας φωτογράφος με καλλιτεχνικές ανησυχίες έχει δυσκολότερο δρόμο σε σύγκριση με κάποιον άλλον που απλά καταγράφει στιγμές, γεγονότα και ανθρώπους; Αν ναι, που είναι το δύσκολο;

Το μόνο που απαιτεί η καταγραφή είναι μια σχετική κατάκτηση της τεχνικής και των βασικών κανόνων σύνθεσης. Από κει και πέρα αρχίζουν τα δύσκολα. Πρέπει να ξύσεις την επιφάνεια, να πας όσο πιο βαθειά γίνεται, να μπορέσεις να δεις κατάματα τον εαυτό σου και να μιλήσεις γι΄αυτόν μέσω της φωτογραφίας. Να χρησιμοποιήσεις το μέσο όχι ως φωτοτυπικό μηχάνημα του κόσμου αλλά ως καθρέφτη. Έτσι ή αλλιώς η φωτογραφία που κάνει ο καθένας μας, είτε δηλώνει «καλλιτέχνης » είτε όχι – και ανεξάρτητα από τις προθέσεις μας τελικά- για μας τους ίδιους μιλάει . Και συχνά λέει πολλά περισσότερα απ’ όσα μπορούμε να αντιληφθούμε.

Στην αναζήτησή της δικής σου ταυτότητας, στη συνειδητοποίηση του τι με συγκινεί, τι με ελκύει, πού βρίσκομαι και ποια είναι η γενική θεώρηση για τον κόσμο που με περιβάλλει, υπήρξαν μεγάλοι φωτογράφοι ή ακόμα και καλλιτέχνες από άλλους χώρους, που όχι μόνο, σου άνοιξαν τους ορίζοντες με το έργο τους αλλά και σε επηρέασαν καταλυτικά;

Θα έλεγα ότι περισσότερο με έχει επηρεάσει το έργο ανθρώπων που υπηρέτησαν άλλες τέχνες: ζωγράφοι, σκηνοθέτες, συγγραφείς, συνθέτες… Διαμόρφωσαν την αισθητική μου, πυροδότησαν τη φαντασία μου, διεύρυναν τη σκέψη μου. Τη φωτογραφία την μελετώ πιο σοβαρά τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια αλλά νομίζω πως κι εδώ οι επιλογές και οι προτιμήσεις μου έχουν να κάνουν με κάτι που ήταν ήδη δομημένο από παλαιότερα. Όταν οι επιρροές μας δουλεύουν υπόγεια γίνονται δύσκολα αντιληπτές- κι αυτό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί αλλά και με τον τρόπο που κάθε φορά εκφράζεται.

Η φωτογραφία είναι μια τέχνη για μοναχικούς ανθρώπους. Ωστόσο, στις μέρες μας η φωτογραφία έχει γίνει ένας τρόπος κοινωνικοποίησης, ποια είναι η γνώμη σου για τον οπτικό θόρυβο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης;

Η φωτογραφία είναι εύκολο μέσο. Ιδιαίτερα στην ψηφιακή εποχή που διανύουμε υπάρχει μια έκρηξη παραγωγής εικόνων, που πλημμυρίζουν και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης . Θέλει μαεστρία να το χειριστεί όλο αυτό κανείς - και ως δέκτης πληροφοριών/εικόνων αλλά και ως παραγωγός/διανεμητής. Θα πρέπει να έχει ξεκαθαρίσει μέσα του τι είδους χρήση θέλει να κάνει σ΄ αυτά τα μέσα, έτσι ώστε η ενασχόλησή του να είναι τελικά ωφέλιμος χρόνος.

Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες που παρουσιάζουμε, εδώ, είναι μέρος μιας θεματικής που σε απασχολεί τα τελευταία χρόνια, έχεις επιλέξει έναν τίτλο από ένα ποίημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε, το Raven's Dream. Τι έγινε εδώ; Επηρεάστηκες από τον Πόε και αναζήτησες ένα ονειρικό τοπίο ή αναζητώντας έναν τίτλο για τα ονειρικά σου φωτογραφήματα έπεσες πάνω στην περίπτωση του Πόε, εδώ το όνειρο ακροβατεί μεταξύ λογικής και τρέλας όπως και στο ποίημα του Πόε; Οι φωτογραφίες δείχνουν φόβο, μεταφέρουν θρήνο και απόγνωση, αγγίζουν τις πιο σκοτεινές πτυχές του εαυτού μας and nothing more; Και στο τέλος του ποιήματος αυτή η πικρή γεύση που σου αφήνει ο Πόε με το "Shall be lifted—nevermore!" Η ίδια αίσθηση και στο έργο σου... Κάνω λάθος;

Συνήθως φωτογραφίζω άναρχα, χωρίς συγκεκριμένο σκοπό ή θέμα. Κι όταν αρχίζει να δομείται ένα σώμα εικόνων που έχουν κάτι να πουν, αυτές οι ίδιες οι εικόνες με οδηγούν στις επόμενες. Χωρίς να θέτω κάποιον ορίζοντα στην υλοποίηση, αναζητώ τη συνέχεια- πιο συστηματικά πλέον. Το “Raven’s dream” προέκυψε όταν άλλαξα τις φωτογραφικές μου συνήθειες και άρχισα να φωτογραφίζω κυρίως το σούρουπο ή το βράδυ. Όπως και σε προγενέστερες δουλειές μου, έτσι κι εδώ η ιδέα δεν προϋπήρχε των εικόνων. Στη συγκεκριμένη μάλιστα σειρά καταλυτική ήταν η συνέργεια ενός φωτογράφου που, παρότι δεν έχουμε γνωριστεί προσωπικά, τον θεωρώ φίλο: του Δημήτρη Βενιζέλου. Αυτός ήταν που μου έδειξε ουσιαστικά τον δρόμο στον οποίο με οδηγούσαν οι εικόνες μου, αυτόν της ψηλάφησης του «ανοίκειου». Στην ουσία πρόκειται για μια αναμέτρησή μου με το σκοτάδι, με τους εσώτερους παιδικούς φόβους, που μέσα από το “Raven’s dream” δοκιμάζω να ξορκίσω. Η αναφορά στο έργο του Πόε έγινε σχεδόν άμεσα- όταν αναζήτησα τίτλο γι’ αυτό το πρότζεκτ - και τελικά αποδείχτηκε καίρια, αφού καθοδήγησε τις επιλογές μου για τη συνέχεια αυτής της εργασίας.

Πέρα από το Raven's Dream, παρουσιάζουμε κι ένα μέρος της θεματικής σου με τίτλο “ A saucerful of secrets”. Είναι σε εξέλιξη; Πώς προέκυψε;

Όσο περισσότερο φωτογραφίζω τόσο πιο ξεκάθαρο γίνεται μέσα μου το τι με ενδιαφέρει να φωτογραφίζω- και με ποιον τρόπο. Θα έλεγα ότι στην ουσία όλη μου η δουλειά εδώ και τρία-τέσσερα χρόνια είναι … «εν εξελίξει». Η συγκεκριμένη σειρά, μέρος της οποίας θα έχω τη χαρά να εκθέσω τον Ιούνιο στα πλαίσια του Φεστιβάλ «Φωτομετρία» και συγκεκριμένα στις «Παράλληλες φωνές», άρχισε να γεννιέται σχεδόν ταυτόχρονα με το “Raven’s dream” . Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι το έγχρωμο αδερφάκι του, με την έννοια ότι λειτουργούν και τα δύο πάνω μου σχεδόν ψυχαναλυτικά και εν δυνάμει λυτρωτικά, μόνο που οι αναζητήσεις μου εδώ με οδηγούν σε διαφορετικά μονοπάτια, γι’ αυτό και, παρότι μου το έχουν προτείνει, δεν έχω ενοποιήσει τις δύο αυτές σειρές.

Θα ήθελες να στείλεις ένα μήνυμα στα νεότερα παιδιά που τώρα κάνουν τα πρώτα βήματά τους στην καλλιτεχνική φωτογραφία;

Να μελετούν σπουδαίους φωτογράφους, να γνωρίσουν την ιστορία του μέσου και, το σημαντικότερο, να φωτογραφίζουν πολύ και με πάθος. Χωρίς να αναζητούν εξωτικά μέρη ή ανθρώπους, να στρέψουν την προσοχή τους στο άμεσο περιβάλλον τους. Φωτογραφίζοντάς το ξανά και ξανά, θα αντιληφθούν ότι κάποια στιγμή μέσα από αυτό θα έχουν καταφέρει να «δουν» τον εαυτό τους.

Υπάρχει καλή και κακή φωτογραφία; Ποιοι είναι οι κανόνες που την καθορίζουν;

Δε θα χρησιμοποιούσα τους όρους «καλή» ή «κακή». Για μένα υπάρχουν ενδιαφέρουσες και αδιάφορες φωτογραφίες. Όταν ο φωτογράφος αρχίσει να μιλά για τον εαυτό του μέσα από τις εικόνες που φτιάχνει, η φωτογραφία του έχει για μένα ενδιαφέρον. Θέλω να μπορεί η φωτογραφία να μου ψιθυρίσει κάτι από την αλήθεια του φωτογράφου.

Ποιoς είναι ο λόγος εκθέτουμε τις φωτογραφίες μας;

Μα φυσικά για να επικοινωνήσουμε με τους άλλους. Με έναν πιο υπαινικτικό τρόπο ίσως, αλλά και πιο ουσιαστικό, φορτισμένο και χυμώδη.

Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας μια φράση ενός αγαπημένου σου φωτογράφου ή μια δική σου,σαν μια δήλωση, του τι σημαίνει φωτογραφία;

Αν μιλάμε για τη φωτογραφία ως μορφή τέχνης, νομίζω πως με καλύπτει μια φράση του Αντρέι Ταρκόφκι: «Σκοπός της Τέχνης είναι να εξηγήσει στον ίδιο τον καλλιτέχνη και στους γύρω του γιατί ζει ο άνθρωπος, ποιο είναι το νόημα της ύπαρξής του. Να εξηγήσει στους ανθρώπους για ποιους λόγους εμφανίστηκαν σ’ αυτόν τον πλανήτη, ή τουλάχιστον να τους θέσει το ερώτημα...»

Υπάρχει κάτι που δουλεύεις αυτή τη στιγμή και θα ήθελες να μοιραστείς με τον κόσμο;

Πριν από λίγες μέρες κατάφερα να ολοκληρώσω την προσπάθειά μου για ένα προσχέδιο (“dummy”) του “Raven’s dream”. Αν κάποια στιγμή εκδοθεί το βιβλίο, θα παρουσιάσω αυτή τη δουλειά και με μια ατομική έκθεση.

Αν κάποιος θελήσει να δει φωτογραφίες σου, πού θα μπορούσε;

Στην προσωπική μου ιστοσελίδα, στο flickr αλλά και στα blog μου, κυρίως στο «φωτογραφικό ημερολόγιο», το οποίο ξεκίνησα πριν από έξι περίπου χρόνια.