Σε μια εποχή που η μουσική έχει γίνει εύκολη στην πρόσβασή της, αυτή η ξεχωριστή μορφή τέχνης έχει πεθάνει, τουλάχιστον με τη μορφή και τη βαρύτητα που είχε στην εποχή του βινυλίου, αφήνοντας πίσω τη νοσταλγική αίσθηση μιας άλλης εποχής και επαφής με τη μουσική.

 

Στην αυγή της ψηφιακής εποχής, που ζούμε, και σιγά-σιγά με την επικράτηση της αντίστοιχης ψηφιακής μουσικής όσον αφορά στην εμπορεύσιμη πλευρά της - μια άλλη ακόμα, ξεχωριστή μορφή τέχνης χάνει την αξία της και πεθαίνει.

Το εξώφυλλο είχε πρωτοδημιούργηθει καθαρά για την προστασία του δίσκου, αλλά σύντομα εξέλιχτηκε σε κάτι ξεχωριστό και εξίσου σημαντικό, απ αυτό που πρωταρχικά σχεδιάστηκε να υπηρετεί.

 

Οι καλλιτέχνες που έδιναν βάση για την ποιότητα της μουσικής τους, άρχισαν να δίνουν την ίδια προσοχή και μελέτη μέχρι και στο εξώφυλλο που θα την πλαισίωνε.

Ο σχεδιασμός ενός εξωφύλλου αποτελούσε για ένα καλλιτέχνη, μια επιπλέον ευκαιρία δημιουργίας για να περιγράψει και να πλαισιώσει το μουσικό περιεχόμενο του δίσκου, πολλές φορές να περάσει απόψεις και πεποιθήσεις πέρα από τη μουσική. 

 

Πόσα άρθρα και αναλύσεις έχουν γραφτεί κατά καιρούς για τα κρυφά νοήματα στα εξώφυλλα των δίσκων αλλά και για τις κοινωνικό-πολιτικές απόψεις του ίδιου του καλλιτέχνη;

 

Ωστόσο, πέρα από τα όποια νοήματα, σαν εικαστική παρέμβαση ο σχεδιασμός ενός εξωφύλλου αποτελούσε μια μορφή καλλιτεχνήματος, γεννημένη από πραγματικούς καλλιτέχνες-σχεδιαστές. Πόσοι είναι αυτοί που έχουν αγοράσει ένα δίσκο μόνο και μόνο για την αισθητική τού εξωφύλλου του ή έχουν περάσει ώρες χαζεύοντάς τα σε ένα δισκoπωλείο;

 

Ο αριθμός είναι αρκετά μεγάλος και οι εταιρείες λαμβάνοντας υπόψη ότι η αισθητική του εξωφύλλου θα μεταφραζόταν και σε πωλήσεις, σχημάτιζαν πολυμελείς δημιουργικές ομάδες που απαρτίζονταν από φωτογράφους, γραφίστες, σχεδιαστές κτλ., που δούλευαν πάνω σε αυτά. Ο σχεδιασμός αυτός επεκτεινόταν και πέραν του εξωφύλλου, αφού ίδια βαρύτητα έπεφτε και στο οπισθόφυλλο αλλά και στο εσωτερικό του δίσκου.

 

 

Σε μια εποχή που η μουσική έχει γίνει εύκολη στη πρόσβασή της, αυτή η ξεχωριστή μορφή τέχνης έχει πεθάνει, τουλάχιστον με τη μορφή και τη βαρύτητα που είχε στην εποχή του βινυλίου, αφήνοντας πίσω τη νοσταλγική αίσθηση μιας άλλης εποχής και επαφής με τη μουσική.

 

 

Παρακάτω, ξεχωρίζουμε 20 από τα χαρακτηριστικότερα εξώφυλλα όλων των εποχών και δεσμευόμαστε να επανέλθουμε με περισσότερα.

Με γνώμονα πως ο αριθμός των εξώφυλλων είναι φυσικά τεράστιος, περιοριστήκαμε στο ευρύτερο είδος της Rock μουσικής και ιδιαιτέρως σε εξώφυλλα που βασίζονται σε φωτογραφίσεις.

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: Belle And Sebastian

Album: If Youre Feeling Sinister (1996)

Photographer: Stuart Lee Murdoch

What's the story: Στην αρχή της καριέρας τους, η μπάντα απέφευγε να φωτογραφηθεί, επομένως όλα τους τα εξώφυλλα τότε, ήταν από το προσωπικό τους αρχείο αποτελούμενο με φωτογραφίες φίλων.

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: The Clash

Album: London Calling (1979)

Photographer: Pennie Smith

What's the story: Η φωτογράφος Pennie Smith δεν ήθελε αυτή η θολή τραβηγμένη από live φώτο να χρησιμοποιηθεί για εξώφυλλο, αλλά ο Joe Strummer και ο γραφίστας της μπάντας επέμεναν. Το στήσιμο της γραματοσειράς είναι φόρος τιμής στο ντεπούτο αλμπούμ του Elvis Presley.

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: Janis Joplin & the Full Tilt Boogie Band

Album: Pearl (1971)

Photographer: Barry Feinstein

What's the story: H φωτογράφηση έγινε στο Los Angeles, με την Janis Joplin να κάθετε στην αγαπημένη της Βικτωριανού τύπου καρέκλα, με ένα ποτό στο χέρι. Η φωτογραφία είναι γλυκόπικρη, αφου είναι για το τελευταίο άλμπουμ της Janis, πριν το θάνατο της στα 27. Το πότο στο χέρι αποτυπώνει τον εθισμό της στο αλκοόλ, ένω το χαμόγελο στο πρόσωπο της νεαρής Janis,  τονίζει ειρωνικά την τραγική έκβαση της.

 

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: David Bowie

Album: Heroes (1977)

Photographer: Masayoshi Sukita

What's the story: Τα έχουμε πεί εδώ

 

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: Kate Bush

Album: Hounds of Love (1985)

Photographer: John Carder Bush

What's the story: Η φωτογραφία του εξωφύλλου είναι τραβηγμένη απο τον αδερφό της Kate Bush. 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: The Strokes

Album: Is This It (2001)

Photographer: Colin Lane

What's the story: O φωτογράφος Colin Lane τράβηξε την τότε κοπέλα του, αυθόρμητα αφού είχε βγεί απο το μπάνιο. ʼπλα προσπαθούσε να τραβήξει μια σέξυ φώτο, δήλωσε.

 

 

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: Johnny Cash

Album: American IV: The Man Comes Around (2002)

Photographer: Martyn Atkins

What's the story: To ασπρόμαυρο άλμπουμ του Johnny Cash και το χαρακτηριστικό ξεθώριασμα του στο μαύρο, δεν θα μπορούσε να είναι πιο ταιριαστό, μιας και αποτελεί το τελευταίο άλμπουμ του, σχεδόν ένα χρόνο πρίν πεθάνει.

 

 

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: The Beatles 

Album:  The Abbey Road (1969)

Photographer: Iain Macmillan

What's the story: Τα έχουμε πεί εδώ

 

 

 

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: Pink Floyd

Album:  Ummagumma (1969)

Photographer: Hipgnosis

What's the story: Μια φαινομενικά απλή φωτογράφιση με τα μέλη της μπάντας να κάθονται στην πόρτα ενός σπιτιού. Στην άκρη υπάρχει ένα κάδρο που περιέχει την ίδια είκονα, άλλα σε διαφορετικές θέσεις τα μέλη, η οποία περιέχει και μια άλλη εικόνα μέσα, κτλ. Για κάποιο λόγο ύπαρχει και το άλμπουμ από το soundtrack της ταινίας "Gigi" μέσα στην εικόνα, που πιθανόν η μπάντα κάνει κάποιο αστείο.

 

 

 

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: Patti Smith

Album:  Horses  (1975)

Photographer: Robert Mapplethorpe

What's the story: Τα έχουμε πεί εδώ

 

 

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: Grace Jones

Album:  Island Life (1985)

Photographer: Jean-Paul Goude (Designer)

What's the story:  Η εικόνα αποθανατίζει την Grace Jones σε μια σχεδόν αδύνατη για το ανθρώπινο σώμα στάση και ουσιαστικα είναι κολάζ, από διάφορες φωτογραφίες με μεμονωμένα μέλη του σώματος της τραγουδίστριας.

 

 

 

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: PJ Harvey

Album: To Bring You My Love (1995)

Photographer: Valerie Phillips

What's the story: Η φωτογραφία του εξωφύλλου είναι τραβηγμένη απο το σετ όπου γύριζαν το video clip του Down By The Water, σε σκηνοθεσία του Mochnacz.

 

 

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: Rage Against The Machine

Album: Rage Against The Machine (1991)

Photographer: Malcolm Browne

What's the story: Το εξώφυλλο είναι η διάσημη φωτογραφία του Malcolm Browne, που συγκλόνισε το κόσμο στη δεκαετία του 60'.Τον Ιούνιο του 1963 ο Βιετναμέζος μοναχός Τιχ Γκουάνγκ Ντουκ αυτοπυρπολήθηκε, σε μια πολυσύχναστη διασταύρωση στη Σαϊγκόν, σαν ένδειξη διαμαρτυρίας  απέναντι σε κάθε μορφή καταπίεσης.

 

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: Oasis

Album: Definitely Maybe (1994)

Photographer: Brian Cannon/Microdot

What's the story: Το εξώφυλλο του Definitely Maybe έγινε αμέσως κλασικό, με δίαφορους συμβολισμούς να υπάρχουν μέσα στο κάδρο και τα μέλη της μπάντας πόζαραν έτοιμα για την επερχόμενη επιτυχία.

 

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: Queen

Album: Queen II (1974)

Photographer: Mick Rock

What's the story: Τα μέλη της μπάντας δεν ήθελαν αυτή τη φώτο γιατί τη θεωρούσαν υπερβολική και πομπώδη. Τελικά, κρατήθηκε, έγινε σήμα κατατεθέν για το γκρούπ και χρησιμοποιήθηκε επίσης για το video clip του Bohemian Rhapsody ένα χρόνο αργότερα.

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: U2

Album:  War (1983)

Photographer: Anton Corbjin

What's the story: Τα έχουμε πεί εδώ

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: Bruce Springsteen 

Album:  Nebraska (1982)

Photographer: David Michael Kennedy

What's the story: Η φωτογραφία τραβήχτηκε από τον φωτογράφο στα μέσα του 70, σε ένα επαρχιακό δρόμο. Το μελαγχολικό ύφος ταίριαζε στον αντίστοιχο μουσικό του άλμπουμ αλλά και στο πρωταρχικό τίτλο 

"Open All Night". Ο τίτλος τελικά άλλαξε, αλλά η φωτογραφία -ευτυχώς- όχι.

 

 

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: Bob Dylan

Album:  The Freewheelin' Bob Dylan (1963)

Photographer: Don Hunstein

What's the story: Τραβηγμένη το 1963 στη Νέα Υόρκη, με την τότε κοπέλα του Dylan, Janet Maslin. Η φώτο έγινε γνωστή για την απόμακρη στάση του σώματος του Dylan, έναντι στη κοπέλα του που κρέμεται πάνω του... όπως δήλωσε ο ίδιος...απλά κρύωνε!

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: The Rolling Stones

Album:  Exile on Main St. (1972)

Photographer: Robert Frank

What's the story: To φαινομενικά κολάζ εξώφυλλο, είναι ουσιαστικά μια φωτό ενός τοίχου με φωτογραφίες από ένα τσίρκο,που είχε τραβήξει ο Robert Frank το 1950, σε ένα μαγαζί με τατού.

 

 

 

 

 

 

 

________________________________________________________________

 

Artist: Funkadelic

Album:  Maggot Brain (1971)

Photographer: Westbound 

What's the story: Θαμμένη μέχρι το λαιμό η Barbara Cheeseborough φωνάζει για τις ανάγκες της φωτογράφισης. Η έκπληξη όμως είναι στο οπισθόφυλλο, που δείχνει το πίσω μέρος από το κεφάλι της, σαν νεκροκεφαλή.

 

 

 

 

 

 

__________________________________________________________________________

 

Κείμενο: Τόλης Χατζηγνατίου

The Soundtrack for writing this: Belle and Sebastian - If You re Feeling Sinister