Διανύουμε την εποχή της πληθωρικής επικοινωνίας, στην οποία μια περίπλοκη παρουσίαση κάνει συχνά ένα ανούσιο περιεχόμενο να κερδίσει εφήμερη λάμψη. Όπως δείχνει ένα ευρωπαϊκό φεστιβάλ νέων φωτογράφων, η φωτογραφία, ως μέσο μαζικής επικοινωνίας η ίδια, υποδέχεται όσο και συνδιαμορφώνει αυτό το κλίμα, προσχωρώντας ενίοτε σε μια τακτική εντυπωσιοθηρίας: δυσθεώρητα μεγέθη, εικόνες αναρτημένες σε ύψος που δεν ευνοεί τη θέαση, εκτυπώσεις στις οποίες στερεώνονται tablet που παίζουν βίντεο, φωτογραφίες διαφορετικών πηγών και ποιοτήτων που επικαλύπτονται, υλικά εμφατικά ετερόκλητα στο ίδιο έργο, όλα υποδεικνύουν μια ατμόσφαιρα που αιχμαλωτίζει το βλέμμα, χωρίς αναγκαστικά να επιστρέφει κάποια ουσία. Πρόκειται για την εποχή που προκρίνεται η ανορθόδοξη παρουσίαση, η κάθε λογής υβριδικότητα, η ανεξέταστη ιδιαιτερότητα, τα ανολοκλήρωτα κόνσεπτ, που η όλο και μεγαλύτερη πυκνότητα δεδομένων μπορεί παραδόξως να αφυδατώνει το νόημα. Παλιότερα, η καθαρή φωτογραφία και η απαράλλαχτα συμβατική της παρουσίαση έμοιαζαν με, ασφυκτικό συχνά, μονόδρομο. Σήμερα, στον αντίποδα, η παρουσίαση διεκδικεί συχνά ρόλο κύριας ανάγνωσης ενός φωτογραφικού έργου. Η παλιά άμιλλα φόρμας-περιεχομένου έχει εν μέρει μεταλλαχτεί. Η παρουσίαση είναι συχνά πλέον η νέα φόρμα. Αναμφίβολα, η διαρκής και ραγδαία εξέλιξη των νέων τεχνολογιών γεννά νέα δεδομένα, μεθόδους και υλικά παρουσίασης. Είναι αλήθεια επίσης ότι η πολυστρωματικότητα με την οποία η εικόνα διακινείται στην οθόνη και στα κοινωνικά δίκτυα σταδιακά αναζητά αντίκρισμα και στον εκθεσιακό τοίχο, δημιουργώντας ένα διαρκές fusion από δυνητικότητες και πολλαπλότητες, σε ένα απροσδιόριστο χώρο όπου όλα μοιάζουν καινούργια και συγχρόνως τίποτε, με επάλληλες μίξεις που συχνά παραβιάζουν ανοιχτά σύνορα, στο πλαίσιο ενός πολυμορφικού περιβάλλοντος εικόνων. Την εξέλιξη ενισχύει μάλλον και η ευρύτερη κοινωνική συνθήκη στην οποία κυριαρχούν η προγραμματική πλέον ρευστότητα, η κλιμακούμενη ταχύτητα, ο ανελέητος κερματισμός που κλονίζει την παλιότερη, αταλάντευτη φαινομενικά, σταθερότητα.

Τίποτε, βέβαια, δεν εξαιρείται, ούτε απορρίπτεται σε μια παρουσίαση. Τα πάντα επιτρέπονται, τα πάντα είναι θεμιτά, κρίνονται όμως και εκ του αποτελέσματος, αν δηλαδή ανταποκρίνονται σε μια βαθύτερη ανάγκη ή αιτία, ή απλά ψαρεύουν στα θολά νερά της σύγχρονης εποχής. Ως αποτέλεσμα, μένει η αίσθηση ότι συχνά αποφεύγει κανείς να εκτεθεί παρότι επιζητείται σθεναρά η δημόσια έκθεση. Αφήνεται σε μια ευκολία εντυπώσεων, στην ευελιξία της πολυσημίας, σε νοήματα συχνά ανοιχτά σ’ ένα επίπεδο βολικής ασάφειας, ακόμη και για θέματα όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, η νευρική ανορεξία, οι γάμοι ανήλικων κοριτσιών. Η ευφάνταστη παρουσίαση τείνει να αναδεικνύεται σε εφήμερη μόδα η ίδια, αντί να εξερευνώνται με ειλικρινή απλότητα (που συχνά αποδεικνύεται πραγματικά σύνθετη και δύσκολη) τα βάθη του εαυτού και του κόσμου. Ότι κάνουμε μας περιέχει αναπόδραστα, σαν δακτυλικό αποτύπωμα. Με την έννοια αυτή, η σύγχρονη παρουσίαση θυμίζει την ίδια την εποχή: είναι αχρείαστα, ίσως συχνά επιφανειακά, περίπλοκη. Κάθε παρουσίαση, όμως, όσο ασυνήθιστη κι αν είναι, διαλέγεται τελικά με τον εννοιακό πυρήνα ενός έργου, την πραγματική και όχι την επιφαινόμενη ιδιαιτερότητά του. Όταν αυτό παύει να συμβαίνει, όταν η παρουσίαση αυτονομείται επιδεικτικά, είναι συχνά γιατί ο καλλιτέχνης χρησιμοποιεί προσχηματικά μάλλον κάποιο θέμα ενώ αυτό που επιθυμεί, ίσως ακούσια, είναι να γίνει διακριτός μέσα στο διαστελλόμενο σύμπαν των τεχνικών εικόνων, να προτάξει εμφανώς τον εαυτό του στη διογκούμενη επικράτεια του me culture.

 

Ο Ηρακλής Παπαϊωάννου (Θεσσαλονίκη, 1962), σπούδασε Φυσική στο Α.Π.Θ., έκανε μεταπτυχιακό στη φωτογραφία στο New York University και διδακτορικό στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Α.Π.Θ. Από το 1999 εργάζεται στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και από το 2016 είναι διευθυντής του. Το διάστημα 1993-2006 υπήρξε οργανωτικό στέλεχος του ετήσιου διεθνούς φεστιβάλ φωτογραφίας Photosynkyria. Δημοσίευσε μεγάλο αριθμό κειμένων και δοκιμίων για τη φωτογραφία, ενώ επιμελήθηκε πολλές φωτογραφικές εκθέσεις και εκδόσεις. Έχει μεταφράσει έργα των Susan Sontag, Ian Jeffrey και Villem Flusser για τη φωτογραφία στα ελληνικά. Έχει εκδώσει τα έργα Οι φωτογραφίες Marlboro και η χλιαρή Άγρια Δύση (Άγρα, 2009) και Η φωτογραφία του ελληνικού τοπίου (Άγρα, 2015). Επίσης, επιμελήθηκε τον συλλογικό τόμο Η ελληνική φωτογραφία και η φωτογραφία στην Ελλάδα. Μια ανθολογία κειμένων (Νεφέλη, 2013) και την έκδοση Μανόλης Αναγνωστάκης, 12 ποιήματα / φωτογραφίες (fairead/oxymoron, 2015)

Πηγή: https://chronos.fairead.net/papaioannou-afros-49

Πρόσφατα Άρθρα

Εκθέσεις Φωτογραφίας (29 Σεπ 2023)

Το Κατάλυμα της Γαλλίας, σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, θα φιλοξενήσει την έκθεση φωτογραφίας με προβολή αφηγήσεων και τίτλο «Προσωπογραφίες του Αιγαίου» των Κωνσταντίνου και...

Παρουσιάσεις και Συνεντεύξεις (28 Σεπ 2023)

«Είναι συγκλονιστικό να βλέπεις να μιλάνε μέσα από την ψυχή τους, εκφραζόμενοι μέσα από μια φωτογραφία, κάθε φορά κοιτάγαμε μία φωτογραφία αλλά διαβάζαμε την ψυχή της κάθε κοπέλας που μίλαγε»,...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (25 Σεπ 2023)

To 1927 Art Space υποδέχεται αυτό το φθινόπωρο τον φωτογράφο Πολύβιο Ανεμογιάννη και παρουσιάζει την έκθεση φωτογραφίας Far East.   Πρόκειται για ένα οδοιπορικό στις λαϊκές γειτονιές...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (25 Σεπ 2023)

"Οι συμβολικοί «τόποι» που εξερευνά κανείς στη διαδικασία της απεξάρτησης, η αίσθηση της διαρκούς εγρήγορσης και της αναμονής «αυτού του ενός και μοναδικού πράγματος που θα επεκτείνει τη ζωή πέρα...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (22 Σεπ 2023)

Το BOOZE Κ.Ο.Τ.Ε.Σ. φιλοξενεί την ατομική έκθεση φωτογραφίας του Ηλία Κωνσταντακόπουλου elsewhere (ΑΛΛΟΥ) (σε κάποιον άλλον τόπο_προς κάποιον άλλον τόπο) από την Τετάρτη 4 Οκτωβρίου έως την Τετάρτη...

Agora (19 Σεπ 2023)

 Η νέα Polaroid I-2 συνδυάζει την παραδοσιακή αναλογική εμπειρία με τη σύγχρονη τεχνολογία μίας φωτογραφικής μηχανής και δημιουργεί ένα νέο σημείο αναφοράς στη στιγμιαία...

News (19 Σεπ 2023)

Αν θέλετε να ρουφήξετε τη φωτογραφία στο έπακρο. Αν αναζητάτε την ουσία. Αν είσαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσετε τις γνώσεις και τον εαυτό σας. Αν θέλετε να βιώσετε τη γέννηση της ιδέας που γεννά το...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (18 Σεπ 2023)

Η γκαλερί "Χρύσα" στην Κατερίνη υποδέχεται τον εικαστικό, καλλιτεχνικό φωτογράφο Παναγιώτη Φτάρα. Συνδιοργανωτές είναι ο Οργανισμός Πολιτισμού Ο.Π.Π.Α.Π. και οι Εκδόσεις Οξύνοια. Εγκαινιάζει...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (18 Σεπ 2023)

Κάθε μορφή τέχνης διαμορφώνει έναν διάλογο μεταξύ δημιουργού και αποδέκτη συνειδητά, αλλά και ασυνείδητα. Είναι μια εξιστόρηση με μια άλλη γλώσσα, με ένα άλλο μέσο που απελευθερώνει μια διαφορετική...

News (14 Σεπ 2023)

Μια συμπαραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ Επιμέλεια προγράμματος | Γιώργος Κουμεντάκης (Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΕΛΣ)...

News (14 Σεπ 2023)

Τα Great Photo Awards με χαρά ανακοινώνουν το μεγάλο νικητή, τους νικητές επιμέρους κατηγοριών και τους επιλαχόντες με αναρτήσεις, του διεθνούς φωτογραφικού διαγωνισμού με θέμα “Black & White...

News (14 Σεπ 2023)

Το φθινόπωρο έφτασε και φέρνει μαζί του τα βραβευμένα και πολυαγαπημένα εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας του Eyes of Light. Δύο εργαστήρια, ένα δια ζώσης για άτομα από Αθήνα και ένα διαδικτυακό...