Η διαφορά των ανθρώπων από τα ζώα είναι ότι οι πρώτοι, μετασχηματίζουν την ύλη. Είτε σαν αντικείμενα-εργαλεία είτε σαν σχέδια-οδηγίες είτε εν είδει πινάκων, βιβλίων-γλυπτών κλπ. Η δευτερεύουσα διαφορά μας από τα ζώα που προκύπτει ουσιαστικά από αυτήν την ικανότητα μετασχηματισμού της ύλης, είναι η αυτονόητη μεταβιβαστικότητα αυτής ακριβώς της μετασχηματισμένης ύλης στις επόμενες γενιές ώστε να εξελίξουν είτε το επιστημονικό είτε το πνευματικό.

Στην τέχνη υπάρχει η "βασική πρώτη ύλη" που μπορεί να μετασχηματιστεί  ώστε να καταφέρει να δημιουργήσει έως και ασύλληπτα πράγματα. Στην μουσική επί παραδείγματι, 7 νότες είναι αρκετές να δημιουργήσουν και τις δευτερεύουσες (υφέσεις-διέσεις, οκτάβες, παύσεις, ημιτόνια, κλπ) άσχετα από χροιές που τις δημιουργεί το εκάστοτε όργανο.

Στον γραπτό λόγο (ποίηση-λογοτεχνία) αρκούν 24 γράμματα. Αυτά δημιουργούν τόσες μα τόσες λέξεις και αυτές οι λέξεις όταν "τακτοποιηθούν", άπειρα νοήματα. 

Στη ζωγραφική αρκούν 3 βασικά χρώματα, κόκκινο κίτρινο μπλε. Αυτά μπορούν να δημιουργήσουν τα δευτερογενή και αυτά με την σειρά τους τα τριτογενή. Άσχετα αν οι εταιρείες χρωμάτων στα παρουσιάζουν έτοιμα για ευκολία.

Αναρωτιέμαι ποια είναι η πρώτη ύλη για την φωτογραφία. Τι άλλο από μια επιφάνεια φωτογραφικού φιλμ παλιότερα, αισθητήρα στις μέρες μας; Ο αισθητήρας αυτός είναι η μόνη "βασική πρώτη ύλη". Με το κατάλληλο κουτί ουσιαστικά μπορεί να "φωτοτυπήσει" το "ορατό". Αυτό το φωτοτυπημένο ορατό έχει μια "άπειρη" ικανότητα, μπορεί να είναι από χρησιμότατη πληροφορία (ξέρουμε πώς είναι ένας κροκόδειλος κι ας μην έχουμε δει κανέναν στη ζωή μας, πώς είναι ο πύργος του Άιφελ, γνωρίζουμε χωρίς αμφιβολία ότι η γη είναι στρογγυλή) έως ένα δημιουργημένο... υπέρτατο; έργο τέχνης.

Το δημιουργημένο με αποσιωπητικά και το υπέρτατο με ερωτηματικό.

Για να δημιουργήσεις πρέπει να συνθέσεις. Η φωτογραφία δεν σου αφήνει πολλά περιθώρια σχετικά με την ζωγραφική. Ο ζωγράφος τις εικόνες που έχει συλλέξει στο μυαλό του, έχει τον χρόνο να τις ξεδιαλέξει, να τις τεμαχίσει, να τις τακτοποιήσει στο κάδρο δημιουργώντας κάτι προσωπικό. Καλά μου είπε μια ιντερνετική φίλη (η Βάσω) γράφοντας αυτό το κείμενο ότι ο ζωγράφος ουσιαστικά είναι εν δυνάμει φωτογράφος. Κι αυτό πραγματικά με διευκολύνει εκεί που θέλω να καταλήξω.

(Ξανά) αναρωτιέμαι, λοιπόν, ποια μεμονωμένη φωτογραφία παγκόσμια μπορεί να σταθεί δίπλα σε έναν ζωγραφικό πίνακα (πχ. την Γκουέρνικα ή κάποιο έργο του Μιχαήλ Άγγελου;). Προσωπικά υποστηρίζω, καμία.

Ας θεωρήσω όμως ότι υπάρχουν μεμονωμένες εξαιρετικές φωτογραφίες ισάξιες με τα προαναφερθέντα έργα τέχνης, εν προκειμένω ζωγραφικής. Πώς ξεχωρίζει ένας φωτογράφος "σήμερα" (και όχι σε εποχή φιλμ που οι ασχολούμενοι ήταν κατά τεράστιο ποσοστό λιγότεροι) για την ξεχωριστή προσωπική ματιά του, σε μια έκθεση, στο προσωπικό του σάιτ, σε ένα φώτο-βίντεο; Φτάνουν 20-100-300 εξαιρετικές φωτογραφίες; Ας σκεφτούμε πόσοι το καταφέρνουν αυτό παγκόσμια. Πιστεύω πολλοί έως υπεράριθμοι που δεν τους χωράνε τα μουσεία.

Αυτό το τελευταίο το έχουν καταλάβει οι ιθύνοντες της φωτογραφικής τέχνης και τα τελευταία χρόνια έχουν γυρίσει στους φωτογράφους με σχεδιασμό, με συγκεκριμένη θεματογραφία, τα λεγόμενα σετάκια. Μια κινηματογραφική προσέγγιση μιας "ιστορίας" που αντί για κινούμενη εικόνα, εκφράζεται μέσω ενός αριθμού εικόνων. Κι αυτό το επέλεξαν αναγκαστικά, γιατί λόγο ευκολίας κλικ, ποσοτικού αριθμού φωτογράφων αλλά και ποσοτικής ποιοτικής ικανότητας αυτών, δεν βγάζουν άκρη με τις μεμονωμένες φωτογραφίες. 

Και αναρωτιέμαι για τρίτη φορά. Η μεμονωμένη καλλιτεχνική φωτογραφία πέθανε; Γιατί στο ρεπορτάζ πάντα θα υπάρχει.

Δεν γνωρίζω με ακρίβεια αν υπάρχει υπέρτατη μεμονωμένη φωτογραφία ούτε αν αυτή είναι δημιουργημένη από τα φωτογραφιζόμενα ή την δημιούργησε ο φωτογράφος. Αυτό που νιώθω μέσα μου είναι ότι ούτε ένα άθροισμα εξαιρετικών φωτογραφιών χρίζει καλλιτέχνη, ούτε όμως ένα σχεδιασμένο σετάκι. Γιατί το τελευταίο μπορεί να είναι δημιουργικό έργο, αλλά αντιτίθεται στη φιλοσοφία της φωτογραφίας δηλαδή, του τυχαίου, της αντιληπτικής στιγμής, του αναμνηστικού βιώματος.

 

Όπως τα γράμματα έτσι και η φωτογραφική ''επιφάνεια'' είναι το πρωτογενές "υλικό". Όπως οι λέξεις είναι το δευτερογενές υλικό έτσι και οι φωτογραφίες. Οι όμορφες λέξεις όμως, δεν φτιάχνουν απαραίτητα το ποίημα. Οι λέξεις-φωτογραφίες, και όχι απαραίτητα οι ''ομορφότερες'', πρέπει να συνδυαστούν σε ποίημα, σε ιστορία. Και για να δηλώσεις πχ. την λέξη "αγάπη" με μια φωτογραφία δεν χρειάζεσαι απαραίτητα δυο ανθρώπους αγκαλιασμένους. Μπορεί να το βρεις σε δυο ζώα ή ακόμα και σε δυο δένδρα ή σε δυο κλαδιά δένδρου που σχηματίζουν κάτι το μεταφυσικό. 

Μπορούμε να γράψουμε ένα ποίημα-ιστορία συνθέτοντας ουσιαστικά τα μεμονωμένα φώτο-βιώματά μας που έχουμε ήδη βγάλει; Εκεί είναι η "μαγκιά". 

Πρόσφατα Άρθρα

Εκθέσεις Φωτογραφίας (29 Σεπ 2023)

Το Κατάλυμα της Γαλλίας, σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, θα φιλοξενήσει την έκθεση φωτογραφίας με προβολή αφηγήσεων και τίτλο «Προσωπογραφίες του Αιγαίου» των Κωνσταντίνου και...

Παρουσιάσεις και Συνεντεύξεις (28 Σεπ 2023)

«Είναι συγκλονιστικό να βλέπεις να μιλάνε μέσα από την ψυχή τους, εκφραζόμενοι μέσα από μια φωτογραφία, κάθε φορά κοιτάγαμε μία φωτογραφία αλλά διαβάζαμε την ψυχή της κάθε κοπέλας που μίλαγε»,...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (25 Σεπ 2023)

To 1927 Art Space υποδέχεται αυτό το φθινόπωρο τον φωτογράφο Πολύβιο Ανεμογιάννη και παρουσιάζει την έκθεση φωτογραφίας Far East.   Πρόκειται για ένα οδοιπορικό στις λαϊκές γειτονιές...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (25 Σεπ 2023)

"Οι συμβολικοί «τόποι» που εξερευνά κανείς στη διαδικασία της απεξάρτησης, η αίσθηση της διαρκούς εγρήγορσης και της αναμονής «αυτού του ενός και μοναδικού πράγματος που θα επεκτείνει τη ζωή πέρα...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (22 Σεπ 2023)

Το BOOZE Κ.Ο.Τ.Ε.Σ. φιλοξενεί την ατομική έκθεση φωτογραφίας του Ηλία Κωνσταντακόπουλου elsewhere (ΑΛΛΟΥ) (σε κάποιον άλλον τόπο_προς κάποιον άλλον τόπο) από την Τετάρτη 4 Οκτωβρίου έως την Τετάρτη...

Agora (19 Σεπ 2023)

 Η νέα Polaroid I-2 συνδυάζει την παραδοσιακή αναλογική εμπειρία με τη σύγχρονη τεχνολογία μίας φωτογραφικής μηχανής και δημιουργεί ένα νέο σημείο αναφοράς στη στιγμιαία...

News (19 Σεπ 2023)

Αν θέλετε να ρουφήξετε τη φωτογραφία στο έπακρο. Αν αναζητάτε την ουσία. Αν είσαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσετε τις γνώσεις και τον εαυτό σας. Αν θέλετε να βιώσετε τη γέννηση της ιδέας που γεννά το...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (18 Σεπ 2023)

Η γκαλερί "Χρύσα" στην Κατερίνη υποδέχεται τον εικαστικό, καλλιτεχνικό φωτογράφο Παναγιώτη Φτάρα. Συνδιοργανωτές είναι ο Οργανισμός Πολιτισμού Ο.Π.Π.Α.Π. και οι Εκδόσεις Οξύνοια. Εγκαινιάζει...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (18 Σεπ 2023)

Κάθε μορφή τέχνης διαμορφώνει έναν διάλογο μεταξύ δημιουργού και αποδέκτη συνειδητά, αλλά και ασυνείδητα. Είναι μια εξιστόρηση με μια άλλη γλώσσα, με ένα άλλο μέσο που απελευθερώνει μια διαφορετική...

News (14 Σεπ 2023)

Μια συμπαραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ Επιμέλεια προγράμματος | Γιώργος Κουμεντάκης (Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΕΛΣ)...

News (14 Σεπ 2023)

Τα Great Photo Awards με χαρά ανακοινώνουν το μεγάλο νικητή, τους νικητές επιμέρους κατηγοριών και τους επιλαχόντες με αναρτήσεις, του διεθνούς φωτογραφικού διαγωνισμού με θέμα “Black & White...

News (14 Σεπ 2023)

Το φθινόπωρο έφτασε και φέρνει μαζί του τα βραβευμένα και πολυαγαπημένα εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας του Eyes of Light. Δύο εργαστήρια, ένα δια ζώσης για άτομα από Αθήνα και ένα διαδικτυακό...