Στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Camera Work, που διηύθυνε ο Alfred Stieglitz από το 1903 έως το 1917, ένας πρωτοεμφανιζόμενος τότε στο ευρύτερο κοινό φωτογράφος ηλικίας 27 ετών, ήρθε να ταράξει τα φωτογραφικά νερά και το όνομά του να συνδεθεί με τη γέννηση του μοντερνισμού και της λεγόμενης άμεσης, καθαρής (straight) φωτογραφίας. Έτσι με την παρουσίαση του Paul Strand, το κύκνειο άσμα του περιοδικού έμελλε κατά σύμπτωση να σηματοδοτήσει τη γέφυρα και το πέρασμα από τον πικτοριαλισμό στη νέα φωτογραφία.

 Τα πορτραίτα, ήταν από τα προσφιλή θέματα που απασχόλησαν τον Strand σε όλη τη διάρκεια της πορείας του και αρκετά από αυτά κατέχουν κορυφαίες θέσεις στην ιστορία της Φωτογραφίας. Μεταξύ αυτών, στην ύπαιθρο της Γαλλίας, το πορτραίτο του νεαρού αγοριού - άνδρα που κοιτάζει απευθείας με ύφος σοβαρό και αυστηρό το φωτογράφο και εμάς, με ένα βλέμμα διεισδυτικό που μας διαπερνάει.

 Πολλά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε για τα πορτραίτα του Strand (και γενικότερα για το πορτραίτο), θα πάρουμε αφορμή όμως να πούμε ότι και οι μέτριοι καλλιτέχνες δημιουργούν με το έργο τους ένα προσωπικό κόσμο, οι μεγάλοι όμως αγγίζουν την ουσία των πραγμάτων. Επίσης, με αφορμή τη λεζάντα της φωτογραφίας (Νεαρό αγόρι-1951), ότι τους φωτογράφους δεν τους ενδιαφέρει κατά κανόνα το πρόσωπο, δηλ. η ταυτότητα του φωτογραφιζόμενου. Δεν κάνουν (συνήθως) πορτραίτα κάποιου διάσημου, πράγμα που θα έδινε κύρος και «βάρος» στη φωτογραφία, κάτι που η ίδια πιθανώς δεν θα είχε. Η φωτογραφία ενός αγνώστου υπάρχει μόνο με φωτογραφικούς όρους. Στην ουσία δεν ενδιαφέρει ούτε η χρονολογία. Το επιτυχημένο φωτογραφικά πορτραίτο είναι έξω από το χρόνο, μπορούσε να είχε γίνει και χθες, και επειδή ακριβώς είναι έξω από το χρόνο, θα παραμένει διαχρονικά σπουδαίο.

 Για το τι είναι όμως ένα καλό πορτραίτο, νομίζω ότι τίποτα δεν μπορεί να το περιγράψει καλύτερα, λιτά και κυριολεκτικά, από τα λόγια του ίδιου του Strand: «Επιτυχημένο πορτραίτο είναι το πρόσωπο κάποιου που δε θα μπορείς να ξεχάσεις ποτέ».

© Paul Strand: Νεαρό αγόρι, 1951

Πρόσφατα Άρθρα

Εκθέσεις Φωτογραφίας (24 Ιουν 2025)

Η φωτογραφική ομάδα Αμπάριζα πραγματοποιεί έκθεση φωτογραφίας από 27.06 έως και 30.06.2025. Φωτογραφίζω για να επικοινωνήσω αυτό που με κινητοποιεί, να αισθανθώ αυτό το βλέμμα, αυτή την...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (16 Ιουν 2025)

 «Ο κόσμος γύρω μας κυριολεκτικά κατακλύζεται από ανακλώμενες επιφάνειες. Υδάτινοι όγκοι, καθρέφτες, υγρά, γυαλιστερές επιφάνειες, νερά της βροχής, γιαλιά, βρεγμένα πατώματα, βιτρίνες, είναι...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (15 Ιουν 2025)

Ο χώρος τεχνης o.art.ath παρουσιάζει την έκθεση φωτογραφίας του Κωνσταντινου Κοτορενη με τίτλο: «υπαρξιάκο». Η έκθεση “υπαρξιακό” απαρτίζεται από το δίπτυχο, “Δεν Είμαι Αρκετός” και...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (15 Ιουν 2025)

Η ελιά, σύμβολο ειρήνης, ζωής και σοφίας, συνοδεύει την ιστορία του ανθρώπου και της Μεσογείου εδώ και αιώνες.  Οι φωτογράφοι του Κέντρου Δημιουργικής Φωτογραφίας Θράκης καταγράφουν, με...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (15 Ιουν 2025)

Η έκθεση των 25 καλύτερων φωτογραφιών με θέμα “Constructed Realities” που επιλέχθηκαν από τον φωτογράφο του Magnum, Martin Parr, και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του 16ου...

Book Reviews (15 Ιουν 2025)

Ένα νέο ετήσιο φεστιβάλ, με τίτλο «Οπτικές Αφηγήσεις» (Visual Narrations), εγκαινιάζεται στο Ηράκλειο Κρήτης, φιλοξενούμενο στην Αίθουσα Τέχνης της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (09 Ιουν 2025)

Έκθεση Φωτογραφίας & παρουσίαση μονογραφίας του Ανδρέα Zαχαράτου στο χώρο τέχνης Metaphor Athens Για πρώτη φορά στην  Αθήνα και στον  χώρο τέχνης METAPHOR Athens θα γίνει...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (09 Ιουν 2025)

 «Τα σημαντικά πράγματα παραμένουν σημαντικά,  όσο κι αν αλλάζει ο κόσμος»  Σε έναν κόσμο απορίας, αδιεξόδων και ανατροπών η φωτογραφία έρχεται να δώσει φωνή στο συναίσθημα, να...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (09 Ιουν 2025)

Η νέα έκθεση του καλλιτεχνικού φωτογράφου και εικαστικού θεραπευτή Αλέξανδρου Χριστοδουλόπουλου είναι ένας εσωτερικός διάλογος με τη θάλασσα – όχι ως τοπίο, αλλά ως ψυχικό τοπίο. Μέσα από μια σειρά...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (09 Ιουν 2025)

Ο Ηλίας Δημητρίου, ερασιτέχνης φωτογράφος από τη Φλώρινα, ασχολείται με τη φωτογραφία από πολύ μικρή ηλικία — τόσο με την αναλογική όσο και με την ψηφιακή μορφή της, με ιδιαίτερη έμφαση στην...

Cinema (09 Ιουν 2025)

Επί οκτώ μέρες στη Βωβούσα, στα Ζαγοροχώρια Ιωαννίνων, ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΜΕ ένα ΟΜΑΔΙΚΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ που βασίζεται σε προφορικές ιστορίες, βλέπουμε ταινίες, κάνουμε πρακτικές ασκήσεις, εξερευνούμε το χωριό...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (22 Μάι 2025)

Έκθεση φωτογραφίας «Στην αγκαλιά της φύσης» της Φωτογραφικής ομάδας Κατερίνης στα πλαίσια του 1ου Φεστιβάλ Εθελοντισμού "ΑγκαλιάΖΩ" στο Αιγίνιο Πιερίας  Η Φωτογραφική Ομάδα Κατερίνης με χαρά...