Στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Camera Work, που διηύθυνε ο Alfred Stieglitz από το 1903 έως το 1917, ένας πρωτοεμφανιζόμενος τότε στο ευρύτερο κοινό φωτογράφος ηλικίας 27 ετών, ήρθε να ταράξει τα φωτογραφικά νερά και το όνομά του να συνδεθεί με τη γέννηση του μοντερνισμού και της λεγόμενης άμεσης, καθαρής (straight) φωτογραφίας. Έτσι με την παρουσίαση του Paul Strand, το κύκνειο άσμα του περιοδικού έμελλε κατά σύμπτωση να σηματοδοτήσει τη γέφυρα και το πέρασμα από τον πικτοριαλισμό στη νέα φωτογραφία.
Τα πορτραίτα, ήταν από τα προσφιλή θέματα που απασχόλησαν τον Strand σε όλη τη διάρκεια της πορείας του και αρκετά από αυτά κατέχουν κορυφαίες θέσεις στην ιστορία της Φωτογραφίας. Μεταξύ αυτών, στην ύπαιθρο της Γαλλίας, το πορτραίτο του νεαρού αγοριού - άνδρα που κοιτάζει απευθείας με ύφος σοβαρό και αυστηρό το φωτογράφο και εμάς, με ένα βλέμμα διεισδυτικό που μας διαπερνάει.
Πολλά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε για τα πορτραίτα του Strand (και γενικότερα για το πορτραίτο), θα πάρουμε αφορμή όμως να πούμε ότι και οι μέτριοι καλλιτέχνες δημιουργούν με το έργο τους ένα προσωπικό κόσμο, οι μεγάλοι όμως αγγίζουν την ουσία των πραγμάτων. Επίσης, με αφορμή τη λεζάντα της φωτογραφίας (Νεαρό αγόρι-1951), ότι τους φωτογράφους δεν τους ενδιαφέρει κατά κανόνα το πρόσωπο, δηλ. η ταυτότητα του φωτογραφιζόμενου. Δεν κάνουν (συνήθως) πορτραίτα κάποιου διάσημου, πράγμα που θα έδινε κύρος και «βάρος» στη φωτογραφία, κάτι που η ίδια πιθανώς δεν θα είχε. Η φωτογραφία ενός αγνώστου υπάρχει μόνο με φωτογραφικούς όρους. Στην ουσία δεν ενδιαφέρει ούτε η χρονολογία. Το επιτυχημένο φωτογραφικά πορτραίτο είναι έξω από το χρόνο, μπορούσε να είχε γίνει και χθες, και επειδή ακριβώς είναι έξω από το χρόνο, θα παραμένει διαχρονικά σπουδαίο.
Για το τι είναι όμως ένα καλό πορτραίτο, νομίζω ότι τίποτα δεν μπορεί να το περιγράψει καλύτερα, λιτά και κυριολεκτικά, από τα λόγια του ίδιου του Strand: «Επιτυχημένο πορτραίτο είναι το πρόσωπο κάποιου που δε θα μπορείς να ξεχάσεις ποτέ».
© Paul Strand: Νεαρό αγόρι, 1951