Όταν στα τέλη της εφηβείας μου απέκτησα τη πρώτη φωτογραφική μηχανή μου, άρχισα να φωτογραφίζω μουσικούς της τζαζ κατά τη διάρκεια των συναυλιών τους, συνδυάζοντας τέλεια το πάθος μου για τη φωτογραφία με αυτό για τη τζαζ μουσική. Ενστικτωδώς αντιλήφθηκα τη συγγένειά τους: Είναι και οι δυο τους Τέχνες της στιγμής. Συμπυκνώνουν μια ολόκληρη δράση, χρόνια μελέτης, έρευνας και παρατήρησης σε μια μοναδική στιγμή χρόνου - γνωρίζοντας ότι τίποτα δεν μπορεί να επαναληφθεί. Ούτε σαν παίξιμο νότας, ούτε σαν φωτογραφικό καρέ.

Γοητεύτηκα αμέσως από την ατμόσφαιρα των συναυλιών της τζαζ, πριν ακόμη αντιληφθώ το μεγαλείο της μουσικής της. Με εντυπωσίασε ο λιτός τρόπος παρουσίασης, η αμεσότητα των μουσικών και η επαφή τους με το κοινό. Άρχισα να τους φωτογραφίζω μαγεμένος από την ένταση που παραμορφώνει τα πρόσωπά τους τη στιγμή που απογειώνουν τα solo τους, ή από τη γαλήνια έκσταση της περισυλλογής λίγο πριν αρχίσουν τον αυτοσχεδιασμό τους. Κατέληξα όμως να επαναλαμβάνομαι αποτυπώνοντας στο φιλμ τα πορτραίτα των μουσικών, με τη μανία του συλλέκτη που αδυνατεί να συλλάβει τις νότες τους.

Τότε ήταν που γνώρισα το έργο του αφροαμερικανού φωτογράφου Roy DeCarava (1919-2009), ο οποίος έχει κι αυτός φωτογραφίσει –  μεταξύ άλλων θεμάτων – μουσικούς της τζαζ σε μπαρ, πάνω στη σκηνή και στα παρασκήνια, σε πρόβες ή σε live, αλλά και θεατές σε αίθουσες συναυλιών και χορού. Στις φωτογραφίες του, που πάλλονται από φως και κίνηση, ο DeCarava καταφέρνει να αιχμαλωτίσει το ρυθμό και τη χάρη αυτής της αυτοσχεδιαστικής μουσικής. Υπάρχει μια αμφιλογία στα πρόσωπα των μουσικών, εκστασιασμένα όπως τα δείχνει από την ένταση της στιγμής, ιδρωμένα από την προσπάθεια, σχεδόν θυμωμένα, αλλά χωρίς αυτό να ενοχλεί, τουναντίον να συναρπάζει. Αδιαφορεί για την αναγνωσιμότητα του μουσικού καθώς τον αποτυπώνει στα φιλμ του. Τον ενδιαφέρει κυρίως να πιάσει την ίδια την αίσθηση της τζαζ μουσικής, όπως αυτή εξελίσσεται μπροστά στα μάτια του.

Η φωτογραφία του «Dancers, New York, 1956» ήταν αποκαλυπτική για την εξέλιξη της δικής μου φωτογραφικής πορείας, γιατί μου έδειξε ότι η εγνωσμένη αξία του φωτογραφιζόμενου δεν αρκεί για να αποκτήσει αξία η φωτογραφία. Χρειάζεται η ικανότητα του φωτογράφου που θα μεταμορφώσει και θα υπερβεί τη πραγματικότητα και θα καταστήσει τη στιγμιαία αποτύπωση ικανή να διηγηθεί μια ολό­κληρη ιστορία μέσα από μια δράση στιγμής και μάλιστα μια διαφορετική ιστορία για κάθε έναν θεατή. Στους «Χορευτές», δυο μαύρες φιγούρες – απόγονοι του «Ίκαρου», του Matisse από την σειρά με το καθόλου συμπτωματικό τίτλο «τζαζ» και πιστοί πρόγονοι των γκράφιτι του Keith Haring – λικνίζονται ρυθμικά σε μια άδεια πίστα. Η φωτογραφία του DeCarava δεν αρκείται στη καταγραφή, αλλά πλημμυρίζει από τους ήχους της τζαζ. Το κλείστρο πάγωσε μεν τη κίνηση, αλλά οι φιγούρες εξακολουθούν να χορεύουν. Ο φωτογράφος συνέλαβε τη δράση στη κορύφωσή της. Ήταν άλλωστε και το ζητούμενο για τον ίδιο, ο οποίος ισχυρίζεται για το έργο του: «Οι φωτογραφίες μου είναι μια στιγμή της πραγματικότητας και παράλληλα η διαιώνιση της. Παρουσιάζουν την στιγμή με τόση καθαρότητα που την καθιστούν αιώνια. Είναι σαν τους νόμους της φυσικής, περιέχουν τη διαδρομή της δημιουργίας. Υπάρχει μια αρχή, κατόπιν έρχεται η κορύφωση και ακολουθεί το τέλος. Είναι σαν το άλμα επί κοντώ, ο αθλητής σηκώνεται φτάνει στο πιο ψηλό του σημείο και μετά πέφτει. Στην κορυφή της διαδρομής του, όταν για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου μένει σχεδόν ακίνητος - ούτε σηκώνεται άλλο, αλλά ούτε και πέφτει - τότε, δεν υπάρχει κίνηση. Αυτή ακριβώς την στιγμή αναζητώ, όταν έρχεται μια ισορροπία στις αντίπαλες δυνάμεις της φύσης. Την βαρύτητα, την ώθηση, την κίνηση».

Αυτό άρχισα να αναζητώ κι εγώ από τότε. Ακόμη και όταν δεν το πετυχαίνω δεν με πειράζει. Μου αρκεί που ξέρω με βεβαιότητα πια, ότι μια καλή φωτογραφία μπορεί να το πετύχει κι ας μην είναι η δική μου!

Πρόσφατα Άρθρα

Exodus (31 Μάι 2023)

 Οι συναντήσεις του Εργαστηρίου Φωτογραφίας του Τεχνοχώρου Φάμπρικα, πραγματοποιούνται αρκετά σκαλιά πιο κάτω από την επιφάνεια του δρόμου. Εκεί, το φως του δικού μας προτζέκτορα αναδεικνύει τη...

News (31 Μάι 2023)

Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα FOODPRINT, σε συνεργασία με το ΕΘΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΑΘΗΝΑ - ΕΜΣΤ, το WWF Ελλάς και το ΚΕΠΕΑ Ιεράπετρας-Νεάπολης προσκαλούν άτομα όλων των ηλικιών να...

News (31 Μάι 2023)

Στις 9 Ιουνίου, στις 20:30 ο φωτογράφος Βασίλης Ζαβέρδας ταξιδεύει στα Ιωάννινα και παρουσιάζει το λεύκωμά του με τίτλο: "Θραύσματα του χρόνου", στο Photometria Photography Center (21ης Φεβρουαρίου...

News (31 Μάι 2023)

Από τον Άλιμο στις Βρυξέλλες, με ένα camper-van, δύο Έλληνες φωτογράφοι ταξιδεύουν από τους επαρχιακούς δρόμους της Ευρώπης, αποφεύγοντας τους γρήγορους αυτοκινητόδρομους, και μας παρασύρουν σε μια...

Book Reviews (26 Μάι 2023)

Έναν διάλογο φωτογραφίας και κειμενικού σχολιασμού συνιστά το νέο συνεργατικό τρόπον τινά βιβλίο του φωτογράφου Βασίλη Κολτούκη και του θεατρικού συγγραφέα, ποιητή και διηγηματογράφου Γιώργου...

Exodus (26 Μάι 2023)

Μία έκθεση φωτογραφίας εγκαινιάζεται στις 9 Ιουνίου από τον Βασίλη Κωνσταντίνου στη γκαλερί Μελάνυθρος με θέμα τον Έρωτα και τον Θάνατο. Στο βιβλίο του «Πέρα από την αρχή της...

News (25 Μάι 2023)

Ίσως η πιο έντονη ανησυχία των περισσότερων φωτογράφων σήμερα έχει να κάνει με το «πώς» θα αναπτύξουν την προσωπική τους φωνή στη φωτογραφία. Πιστεύω ότι δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις. Με τη...

Exodus (25 Μάι 2023)

Η Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία Ηρακλείου διοργανώνει εκδήλωση με τίτλο : "Τα πρόσωπα του πολέμου μέσα από το αρχείο του Lidio Cipriani Κρήτη 1942" με ομιλητή τον ιστορικό -...

Agora (24 Μάι 2023)

Επωφεληθείτε από το “SUMMER CASHBACK” της ΝΙΚΟΝ με άμεση επιστροφή χρημάτων έως €900 ,για αγορά συγκεκριμένων μηχανών Mirrorless & D-SLR, φακών της σειράς Ζ & F-Mount, καθώς και...

Exodus (23 Μάι 2023)

Ο Φωτογραφικός Όμιλος Καβάλας διοργανώνει κάθε χρόνο από τον Οκτώβριο έως τον Μάιο ένα εισαγωγικό σεμινάριο καλλιτεχνικής Φωτογραφίας που απευθύνεται σε νέους φωτογράφους, με λίγη ή καθόλου...

Exodus (23 Μάι 2023)

 Στην Πετρούπολη, την ετήσια έκθεσή του θα πραγματοποιήσει το Τμήμα Φωτογραφίας του Δήμου, από τις 26 έως τις 31 Μαΐου, παρουσιάζοντας την αξιόλογη δουλειά των μαθητών του. Οι μαθητές του...

Exodus (23 Μάι 2023)

Την πρώτη της ατομική έκθεση με τίτλο «Do you love the color of the sky?» παρουσιάζει από την Παρασκευή 26 Μαΐου η Ζαρέμα Χαλίλοβα στο Κέντρο...