Οι φωτογραφίες του Henri Cartier-Bresson είναι απλές, καθημερινές καταστάσεις, που γίνονται σημαντικές μόνο από την ακρίβεια του κάδρου του και την αίσθηση του για τον χρόνο. Το θέμα είναι συχνά ασήμαντο μέχρι να φωτογραφηθεί. Ένα άλμα πάνω από μια λακκούβα, η φευγαλέα έκφραση ενός προσώπου, σώματα που κινούνται στον πραγματικό χώρο, συμπιέζονται, ξαφνικά κι υπέροχα, σε δύο διαστάσεις. Ήταν παρών σε πολλά ιστορικά γεγονότα, αλλά προτιμούσε να φωτογραφίζει τους παρευρισκόμενους παρά το κυρίως γεγονός, τα αποτελέσματα παρά την αιτία. Οι φωτογραφίες του απέφυγαν τον ανταγωνισμό με τις καθοριστικές στιγμές της ιστορίας. Εξαίρεση αποτελεί η φωτογραφία με τίτλο «Ένας πληροφοριοδότης της Γκεστάπο αναγνωρίζεται από μια γυναίκα που είχε καταγγείλει. Στρατόπεδο απέλασης, Dessau, Γερμανία, 1945».

Εδώ η ίδια η φωτογραφία είναι ένα αποφασιστικό γεγονός, αλλά είναι επίσης και εικόνα ενός γεγονότος. Είναι μια στιγμιαία απεικόνιση ενός σημαντικού γεγονότος. Ξαφνικά αισθανόμαστε τις αδυναμίες της φωτογραφίας ως μέσο ιστορικής καταγραφής. Δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε τίποτα περισσότερο για αυτόν που πηδά πάνω από μια λακκούβα με νερό, γιατί δεν διακυβεύεται τίποτα. Όμως, η βία που παρουσιάζεται σ’ αυτή τη φωτογραφία απαιτεί εξήγηση, απαιτεί αυτόν τον τίτλο για να την αιτιολογήσει. Οι τίτλοι στις φωτογραφίες του Cartier-Bresson σπάνια είναι κάτι περισσότερο από ονόματα, τοποθεσίες και ημερομηνίες. Αυτή είναι από τις ελάχιστες εξαιρέσεις. Κι εδώ, ο τίτλος είναι μεγάλος, σαν λεζάντα εφημερίδας που περιγράφει τη δράση σαν να ήταν σε εξέλιξη. Μια τέτοια φωτογραφία δεν αφηγείται τόσο, όσο απαιτεί αφήγηση. Το φωτορεπορτάζ απαιτεί τον γραπτό λόγο της δημοσιογραφίας, γιατί τα γεγονότα, όσο «ισχυρά» κι αν φαίνονται, δεν μπορούν να μιλήσουν από μόνα τους. Και, για να είμαστε ακριβείς, ο τίτλος εδώ δεν αναφέρεται καθόλου στο ξέσπασμα που περιγράφεται στη φωτογραφία, αλλά στην προηγούμενη στιγμή, όταν ο πληροφοριοδότης αναγνωρίστηκε. Συμπληρώνοντας το περιεχόμενο που λείπει, ο τίτλος επεκτείνει το χρόνο της φωτογραφίας για να συμπεριλάβει και μέρος του παρελθόντος χρόνου.

Υπάρχει μια θεατρικότητα σ’ αυτή τη φωτογραφία. Η σκήνη θυμίζει τα δοκιμαστικά, που γίνονται πριν το κυρίως γύρισμα μιας κινηματογραφικής ταινίας. Η θέση λήψης είναι ιδανική, σαν να είχε κρατηθεί για τον φωτογράφο εκ των προτέρων. Είναι, επίσης, μια περίοπτη θέση λήψης. Ο φωτογράφος με την μηχανή του, ορατός απ’ όλους, μπορεί να έχει επηρεάσει με την παρουσία του αυτό που συνέβαινε. Στο πλάι του φωτογράφου ένας βοηθός κινηματογραφεί, και μια πιο ολοκληρωμένη περιγραφή της σκηνής παρουσιάζεται στην ταινία-ντοκιμαντέρ του Cartier-Bresson, “Le Retour” («Η επιστροφή», 1945). Κι ενώ τα μεμονωμένα καρέ της δείχνουν λιγότερα από τη φωτογραφία, η εξελισσόμενη ταινία εξηγεί περισσότερα για το συμβάν. Συγκριτικά, η φωτογραφία μπορεί να μοιάζει πιο πλήρης, αλλά είναι εντέλει συναρπαστική για την αποσπασματική της ατέλεια και μόνο.

Πρόσφατα Άρθρα

Εκθέσεις Φωτογραφίας (17 Ιουλ 2025)

Την Παρασκευή 18 Ιουλίου ξεκινά η έκθεση φωτογραφίας του 2ου Φεστιβάλ Φωτογραφίας Τρίπολης με θέμα «Ερείπια της Αρκαδίας» στο Πάρκο του Πνευματικού Κέντρου Τρίπολης, η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (17 Ιουλ 2025)

Στην έκθεση φωτογραφίας «Η ανάσα του Πήλιου Τοπίου» του γνωστού και πολυβραβευμένου φωτογράφου Γεώργιου Λεονταρά, η οποία έχει στηθεί στον όμορφο χώρο της Estias Pelion θα διαρκέσει ως τις 30/9,...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (17 Ιουλ 2025)

Η ατομική έκθεση της φωτογράφου Ελένης Ονάσογλου αποκαλύπτει τις κρυφές γωνιές της μνήμης και τις σκοτεινές σκιές του χρόνου. Μέσα από ασπρόμαυρες φωτογραφίες, ο θεατής καλείται να ανασυνθέσει ένα...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (16 Ιουλ 2025)

Η Έκθεση Φωτογραφίας "Καζάνια" του Βασίλη Μποντοσόγλου θα φιλοξενηθεί στο Aegean Center for Fine Arts της Παροικιάς στην Πάρο από τις 25 έως και τις 29 Ιουλίου. Η έκθεση τιμά την...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (16 Ιουλ 2025)

Στο Πωγώνι ταξιδεύει η έκθεση φωτογραφίας «Ακολουθώντας τα κοπάδια: Μια ιστορία συμβίωσης του Κουκάλογου και της παραδοσιακής κτηνοτροφίας στην Πίνδο» που διοργανώνουν το Οικομουσείο Ζαγορίου και η...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (12 Ιουλ 2025)

Οι ομάδες φωτογραφίας του Δήμου Γλυφάδας, διοργανώνουν την ετήσια έκθεση φωτογραφίας για την σεζόν 2024-2025.  Τα τμήματα αρχάριων και προχωρημένων θα παρουσιάσουν φωτογραφίες με τα θέματα...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (09 Ιουλ 2025)

Εγκαίνια της ομαδικής έκθεσης φωτογραφίας της Φωτογραφικής ομάδας Κατερίνης – μουσική εκδήλωση με τους Γιάννη Αναγνωστόπουλο και Βάιο Παλέγκα. Η Φωτογραφία συναντά τη Μουσική στο Βυζαντινό κάστρο...

News (07 Ιουλ 2025)

Στο πλαίσιο των Photometria Awards 2025 με κριτή τον φωτογράφο του πρακτορείου Magnum Alec Soth, πραγματοποιήθηκε ανοιχτό κάλεσμα προς φωτογράφους από όλο τον κόσμο για να καταθέσουν την οπτική τους...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (03 Ιουλ 2025)

«Θραύσματα - Fragments» είναι ο τίτλος της έκθεσης φωτογραφίας και video art της Μαρίας Μπουρμπού, σε επιμέλεια Χαράς - Ελένης Μητσοτάκη, η οποία θα φιλοξενηθεί από τις 19 έως τις 31 Ιουλίου 2025...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (27 Ιουν 2025)

 Η φωτογραφική ματιά της Ειρήνης Παπαχρήστου ζωντανεύει μέσα από την προσωπική της έκθεση «Αντικατοπτρισμοί ζωής/Reflections on life», η οποία εγκαινιάζεται στις 2 Ιουλίου 2025 στο Garage Bar....

Εκθέσεις Φωτογραφίας (26 Ιουν 2025)

Ο Σύλλογος Εικαστικών Καλλιτεχνών Πιερίας ανακοινώνει την παράταση της έκθεσης φωτογραφίας “Joyful Moments” έως και την Κυριακή 29 Ιουνίου, στην Αστική Σχολή Κατερίνης. Η...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (24 Ιουν 2025)

Η φωτογραφική ομάδα Αμπάριζα πραγματοποιεί έκθεση φωτογραφίας από 27.06 έως και 30.06.2025. Φωτογραφίζω για να επικοινωνήσω αυτό που με κινητοποιεί, να αισθανθώ αυτό το βλέμμα, αυτή την...