Σήμερα είπα να βάλω μια άσπρη μπλούζα, ένα μπλε τζιν, πράσινα παπούτσια και άσπρες κάλτσες. Κοιτώντας το είδωλο μου στον καθρέφτη διαπίστωσα ότι το παπούτσι μαγνήτιζε το βλέμμα μου. Ήταν τόσο έντονο αυτό το πράσινο, τόσο κορεσμένο που έπεφτε πάνω από το μπλε του παντελονιού δημιουργώντας σύγχυση στις αισθήσεις μου. Ίσως ένα πιο ψυχρό πράσινο να έδενε σωστότερα. Ήταν κι αυτή η άσπρη κάλτσα που έδινε έμφαση σε αυτό που ακολουθούσε διαχωρίζοντας τα επίπεδα. 

Κι όμως δεν μιλώ για στιλιστικές επιλογές ένδυσης. Προσπαθώ να αξιολογήσω τις χρωματικές αποχρώσεις του κάδρου μου. Το μπλε παράθυρο πάνω στον άσπρο τοίχο και την πράσινη γλάστρα πιο κάτω. Δεν ήταν ακριβώς πράσινη, ήταν ένα λαχανί που δεν έδενε στις ψυχρές και κορεσμένες αποχρώσεις του κυκλαδίτικου σπιτιού. Ήθελα κάτι άλλο εκεί για να με κάνει να αισθανθώ όμορφα. 

«Αισθανθώ»: το πρώτο πράγμα που συμβαίνει όταν κοιτάζεις τις χροιές είναι τα συναισθήματα που δημιουργούν οι συνδυασμοί τους. Άλλωστε, στην ψυχολογία το κάθε χρώμα είναι συσχετισμένο με συγκεκριμένα συναισθήματα. Κίτρινο για θυμό ή κίνδυνο. Κόκκινο για ερωτισμό ή ένταση. Μπλε για ηρεμία ή παγωνιά κλπ. Πολλές οι απόψεις και οι θεωρίες αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι το χρώμα συνδέεται άμεσα με την αντίληψη της πραγματικότητας και με τις αντιδράσεις που ακούσια διενεργούμε ως αποτέλεσμα της προσλαμβανόμενης εικόνας. Αντιδράσεις αυτόματες, περασμένες στον έλικα της ύπαρξής μας. 

Πώς λοιπόν, ένα τόσο ισχυρό εργαλείο να μείνει απέξω από την φωτογραφική τέχνη και την θεωρία γύρω από αυτή; Δεν γίνεται. Όπως η φόρμα, τα αντικείμενα, οι άνθρωποι και όλα τα στοιχεία που συνθέτουν μια φωτογραφία, έτσι και το χρώμα κάνει αισθητή την παρουσία του και μάλιστα στον μεγαλύτερο βαθμό. Τα έντονα κορεσμένα χρώματα κλειδώνουν τη ματιά μας, ενώ τα πιο ήπια χρώματα προκαλούν συναισθηματική γαλήνη. Τα αντίθετα χρώματα δημιουργούν ένταση ενώ τα συγγενεύοντα δημιουργούν την αίσθηση της συμφωνίας. 

Η ασπρόμαυρη φωτογραφία έχει να παλέψει με το περιεχόμενο και τη φόρμα. Η έγχρωμη φωτογραφία έχει να παλέψει με το γινόμενο αυτών επί των χιλιάδων χρωμάτων.  Οι συνδυασμοί πολλοί και η επιτυχία πιο δύσκολη. Όταν όμως γίνει καλά, τότε η ασπρόμαυρη φωτογραφία είναι φτωχή και ζηλεύει το χρώμα και τη δυναμική που αυτό προσθέτει. 

Από την άλλη κάποιοι διατείνονται ότι μία φωτογραφία είναι καλή ανεξάρτητα από το αν είναι έγχρωμη ή ασπρόμαυρη. Διακρίνω μια σωστή βάση σε αυτό τον συλλογισμό. Αρα, τι ισχύει τελικά; Επηρεάζει το χρώμα το αποτέλεσμα και σε ποιο βαθμό; Θα μπορούσαμε να απαντήσουμε ότι μια καλή φωτογραφία θα γίνει καλύτερη όταν τα χρώματα της συνάδουν με αυτό που προσπαθεί να πει, ενώ θα γίνει χειρότερη όταν τα χρώματα είναι απαθή ή δεν προσυπογράφουν το νόημα της. 

Μια καλή νυχτερινή φωτογραφία, για παράδειγμα, από μόνη της δεν έχει χρώματα. Η απουσία του φυσικού φωτισμού της στερεί τις κορεσμένες αποχρώσεις ενώ όλα τείνουν να γίνουν παραλλαγές του μαύρου και του κίτρινου. Σε τέτοιες περιπτώσεις δεν έχει νόημα να προσπαθήσεις να τονίσεις το χρώμα. Συνήθως, η αφαίρεσή του λειτουργεί θετικά ή ουδέτερα στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Ένα φορμαλιστικό κυκλαδίτικο τοπίο από την άλλη είναι ήδη δυνατό χωρίς χρώμα αλλά η προσθήκη του μπλε τονίζει το αποτέλεσμα και επισφραγίζει την επιτυχία. 

Η αξιολόγηση της χρήσης ή μη του ασπρόμαυρου εφέ θα πρέπει να εξετάζεται κάθε φορά μετά τη λήψη. Κάποτε έπρεπε να αποφασίζουν οι φωτογράφοι πριν τη εξόρμησή τους αν θα τραβήξουν έγχρωμα ή ασπρόμαυρα. Σήμερα που η τεχνολογία μας δίνει τη δυνατότητα της εκ των υστέρων μετατροπής της φωτογραφίας, γιατί κουράζουμε τη σκέψη μας με αυτό το αμφιλεγόμενο δίλημμα; 

Πρόσφατα Άρθρα

Book Reviews (26 Μάι 2023)

Έναν διάλογο φωτογραφίας και κειμενικού σχολιασμού συνιστά το νέο συνεργατικό τρόπον τινά βιβλίο του φωτογράφου Βασίλη Κολτούκη και του θεατρικού συγγραφέα, ποιητή και διηγηματογράφου Γιώργου...

Exodus (26 Μάι 2023)

Μία έκθεση φωτογραφίας εγκαινιάζεται στις 9 Ιουνίου από τον Βασίλη Κωνσταντίνου στη γκαλερί Μελάνυθρος με θέμα τον Έρωτα και τον Θάνατο. Στο βιβλίο του «Πέρα από την αρχή της...

News (25 Μάι 2023)

Ίσως η πιο έντονη ανησυχία των περισσότερων φωτογράφων σήμερα έχει να κάνει με το «πώς» θα αναπτύξουν την προσωπική τους φωνή στη φωτογραφία. Πιστεύω ότι δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις. Με τη...

Exodus (25 Μάι 2023)

Η Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία Ηρακλείου διοργανώνει εκδήλωση με τίτλο : "Τα πρόσωπα του πολέμου μέσα από το αρχείο του Lidio Cipriani Κρήτη 1942" με ομιλητή τον ιστορικό -...

Agora (24 Μάι 2023)

Επωφεληθείτε από το “SUMMER CASHBACK” της ΝΙΚΟΝ με άμεση επιστροφή χρημάτων έως €900 ,για αγορά συγκεκριμένων μηχανών Mirrorless & D-SLR, φακών της σειράς Ζ & F-Mount, καθώς και...

Exodus (23 Μάι 2023)

Ο Φωτογραφικός Όμιλος Καβάλας διοργανώνει κάθε χρόνο από τον Οκτώβριο έως τον Μάιο ένα εισαγωγικό σεμινάριο καλλιτεχνικής Φωτογραφίας που απευθύνεται σε νέους φωτογράφους, με λίγη ή καθόλου...

Exodus (23 Μάι 2023)

 Στην Πετρούπολη, την ετήσια έκθεσή του θα πραγματοποιήσει το Τμήμα Φωτογραφίας του Δήμου, από τις 26 έως τις 31 Μαΐου, παρουσιάζοντας την αξιόλογη δουλειά των μαθητών του. Οι μαθητές του...

Exodus (23 Μάι 2023)

Την πρώτη της ατομική έκθεση με τίτλο «Do you love the color of the sky?» παρουσιάζει από την Παρασκευή 26 Μαΐου η Ζαρέμα Χαλίλοβα στο Κέντρο...

Book Reviews (23 Μάι 2023)

Η μοναδική στην χώρα, καταλογογράφηση που δημοσιεύεται εδώ, ελληνικών αλλά και ξενόγλωσσων εντύπων φωτογραφίας (εγκυκλοπαιδικά, εγχειρίδια, λευκώματα, δοκίμια, λογοτεχνικά κείμενα, κατάλογοι,...

Exodus (23 Μάι 2023)

Η Αγιορειτική Εστία σε συνεργασία με το τμήμα Τέχνης και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Princeton, παρουσιάζουν από κοινού και για πρώτη φορά στην Ελλάδα την έκθεση με ιστορικές φωτογραφίες από την...

News (22 Μάι 2023)

Tο νέο workshop θα πραγματοποιηθεί στον Εθνικό δρυμό Οίτης απο 16 έως 18 Ιουνίου 2022 σε συνεργασία με το Κακογιάννειο Αστεροσκοπείο Ύπατης. Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου θα έχουμε την ευκαιρία...

Exodus (22 Μάι 2023)

Το βιώνουμε έντονα στην εποχή μας: Η τέχνη έχοντας χάσει τη μεταφυσική της άλω γίνεται ή εξυπνακίστικη, ή μελαγχολικά διακοσμητική. Αφού δεν μπορεί να μιλήσει για τον κόσμο, να αναλάβει την ευθύνη...