Aναρωτηθήκατε ποτέ γιατί τα παλιά και φθαρμένα αντικείμενα μας προκαλούν τόσο έντονη έλξη; Ερείπια, εγκαταλελειμμένα κτίρια, πολυκαιρισμένα αντικείμενα κλπ. καταλαμβάνουν αδιαμφισβήτητα σημαντικό χώρο στο μυαλό μας έτσι δεν είναι; Και με τους ανθρώπους; Τι γίνεται με αυτούς;
Προσπαθώντας να απαντήσω στη συγκεκριμένη ερώτηση, σκέφτομαι το πως μπορεί να διαχειριζόμαστε γενικά τους ανθρώπους ως φωτογραφικό θέμα. Υπάρχει άραγε κάποια μέθοδος που πρέπει να ακολουθήσουμε προκειμένου να φωτογραφίσουμε το ανθρώπινο υποκείμενο; Είμαστε πλήρως συνειδητοποιημένοι για το τι κάνουμε, όταν στρέφουμε το φακό μας πάνω του; Παρά τις διάφορες τυπικές απαντήσεις που κατά καιρούς δίνονται, ο καθένας από εμάς καλείται να παλέψει μόνος του για να ανακαλύψει κάποιο νόημα πίσω απ' όλα αυτά. Μοιάζει με μια διαδικασία αυτοπραγμάτωσης και αποδοχής των πιο σκοτεινών επιθυμιών μας, που παραμένουν κρυμμένες στα βάθη των εικόνων που παράγουμε.
Copyright: John Stratoudakis 2011
Μιλώντας για το φιλμ Stalker του Andrei Tarkovsky, ο κριτικός και ψυχααλυτής Slavoj Zizek υπογραμμίζει: "Χρειαζόμαστε τη δικαιολογία του φανταστικού για να οργανώσουμε τον εαυτό μας, αυτό που είμαστε πραγματικά. Το Stalker είναι ένα φιλμ σχετικά με τη Zώνη, έναν χώρο απαγορευμένο, γεμάτο απομεινάρια ενός εξωγήινου πολιτισμού που μας επισκέφτηκε κάποια στιγμή. Οι Stalkers είναι άνθρωποι που εξειδικεύονται στο να οδηγούν παράνομα διάφορους ξένους που επιθυμούν να επισκεφτούν τη Ζώνη, η οποία είναι γεμάτη από διάφορα μαγικά αντικείμενα. Κυριότερο όλων είναι το "δωμάτιο", στη μέση αυτής της περιοχής, όπου λέγεται ότι υλοποιεί όλες τις επιθυμίες. Σε αυτό το δωμάτιο, επιθυμίες και ανομολόγητες ευχές υλοποιούνται υπό τον όρο ότι μπορούμε να τις οριοθετήσουμε, κάτι που φυσικά είναι αδύνατο."
Copyright: John Stratoudakis 2011
Το 2011, έκανα μια εργασία για έναν άστεγο άντρα που ζούσε (ίσως ζει ακόμα) σε ένα παλιό νεκροταφείο. Στην καθημερινότητά του καθοδηγούσε επισκέπτες που ήθελαν να βρούν κάποιο συγκεκριμένο σημείο του νεκροταφείου, αποσκοπώντας σε κάποια υλική ανταμοιβή. Σαν τον ήρωα του Tarkovsky, αυτός ο άστεγος stalker, ήταν ο ανεπίσημος οδηγός για όποιον ήθελε να εκπληρώσει μια προσωπική εξομολόγηση.
Δεν ήξερα ακριβώς πως να προσεγγίσω ένα τέτοιο θέμα εκείνο τον καιρό. Για την ακρίβεια, είχα αυτή τη ρομαντική ένταση, όπως πολλοί από εμάς που κρατάμε κάμερα στα χέρια, να φωτογραφίσω κάτι σημαντικό, κάτι ζωντανό. Και τι πιο ζωντανό από ένα ανθρώπινο ον;
Copyright: John Stratoudakis 2011
Χρόνια μετά, συνειδητοποίησα ότι ασυναίσθητα είχα χρησιμοποιήσει την υλική υπόσταση της προ-αφηγηματικής πυκνότητας του χρόνου. Φωτογράφισα πράγματα κι αντικείμενα σαν ενδείκτες του χρόνου. Παλιά μάρμαρα βυθισμένα στο βρόχινο νερό, ξεχασμένα αντικείμενα εδώ κι εκεί, φύλλα και κλαδιά, ακόμα κι ένα πολυκαιρισμένο κρανίο, το οποίο ανήκε στον πατέρα του ήρωά μου, ο οποίος είχε θαφτεί κι αυτός στο ίδιο νεκροταφείο. Υπάρχουν φορές που νιώθω ενοχές σκεπτόμενος την πιθανότητα να αναζητούσα να βρω τρόπο να εστιάσω στη σήψη που ήταν έκδηλη στο σώμα αυτού του άντρα. Αναρωτιέμαι επίσης μήπως προσπάθησα να τον αποτυπώσω ως μια δική μου προβολή για το χρόνο, ακολουθώντας -χωρίς να το ξέρω- τον τρόπο απεικόνισης του τυπικού Ταρκοφσκικού υποκειμένου, το οποίο όταν προσεύχεται δεν κοιτάζει επάνω, αλλά κάτω.
Copyright: John Stratoudakis 2011
Ο Zizek συνεχίζει: "Είναι αυτή η αποσύνθεση της ίδιας της υλικότητας της Πραγματικότητας που παρέχει πνευματικό βάθος. Ο χρόνος δεν είναι ένα ουδέτερο μέσο στο οποίο συμβαίνουν διάφορα. Αισθανόμαστε την πυκνότητα του ίδιου του χρόνου."
Copyright: John Stratoudakis 2011
Στην τελευταία σκηνή της ταινίας Blade Runner, ο Rutger Hauer λέει: "Όλες αυτές οι στιγμές θα χαθούν στο χρόνο, σαν τα δάκρυα στη βροχή."