Η φωτογραφία αγνοεί τι υπάρχει πίσω από την εικόνα της. Τι είναι όμως αυτό το 'πίσω'; Και γιατί, αφού θέλουμε τόσο διακαώς να δούμε, μένουμε μόνιμα προστατευμένοι 'μπροστά'

Υπάρχει μία ανεξέλεγκτη κατάσταση μέσα στον ανθρώπινο ψυχισμό. Ο βαθύτερος πυρήνας του ανθρώπινου ψυχισμού είναι η τρέλα. Αυτός ο πυρήνας βασίζεται στην πρωτογενή απόλαυση που προκύπτει από τη σχέση με τη μητέρα και το σώμα της. Είναι ένας κόσμος πλήρης αλλά εξωπραγματικός. Η τερατώδης πλευρά του ανθρώπου βρίσκεται σε αυτόν τον πυρήνα και επιτίθεται σε ό,τι απειλεί την πρωτογενή απόλαυση. Αυτή η απόλαυση περιστέλλεται με τον πολιτισμό και την εκπαίδευση ώστε να υπάρχει κοινωνική συνοχή. Ο πολιτισμός επιτρέπει την επιθυμία αντί της πρωταρχικής απόλαυσης, όμως με την επιθυμία πάντα κάτι μένει εκτός.

 

Η φωτογραφία δεν ξέρει να μας πει τι είναι αυτό που μας δίνει να δούμε"

Roland Barthes

 

Το κανονικό, το “φυσιολογικό” δεν είναι η φύση του ανθρώπου, αλλά η άμυνα εναντίον της αληθινής του φύσης, της τρέλας. Οι άνθρωποι διαρκώς παλεύουμε με την ουσία του εαυτού μας, όσο κι αν την αποφεύγουμε.  Αυτό ψάχνουμε στη φωτογραφία, να συλλάβουμε την αλήθεια, την ουσία. 

Η φωτογραφία αποσκοπεί όχι στη σύλληψη της πραγματικότητας αλλά στη σύλληψη εκείνου που δεν βλέπουμε, αυτού που βρίσκεται πέρα από την πραγματικότητα. Η φωτογραφική μηχανή είναι ένα όργανο σύλληψης του αόρατου και του άρρητου. Η φωτογραφία αποσυμπιέζει την ένταση του ψυχισμού μας, ενώ είναι φτιαγμένη και η ίδια από το υλικό του πρωτογενούς πυρήνα μας, την τρέλα. 

Η φωτογραφία φτιάχνει ένα συμβολικό παράθυρο για να κοιτάξουμε και την ίδια στιγμή το κλείνει. Η φωτογραφία γίνεται ένας τρόπος να δούμε κάτι παραπάνω, ενώ την ίδια στιγμή η εικόνα πέφτει μπροστά στα μάτια μας ως κουρτίνα ώστε να μη δούμε περισσότερα. Δεν βλέπουμε ό,τι θέλουμε αλλά ό,τι επιτρέπει ο ψυχισμός μας, διαφορετικά μπορεί να υπάρξει μεγάλο τίμημα. Ας θυμηθούμε στη Βίβλο, τη γυναίκα του Λωτ που όταν γυρνά και βλέπει το ζόφο που διαδραματίζεται πίσω της γίνεται στήλη άλατος, ή τον Οιδίποδα που μόλις αντικρίζει την πραγματικότητα της ζωής του δε θέλει να δει τίποτε άλλο και τυφλώνεται μόνος του.

 

Η φωτογραφία είναι εικόνα τρελή.

 

Roland Barthes

 

Κανονική φωτογραφία δεν υπήρξε ποτέ

 

Susan Sontag

Ο άνθρωπος δεν αναζήτησε ποτέ την κανονική φωτογραφία. Ο άνθρωπος αναζητά πάντα το έξω από το κανονικό που θα του δείξει αυτό που το κανονικό αδυνατεί. Ο άνθρωπος βγαίνοντας έξω από το κανονικό προχωρά στην επιστήμη, στην τέχνη, στη ζωή του. Έξω από το κανονικό ο άνθρωπος ονειρεύεται και ελπίζει.

Οι σκέψεις σταχυολογήθηκαν από την εξής πηγή:

Καγγελάρης, Φ. (2017). Homo Photographicus: Ψυχαναλυτικές και Φιλοσοφικές Διαστάσεις της Εικόνας. Θεσσαλονίκη: Ροπή.

Masters of Photography: Alex Webb

Κείμενο Χρήστος Κοψαχείλης

Πρόσφατα Άρθρα

Εκθέσεις Φωτογραφίας (25 Σεπ 2023)

To 1927 Art Space υποδέχεται αυτό το φθινόπωρο τον φωτογράφο Πολύβιο Ανεμογιάννη και παρουσιάζει την έκθεση φωτογραφίας Far East.   Πρόκειται για ένα οδοιπορικό στις λαϊκές γειτονιές...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (25 Σεπ 2023)

"Οι συμβολικοί «τόποι» που εξερευνά κανείς στη διαδικασία της απεξάρτησης, η αίσθηση της διαρκούς εγρήγορσης και της αναμονής «αυτού του ενός και μοναδικού πράγματος που θα επεκτείνει τη ζωή πέρα...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (22 Σεπ 2023)

Το BOOZE Κ.Ο.Τ.Ε.Σ. φιλοξενεί την ατομική έκθεση φωτογραφίας του Ηλία Κωνσταντακόπουλου elsewhere (ΑΛΛΟΥ) (σε κάποιον άλλον τόπο_προς κάποιον άλλον τόπο) από την Τετάρτη 4 Οκτωβρίου έως την Τετάρτη...

Agora (19 Σεπ 2023)

 Η νέα Polaroid I-2 συνδυάζει την παραδοσιακή αναλογική εμπειρία με τη σύγχρονη τεχνολογία μίας φωτογραφικής μηχανής και δημιουργεί ένα νέο σημείο αναφοράς στη στιγμιαία...

News (19 Σεπ 2023)

Αν θέλετε να ρουφήξετε τη φωτογραφία στο έπακρο. Αν αναζητάτε την ουσία. Αν είσαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσετε τις γνώσεις και τον εαυτό σας. Αν θέλετε να βιώσετε τη γέννηση της ιδέας που γεννά το...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (18 Σεπ 2023)

Η γκαλερί "Χρύσα" στην Κατερίνη υποδέχεται τον εικαστικό, καλλιτεχνικό φωτογράφο Παναγιώτη Φτάρα. Συνδιοργανωτές είναι ο Οργανισμός Πολιτισμού Ο.Π.Π.Α.Π. και οι Εκδόσεις Οξύνοια. Εγκαινιάζει...

Εκθέσεις Φωτογραφίας (18 Σεπ 2023)

Κάθε μορφή τέχνης διαμορφώνει έναν διάλογο μεταξύ δημιουργού και αποδέκτη συνειδητά, αλλά και ασυνείδητα. Είναι μια εξιστόρηση με μια άλλη γλώσσα, με ένα άλλο μέσο που απελευθερώνει μια διαφορετική...

News (14 Σεπ 2023)

Μια συμπαραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με τον Οργανισμό ΝΕΟΝ Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ Επιμέλεια προγράμματος | Γιώργος Κουμεντάκης (Καλλιτεχνικός Διευθυντής ΕΛΣ)...

News (14 Σεπ 2023)

Τα Great Photo Awards με χαρά ανακοινώνουν το μεγάλο νικητή, τους νικητές επιμέρους κατηγοριών και τους επιλαχόντες με αναρτήσεις, του διεθνούς φωτογραφικού διαγωνισμού με θέμα “Black & White...

News (14 Σεπ 2023)

Το φθινόπωρο έφτασε και φέρνει μαζί του τα βραβευμένα και πολυαγαπημένα εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας του Eyes of Light. Δύο εργαστήρια, ένα δια ζώσης για άτομα από Αθήνα και ένα διαδικτυακό...

News (12 Σεπ 2023)

Για 18η χρονιά συνεχίζεται ο ετήσιος κύκλος διαλέξεων του γνωστού θεωρητικού της φωτογραφίας και του κινηματογράφου, Πλάτωνα Ριβέλλη.  Φέτος, το θέμα τους είναι:  Η...

Cinema (12 Σεπ 2023)

Το Photometria International Photography Festival εντάσσεται στην κανονική ροή της δράσης του Chaniartoon International Comic & Animation Festival για την ανάδειξη της καλύτερης ταινίας των...