Τα όνειρα όπως και οι φωτογραφίες είναι οπτικά φαινόμενα που έχουν ως κύριο στοιχείο την εικόνα και χαρακτηρίζονται από την στιγμιαία δημιουργία τους. Δημιουργία, η οποία αν και συντελείται μέσα σε λίγα μόνο δευτερόλεπτα, δύναται να μένει χαραγμένη στην μνήμη˙ συχνά και στην καρδιά. Σύμφωνα με το φωτογράφο και δάσκαλο φωτογραφίας Πλάτωνα Ριβέλλη 

«η φωτογραφία γίνεται αντιληπτή ως σύνολο, ως εικόνα, με μια ματιά προσεκτική, συγκεντρωμένη αλλά σύντομη».  

Για τον Freud το όνειρο δανείζεται δομικό υλικό από το «κατακάθι της ημέρας». Το υποσυνείδητο, δημιουργός του ονείρου, σκέπτεται με σύμβολα και η ανάλυση τους μπορεί να προσφέρει πρόσβαση σε βαθύτερες επιθυμίες. Στη φωτογραφία το ρόλο του υποσυνείδητου αναλαμβάνει ο φωτογράφος, ο οποίος επηρεασμένος από το «κατακάθι της ζωής του», των εμπειριών και των αναμνήσεών του επιλέγει τα σύμβολα/στοιχεία που επιθυμεί να περιλαμβάνονται στη φωτογραφία. 

Και ενώ η ταχύτητα με την οποία γεννιούνται  όνειρο και φωτογραφία είναι εξαιρετικά γρήγορη, η στιγμή της «σύλληψης» σχεδόν ποτέ δεν είναι τυχαία. Προϋπάρχει μια σημαντική και καίριας σημασίας «λεπτομέρεια»,  «ανάγκη», «επιθυμία», η οποία πυροδοτεί την γέννηση τους. 

Ο ψυχίατρος και συγγραφέας Yrvin Yalom παρατηρεί ότι για να είναι αρκετά σημαντικές κάποιες εικόνες, ώστε να συμπεριληφθούν στο όνειρο,πρέπει να έχουν ενισχυθεί από  παλαιότερες σημαντικές και συναισθηματικά φορτισμένες ανησυχίες. Κατά αντιστοιχία το ίδιο συμβαίνει και με το φωτογράφο, ο οποίος συχνά επιλέγει το θέμα του αντλώντας υλικό από τις συναισθηματικές του αποθήκες.  

Όνειρο και φωτογραφία έχουν κοινό  στόχο˙   να οπτικοποιούν τα συναισθήματα και να τα κάνουν  ορατά. ΟFritz Perls, ιδρυτής της θεωρίας Gestalt, θεωρεί ότι τα όνειρα περιέχουν κομμάτια του εαυτού, τα οποία έχουν απορριφθεί. Όταν ο θεραπευόμενος βιώνει το όνειρο, του δίνει μορφή, μειώνοντας έτσι κατά πολύ τις αντιστάσεις, και την  αγωνία της επίκρισης.

 “Τα  αντικείμενα του ονείρου και των φωτογραφιών συμβολίζουν όψεις του δημιουργού τους”.

Συνήθως τα όνειρα είναι σύνθετα και περιλαμβάνουν μικρές ή μεγάλες λεπτομέρειες (το ίδιο κι ένα προσεκτικά επιλεγμένο κάδρο), οι οποίες νοηματοδοτούν μικρά και μεγάλα ζητήματα σε μια θεραπευτική διαδικασία. Συχνά  η πρώτη ερώτηση του θεραπευτή σχετίζεται με το συναίσθημα του ονείρου ή της φωτογραφίας. 

Ο Yalom γράφει: 

«το όνειρο είναι μια εξαιρετικά πλούσια ταπετσαρία υφασμένη με συγκλονιστικές, σημαντικές αναμνήσεις του παρελθόντος, και μόνο η συγκομιδή των αναμνήσεων αυτών μπορεί συχνά να είναι πολύτιμο εγχείρημα». 

 Εξίσου πλούσιο υλικό από το παρελθόν προσφέρουν και οι αναμνηστικές φωτογραφίες. 

Τα όνειρα μπορούν να γίνουν ένα πολύτιμο βοήθημα για μια αποτελεσματική θεραπεία, αντιπροσωπεύουν μια οξεία αναδιατύπωση των βαθύτερων προβλημάτων του ασθενούς, αλλά σε διαφορετική γλώσσα, σε μια γλώσσα οπτικών εικόνων (οπτικοποιήση των διαπροσωπικών μοτίβων). Ο Freud θεωρούσε τα όνειρα «βασιλική οδό» προς το ασυνείδητο.  

Παρομοίως όταν η θεραπευτική διαδικασία εμπλέκει την φωτογραφία ο ενδιαφερόμενος μοιράζεται τα σημαντικά γεγονότα και συναισθήματα του παρελθόντος που ζωντανεύουν. Δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην δυνατότητα του ενδιαφερόμενου να παράγει νοήματα που προκύπτουν από την ασυνείδητη ανάδυση αναμνήσεων, παρορμήσεων, επιθυμιών και σκέψεων που για γνωστούς ή λιγότερο γνωστούς λόγους, έχουν απωθηθεί. 

Ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει  να είναι σε θέση να κατανοήσει τη μεταφορική και συμβολική πλευρά των ονείρων και των φωτογραφιών. Να αντιληφθεί ότι λειτουργούν ως αφορμή, ως εκλυτικός παράγοντας και ότι δεν υπάρχει μια και μοναδική αλήθεια.

Στα όνειρα δουλειά του νου που τα κατασκευάζει, είναι να βρει έναν τρόπο ώστε να μετατρέψει τις αφηρημένες ιδέες σε οπτική μορφή. Μια δουλειά που τόσο θυμίζει την δουλειά και ανάγκη του φωτογράφου.  

Αναμφίβολα στα όνειρα και στην τέχνη είμαστε  ελεύθεροι να δημιουργήσουμε όπως επιθυμούμε.  

Όνειρο και φωτογραφία  έχουν σύντομη διάρκεια ζωής… 

“Το όνειρο καταπίνεται από το φως της αυγής, «ξεθωριάζει» στο ξημέρωμα… Η φωτογραφία παρομοίως καταστρέφεται από υπερ έκθεση στο φως, «καίγεται»…”

Πλάτων Ριβέλλης 

Yrvin Yalom 

Όνειρα & Fritz Perls

Gestalt 

Φωτογραφία εξωφύλλου: Περικλής Αντωνίου

Πρόσφατα Άρθρα

Agora (29 Μαρ 2023)

SAVE TODAY CASHBACK με άμεση επιστροφή από τη ΝΙΚΟΝ σε επιλεγμένες φωτογραφικές μηχανές και kits.  Επωφεληθείτε από το “SAVE TODAY CASHBACK ” της ΝΙΚΟΝ  με άμεση επιστροφή χρημάτων έως...

Exodus (28 Μαρ 2023)

Η Myró Gallery φιλοξενεί την ατομική έκθεση της Μαρκέλας Ιακώβου, «Πριν τις 02.04.1999», στο Project Room. Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν την Πέμπτη 30 Μαρτίου 2023 στις 19:00. Η έκθεση...

Exodus (28 Μαρ 2023)

Στην εικαστική εγκατάσταση Το Ικρίωμα, ο Georges Salameh χαρτογραφεί τον τρόπο με τον οποίο σμιλεύεται η μνήμη με τα θραύσματα της λήθης που την περιβάλλουν, και μαζί τους, η ατομική και συλλογική...

Exodus (27 Μαρ 2023)

Η Φωτογραφική Εταιρεία Μυτιλήνης, έχει τη χαρά να φιλοξενεί την έκθεση φωτογραφίας της Υπατίας Κορνάρου, "Save The Forest", στην αίθουσά μας στο Κάτω Κάστρο Μυτιλήνης. Τα εγκαίνια έκθεσης θα...

Exodus (27 Μαρ 2023)

Το Μουσείο Ηρακλειδών με ιδιαίτερη χαρά παρουσιάζει την έκθεση με τίτλο Below Sea Level / Υποκάτω θαλάσσης της Θαλασσινής Δούμα, από 4 Απριλίου έως 18 Ιουνίου 2023, σε επιμέλεια της Νίνας...

Cinema (23 Μαρ 2023)

Ο Βασίλης Λουλές διοργανώνει 2 Διαδικτυακά Κινηματογραφικά Εργαστήρια για αρχάριους και προχωρήμένους Εργαστήριο Α’ (Βασικό): “Η προφορική ιστορία μπροστά στον κινηματογραφικό...

News (23 Μαρ 2023)

TO Photonet σας προσκαλεί σε μία μοναδική φωτογραφική εμπειρία : ART NUDE WORKSHOP (MALE – FEMALE) Θα διεξαχθεί στην Αθήνα την Κυριακή 7 Μαΐου 2023! Διαβάστε όλες τις λεπτομέρειες συμμετοχής και...

Exodus (20 Μαρ 2023)

Η Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία Ηρακλείου φιλοξενεί την ατομική φωτογραφική έκθεση της Άννας Μαραθάκη, με θέμα «3 κιλά ευτυχίας», στην αίθουσα τέχνης στον Ημιώροφο της Δουκός Μποφώρ 20. Η Άννα...

Exodus (20 Μαρ 2023)

 Μια έκθεση φωτογραφίας και ένα φωτογραφικό λεύκωμα με τη συμμετοχή  μελών του Φωτογραφικού Ομίλου Καβάλας και της ομάδας «Φωτοδός» της Κύπρου είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας των δύο...

Exodus (15 Μαρ 2023)

Το No Me Mires, Lee Μe (Μη με Κοιτάς, Διάβασέ με) είναι ένα παγκόσμιο φωτογραφικό κίνημα για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας. Η κίνηση υπήρξε έμπνευση της Camila Puerto (ηθοποιός, σκηνοθέτης) και...

News (14 Μαρ 2023)

Το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης και ο Νάσος Ναλμπάντης διοργανώνουν το Σεμινάριο Φωτογραφίας Φύσης. Το Σεμινάριο - Ημερίδα θα πραγματοποιηθεί στην Αλεξανδρούπολη την Κυριακή στις 26 Μαρτίου...

Exodus (14 Μαρ 2023)

To PS: έχει τη χαρά να παρουσιάσει την έκθεση "Grids", με τη νέα δουλειά του Αλέξη Βασιλικού Προς μια χορογραφία του πλέγματος Στην τέταρτη ατομική του έκθεση με τίτλο “Πλέγματα”, που...