H ιστορία πίσω από το εξώφυλλο "Heroes" του David Bowie και η συνεργασία του με τον φωτογράφο Masayoshi Sukita, που κράτησε για 40 χρόνια.
Αντίθετα με τους περισσότερους καλλιτέχνες που ειδικεύονται σε ένα μουσικό ύφος και image, ο Bowie έχτισε μια καριέρα παίζοντας τον χαμαιλέοντα και παίρνοντας συνεχόμενα ρίσκα, που του προσέδωσαν τον ορισμό του καλλιτέχνη, αυτό δηλ. που πραγματικά ήταν. Χαρακτηριστικό αυτού, ήταν η έντονη μουσική παρουσία του την δεκαετία του 70 και μέσα από τα άλμπουμ Low, Lodger, και ειδικά το Heroes.
Photo: © MASAYOSHI SUKITA
Το 1977 ο Bowie ήταν πάλι στη φάση μεταμόρφωσης που τον χαρακτήριζε και ετοιμαζόταν για την κυκλοφορία του νέου του άλμπουμ με τίτλο Heroes. Κινούμενος μουσικά σε πιο ηλεκτρονικά μονοπάτια, κάτι που ειχε ξεκινήσει με το άλμπουμ Low ένα χράνο πριν, ο Bowie θα έγραφε το δεύτερο και πιο σημαντικό μέρος, μιας δισκογραφικής τριλογίας που αναφερόταν συχνά ως Berlin Trilogy, λόγω της επιροοής της πόλης στον ήχο του, όπου έγιναν και οι περισσότερες ηχογραφήσεις. Αυτή η άτυπη τριλογία θα ολοκληρωνόταν μουσικά, ένα χρόνο μετά, με την κυκλοφορία του Lodger.
Και τα τρία αυτά άλμπουμ που ήταν διαφορετικού μουσικού ύφους μεταξύ τους, διατηρούσαν ένα κοινό ηχητικό θέμα. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και η προσφορά του Brian Eno στην παραγωγή που έφερε επιρροές, όπως και οι Kraftwerk and Neu, απ όπου ο Bowie εμπνεύστηκε και κατάφερε να βγάλει την ίδια ζεστασιά παρόλο το ηλεκτρονικό ηχητικό ύφος.
"Time May Change Me," 1972. "Loves to Be Loved," 1973.
Photo: © MASAYOSHI SUKITA
Κοιτώντας τη δισκογραφία του Bowie παρατηρούμε οτι τα εξώφυλλα και οι αισθητική πίσω από αυτά, ήταν πάντα βασικό συστατικό στην εικόνα του καλλιτέχνη.
Για το εξώφυλλο του Heroes ο Bowie συνεργάστηκε με τον φωτογράφο Masayoshi Sukita, μία συνεργασία που είχε ξεκινήσει λίγα χρόνια πριν και κράτησε για 40 χρόνια. Ο Masayoshi Sukita είχε βρει στο πρόσωπου του Bowie και στις περσόνες αυτού, την τέλεια μούσα. Ο φωτογράφος συνεργάστηκε με τον τραγουδιστή σε όλες τις αλλαγές τις καριέρας του και κατάφερε να τις απαθανατίσει μέσα από το φακό του.
"Watch That Man III" -"Hang onto Yourself," 1973. Photo: © MASAYOSHI SUKITA
Το 1977 ο Sukita πήρε μια σειρά από φωτογραφίες τον Bowie και μία από αυτές έμελε να γίνει μία από τις διάσημες φωτογραφίες του και εξώφυλλο στο άλμπουμ του Heroes.
Heroes to Come, 1977
Ο Masayoshi Sukita είχε πρωτογνωρίσει τον Bowie το 1972 στο Λονδίνο. Εκείνη τη περίοδο ο φωτογράφος ήταν εκεί για τις ανάγκες μια φωτογράφισης, αλλά δεν ειχε ακούσει ούτε ήξερε κάτι για τον τραγουδιστή. Τότε ήταν που είδε στον δρόμο μια αφίσα με μια συναυλία του και ρώτησε να μάθει ποιος ήταν ο τραγουδιστής αυτός. Του είχε κάνει τόσο εντύπωση η περσόνα του, που ήθελε να έρθει σε επαφή μαζί του για να τον φωτογραφίσει. Η γνωριμία τελικά έγινε και ο Sukita έδειξε τη δουλειά του στον Bowie, στον οποίο του άρεσε. Αυτό που έκανε περισσότερο εντύπωση στον φωτογράφο, μιας και δεν τον γνώριζε σαν μουσικό ήταν η «διαστημική» περσόνα που είχε υιοθετήσει εκεινη την εποχή ο Bowie και η ευχέρειά του στην κίνηση του σώματος του.
Η φωτογράφιση για το θρυλικό Heroes θα ερχόταν μερικά χρόνια μετά. Ο Bowie είχε έρθει στο Τόκιο μαζί με τον Iggy Pop στα πλαίσια του προμότιον του άλμπουμ του τελευταίου με το τίτλο The idiot, στο οποίο ο Bowie είχε κάνει τη παραγωγή. Εκεί ζήτησε από τον φωτογράφο μια σειρά από φωτογραφίες, οι οποίες ήθελε να είχαν μια πιο punk αισθητική και για αυτό ήθελε να δοκιμάσει όσο γινόταν περισσότερα δερμάτινα μπουφάν.
"Just for One Day," 1977. Photo: © MASAYOSHI SUKITA, 1973
Ο φωτογράφος δεν είχε κάποια δημιουργική ιδέα για τη φωτογράφιση και ούτε γνώριζε ότι o Bowie την προόριζε για το επέρχομενο δίσκο του. Όπως είχε δηλώσει σχετικά, το φωτογραφικό αποτέλεσμα βγήκε με φυσικό τρόπο μέσα από τη περσόνα του Bowie, ο οποίος απλά καθόταν ή στεκόταν και έπαιρνε κάποιες πόζες. Εκεί συνειδητοποίησε ότι -αντί να δίνει οδηγίες στο τι να κάνει ο Bowie- πιο δημιουργικό ήταν το αποτέλεσμα να αποτυπώσει απλά τη φυσική κίνηση του τραγουδιστή.
Αυτό όμως που δεν ήξερε ο Sukita ήταν ότι ο Bowie στο μυαλό του είχε έναν πίνακα ζωγραφικής του Γερμανού καλλιτέχνη Erich Heckel με τίτλο Roquairol, τον οποίο χρησιμοποιούσε σαν έμπνευση για τις πόζες του. Η φωτογράφιση διήρκησε μόλις μια ώρα και απο τις 20 περίπου φώτος που βγήκαν ο Bowie διάλεξε αυτή που ήταν πιο κοντά στον πίνακα του Erich Heckel.
Roquairol, 1917 © Erich Heckel
Η φωτογραφία αυτή ουσιαστικά αποτύπωνε και το ύφος του άλμπουμ που θα έβγαζε ο Bowie. Αυτή η παράξενη και μηχανική πόζα που πήρε, η διαλεκτική σχέση ανάμεσα στο μυαλό και στη καρδιά μέσα από μία ματιά που θύμιζε ρομπότ, ταίριαζε με τον πιο ηλεκτρονικό ήχο του Heroes. Η πόζα που ξεφεύγει από τα όρια της αντιγραφής ή αφιερώματος στον ζωγράφο, μιας και ο Bowie με την έντονη προσωπικότητα του, την έκανε «δική» του.
Το τελικό αποτέλεσμα έγινε σημείο αναφοράς στην αισθητική των εξωφύλλων, σε τέτοιο βαθμό που πολλοί μάθανε για τον πίνακα του Erich Heckel μέσω αυτού. Χαρακτηριστικό είναι ότι και το εξώφυλλο του Iggy Pop «The idiot» έχει επηρεαστεί από τον πίνακα, ύστερα από προτροπή του ίδιου του Bowie.
Είναι γνωστό πως ένας τόσο δημιουργικός άνθρωπος, όπως o Bowie συνέχιζε να εμπνέεται από άλλες μορφές τέχνης και ειδικά της ζωγραφικής, της οποίας ήταν λάτρης και αργότερα θα ασχολιόταν και αυτός εντατικά.
Photo: © MASAYOSHI SUKITA
Πολλά χρόνια αργότερα το 2013 ο Bowie θα χρησιμοποιούσε την ίδια ακριβώς φωτογραφία, για το εξώφυλλο του δίσκου του The next day, βάζοντας όμως ένα άσπρο τετράγωνο μπροστά.
The next day 2013
Ο Bowie με την κίνηση αυτή ήθελε να δηλώσει οτι τελικά όσο και να προσπαθούμε, δεν μπορούμε να αποδεσμευτούμε απο το παρελθόν μας και πάντα αυτό θα μας ακολουθεί. Αποτύπωνε όλο το βάρος να ανταποκριθεί στην προσμονή που είχαν απο αυτόν με κάθε νέα κυκλοφορία του και για αυτό λόγο διάλεξε να παρουσιάσει το πιο διάσημο εξώφυλλό του με αυτό το τρόπο. Προσπαθούσε να κρύψει το παρελθόν του και να προχωρήσει μπροστά, βάζοντας και το χαρακτηριστικό τίτλο πάνω The next day.
Masayoshi Sukita & David Bowie
Masayoshi Sukita & "Heroes"
Με τον θάνατο του μεγάλου αυτού τραγουδιστή, μόνο ο χρόνος θα δείξει πώς αν το εξώφυλλο του Heroes θα παραμείνει το πιο σημαντικό στη καλλιτεχνική του πορεία. Ειδικά σε μια καριέρα που πάντα προσπαθούσε να ανακαλύψει και να θέτει συνεχώς νέες καλλιτεχνικές ταυτότητες για την εικόνα του.
__________________________________________________
Κείμενο: Τόλης Χατζηγνατίου
The Soundtrack for writing this: David Bowie - Heroes (1977)