Το φαινόμενο της συμμετρίας ως γνωστόν, είναι από τα πρωταρχικά στοιχεία που αναγνωρίζει αυτόματα ο ανθρώπινος εγκέφαλος και για το λόγο αυτό μας γίνεται εύκολα αρεστό. Τείνουμε να κρίνουμε τη φυσική ομορφία με βάση τη συμμετρία, μιας και είμαστε προγραμμάτισμενοι να ανατοποκρινόμαστε θετικά απέναντι της.
O Wes Anderson αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους νεούς δημιουργούς στο χώρο του σινέμα, πρωτοεμφανίστηκε μόλις το 1996 με το Bottle Rocker και έχει καταφέρει τα τελευταία 20 χρόνια να κερδίσει τόσο την αποδοχή του κοίνου αλλά και των κριτικών.
Υπάρχουν πολλά στοιχεία στο σκηνοθετικό του ύφος που έχουν κάνει τις ταινίες του τόσο αγαπητές στο κοινό, όπως οι πολύχρωμες επιλογές στην εικαστική παλέτα, η μουσική, ακόμα και η πληθώρα των διάσημων ηθοποιών που καταφέρνει να συγκεντρώσει πάντα στις ταινίες του. Ωστόσο ένα είναι το κυρίαρχο στοιχείο που διακρίνει και βασίζει όλο το σκηνοθετικό του στυλ κι αυτό δεν είναι άλλο από τη συμμετρία!
Το φαινόμενο της συμμετρίας ως γνωστόν, είναι από τα πρωταρχικά στοιχεία που αναγνωρίζει αυτόματα ο ανθρώπινος εγκέφαλος και για το λόγο αυτό μας γίνεται εύκολα αρεστό. Τείνουμε να κρίνουμε τη φυσική ομορφία με βάση τη συμμετρία, μιας και είμαστε προγραμμάτισμενοι να ανατοποκρινόμαστε θετικά απέναντι της.
Τόσο στον κινηματογράφο όσο και στη φωτογραφία, η συμμετρία είναι ένας εύκολος τρόπος να κατασκευάζουμε δυνατές εικόνες.
Ο Wes Anderson είναι από τους σκηνοθέτες που σιγούρα δεν κάνουν απλά ταινίες, αλλά οι ένθερμοι οπαδοί του υποστηρίζουν ότι κάνει τέχνη. Τουλάχιστον σε πρώτο επίπεδο και εικαστικά πετυχαίνει άψογα το σκόπο που υπηρετεί. Πάντα δημιουργεί πολύπλοκους κόσμους, έναν θίασο με παράξενους χαρακτήρες σε εμφάνιση αλλά και σε εκφραστική διάσταση, βουτηγμένους μέσα σε ένα ακρώς,στυλιστικά, άψογο οπτικό κόσμο.
Σαν πρωταρχικό υλικό χρησιμοποιεί τη συμμετρία, έτσι ώστε τις περισσότερες φορές να φαίνεται η εμμονική του τάση και να υπερισχυεί το θέμας της ταινίας (βλπ Grand Budapest Hotel).
Ο Anderson είναι εμφανές ότι κατέχει το τεχνικό μέρος, είναι απαιτητικός στο να στήνει πολυτελή σκηνικά και τοπία, εικόνες που μέσα από τα έντονα χρώματα θα εντυπωσιάσουν τον θέατη, αλλά αμφιταλαντεύται συνέχεια στα όρια της συνεχούς εμμονής για συμμετρία.
Χαρακτηριστική είναι είναι η δήλωση του μακροχρόνιου συνεργάτη του ως διεθυντής φωτογραφίας Robert D. Yeoman, ο οποίος χαρακτηριστικά είχε δηλώσει για τον τρόπο που δουλεύει ο Anderson. -Το πρωί πριν έρθει ο Anderson, πάω πρώτος με το συνεργείο και στήνω τις κάμερες στο σκηνικό που είναι να τραβήξουμε. Με μια μεζούρα μετράω από τις δύο άκρες του δωματίου και τοποθετώ την κάμερα ακριβώς στο κέντρο. Μόλις έρθει ο Anderson στο σέτ, με κοιτάει και το πρώτο πράγμα που με ρωτάει είναι.. «Είμαστε στο κέντρο;»
Ο Anderson διακατέχεται από μία καλλιτεχνική ευφυΐα. Οι ταινίες του δεν είναι ποτέ βαρετές, οι χρωματικές του παλλέτες εναλλάσονται διαρκώς και χρησιμοιποιεί ιδιότροπες μουσικές επιλογές για μουσική επένδυση. Ταυτόχρονα οι ήρωες του, που καταφέρνει μοναδικά να τους κάνει συμπαθητικούς, βρίσκονται συνεχώς σε κίνηση, σαν πιόνια μέσα σε ένα άχρονο σύμπαν που ο ίδιος έχει χτίσει και πρέπει να μετακινηθούν από τη μια μεριά σε μια άλλη, με συχνό όχημα κωμικές καταστάσεις.
Το χρώμα είναι βασικό συστατικό για τον σκηνοθέτη και είναι εμφανές ότι μόνο έτσι βλέπει τον κόσμο. Από τα ρούχα (The Royal Tenenbaums - The Life Aquatic with Steve Zissou), μέχρι και έντονα χρώματα στο background (Grand Budapest Hotel), είναι εμφανές ότι το χρώμα είναι σημαντικό για να λειτουργήσει το πολύπλοκο σύμπαν του Anderson.
I have a way of filming things and staging them and designing sets. There were times when I thought I should change my approach, but in fact, this is what I like to do. It's sort of like my handwriting as a movie director. And somewhere along the way, I think I've made the decision: I'm going to write in my own handwriting. That's just sort of my way. Wes Anderson
Παρατηρώντας τα κάδρα του και προσπερνώντας την συμμετρική τάση και το χρώμα, διαπιστώνουμε και πόσο είναι λεπτολογικά στημένα όλα. Είναι εμφανές πόσο σκέψη έχει ρίξει και σχεδιασμό σε καθε ένα απο αυτά, μέσα στο κάδρο περιέχονται ακριβώς αυτά που θέλει ο σκηνοθέτης, μετατρέποντας τα σε σημαντικά κάνοντας όμως ταυτόχρονα τον θεατή, να μη νοιάζεται για αυτά που αφήνει απο έξω.
Ισώς και αυτή είναι η παγίδα στην οποία εκρέμμει εμμόνικα ο σκηνοθέτης. Τα πάντα είναι τεχνικά άψογα, εικαστικά κινείτε σε υψηλά επιπέδα, το μάτι εντυπωσιάζεται, αλλά ο εγκέφαλος πάντα θα επικεντρώνεται σε αυτά που βλέπει.
Σίγουρα ο απόλυτα συμμετρικός κόσμος που στήνει ο Wes Anderson, βγαλμένος μέσα απο ένα πολύχρωμο παραμύθι, θα εξάπτει τη φαντασία του θεατή και θα τον διασκεδάσει ευχάριστα σε όλη τη διάρκεια του ταξίδιου.
Ωστόσο δεν πρόκειτε να τον παρασύρει αφού αυτό τελειώσει και ίσως εκεί θα πρέπει να αναζητήτει ένας δημιουργός, την πρωταρχική αλήθεια στο περιεχόμενο του κάδρου.
__________________________________________________________________________
Κείμενο: Τόλης Χατζηγνατίου
The Soundtrack for writing this: The Grand Budapest Hotel Soundtrack