-Πιστεύω στο μελλοντικό μετασχηματισμό των δύο φαινομενικά αντιφατικών καταστάσεων, του ονείρου και της πραγματικότητας, σε ένα είδος απόλυτης πραγματικότητας, του σουρεαλισμού. Αντρέ Μπρετόν

 

Flashback στο μεταπολεμικό παρελθόν της Γερμανίας και του Παρισιού, εκεί που προέκυψε μια πρωτοποριακή τεχνική φωτογραφίας, εμπνευσμένη από τις αυτοσχεδιαστικές πρακτικές του Dada και την εισβολή του σουρεαλισμού στις σφαίρες του ασυνείδητου και των ονείρων. Ενώ η φωτογραφία χρησιμοποιήθηκε ευρέως ως εργαλείο για την αποτύπωση της πραγματικότητας οι καλλιτέχνες άρχισαν να δουλεύουν με την κάμερα και τις καινοτόμες τεχνικές για να δημιουργήσουν εικόνες που απέχουν πολύ από τις αρχικές χρήσεις της φωτογραφίας. Αυτά τα εικαστικά στοιχεία συχνά αμφισβητήθηκαν από πολλούς, διότι οι έως τότε αντιλήψεις των θεατών βασίζονταν σε μια διαφορετική εννοιολογική βάση, ο σουρεαλισμός προκαλούσε με το αναπάντεχο, το αιθέριο ή το ασυνήθιστο. Αυτή η πρακτική θα εξαπλωνόταν στην Αμερική και θα αποτελούσε πρόδρομο για την εξερεύνηση των δυνατοτήτων της φωτογραφικής εικόνας.

Dora Maar ifocus

Self portrait Dora Maar

Ο σουρεαλισμός ξεκίνησε επίσημα με το Μανιφέστο του Σουρεαλισμού, το οποίο συντάχθηκε από τον Μπρετόν το 1924. Η κύρια προϋπόθεση πίσω από το κίνημα ήταν η απόρριψη των διεργασιών της λογικής, με αντάλλαγμα την έμφαση στην ελεύθερη φαντασία και τη δημιουργικότητα, που επιτεύχθηκε με την πρόσβαση στο ασυνείδητο ή την απεμπλοκή του ασυνειδήτου. Το κίνημα που απλώθηκε τόσο στους λογοτεχνικούς όσο και στους καλλιτεχνικούς κύκλους, ονομάστηκε από τον Μπρετόν «σπασμωδική ομορφιά» .

surealism iFocus

Όπως ισχυρίζεται ο Christian Bouqueret στη μονογραφία του για τη σουρεαλιστική φωτογραφία, «με εξαίρεση τον Jacques-Andre Boiffard δεν συμμετείχαν άμεσα φωτογράφοι. Υπήρχαν φυσικά ορισμένοι που χάραξαν ένα μακρύ και παράλληλο μονοπάτι, όπως ο Man Ray και άλλοι που εντάχθηκαν στο κίνημα για κάποιο χρονικό διάστημα, διατηρώντας ταυτόχρονα ένα βαθμό απομάκρυνσης από αυτό: Brassai, Dora Maar, Raoul Ubac, Claude Cahun κλπ. " Από μια πλευρά αυτό είναι εκπληκτικό, αλλά είναι επίσης εύκολο να καταλάβουμε γιατί η φωτογραφία δεν ήταν μια προφανής επιλογή για πολλούς Σουρεαλιστές.

Για τους Σουρεαλιστές, η έλξη που τους ασκούσε το φωτομοντάζ οφειλόταν κατά κύριο λόγο στο ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να κάνει το οικείο να φαίνεται παράξενο.

el violin de ingres 1924 ifocus

 Le Violon d'Ingres

Ορισμένοι σουρεαλιστές χρησιμοποίησαν τεχνικές μετα-παραγωγής για να χειραγωγήσουν τις φωτογραφίες τους. Αυτό μπορεί να συνεπάγεται την προσθήκη μιας γραφικής λεπτομέρειας σε μια εκτύπωση πριν την εκ νέου φωτογράφηση της, όπως στο διάσημο έργο του Man Ray, Le Violon d'Ingres (1924), όπου επεξεργάστηκε την εικόνα για να διαστρεβλώσει την κατανόησή μας σχετικά με το επίπεδο της εικόνας και τη φωτογραφική διαδικασία. Εναλλακτικά, αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας φωτογραφίας και στη συνέχεια το ρετουσάρισμά της, όπως στο Dali Atomicus του Salvador Dalí (1948), όπου μια γάτα, λίγο νερό και ο ίδιος ο Νταλί πετάει στον αέρα δίπλα σε τραπέζια. Το σύρμα ψαρέματος που χρησιμοποιείται για να φαίνονται τα έπιπλα στον αέρα αφαιρέθηκε στην επεξεργασία για να οριστικοποιήσει την εικόνα.

kertesz Distortions ifocus

Distortions

O Andre Kertesz φωτογραφίζει είδωλα γυμνών γυναικών (φωτό πάνω) σε παραμορφωτικούς καθρέφτες. Οι εικόνες που προκύπτουν αποτυπώνουν μια στιγμή της πραγματικότητας, αλλά το αποτέλεσμα φαίνεται να είναι γκροτέσκο και εξωπραγματικό. Ομοίως, η Ντόρα Μάαρ αυτοφωτογραφήθηκε με μερικά συνηθισμένα αντικείμενα, αλλά τα έκοψε ή τα παρουσίασε με απροσδόκητο τρόπο.

Παρόλο που το σουρεαλιστικό κίνημα εξασθένισε στα μέσα της δεκαετίας του 1930, η σουρεαλιστική φωτογραφία είχε μια εκπληκτική μακροζωία. Καλλιτέχνες όπως ο Claude Cahun συνέχισαν να παράγουν παρόμοιο έργο και στη δεκαετία του 1940. Ο Man Ray συνέχισε επίσης να δουλεύει στη φωτογραφία, συχνά, συλλαμβάνοντας σημαντικές προσωπικότητες της τέχνης σε ασυνήθιστα πορτρέτα. Κάποιοι φωτογράφοι δρόμου, όπως οι Henri Cartier-Bresson και Helen Levitt, μέσα από τον σουρεαλισμό ανακαλύπτουν το απρόσμενο στις καθημερινές αποφασιστικές στιγμές τους. Ο σουρεαλισμός μπορεί επίσης να βρεθεί στα πρώτα έργα πολλών από τους Μasters της φωτογραφίας στα μέσα του αιώνα, όπως ο Irving Penn, ο Richard Avedon και η Diane Arbus.

Πρόσφατα Άρθρα

Book Reviews (26 Μάι 2023)

Έναν διάλογο φωτογραφίας και κειμενικού σχολιασμού συνιστά το νέο συνεργατικό τρόπον τινά βιβλίο του φωτογράφου Βασίλη Κολτούκη και του θεατρικού συγγραφέα, ποιητή και διηγηματογράφου Γιώργου...

Exodus (26 Μάι 2023)

Μία έκθεση φωτογραφίας εγκαινιάζεται στις 9 Ιουνίου από τον Βασίλη Κωνσταντίνου στη γκαλερί Μελάνυθρος με θέμα τον Έρωτα και τον Θάνατο. Στο βιβλίο του «Πέρα από την αρχή της...

News (25 Μάι 2023)

Ίσως η πιο έντονη ανησυχία των περισσότερων φωτογράφων σήμερα έχει να κάνει με το «πώς» θα αναπτύξουν την προσωπική τους φωνή στη φωτογραφία. Πιστεύω ότι δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις. Με τη...

Exodus (25 Μάι 2023)

Η Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία Ηρακλείου διοργανώνει εκδήλωση με τίτλο : "Τα πρόσωπα του πολέμου μέσα από το αρχείο του Lidio Cipriani Κρήτη 1942" με ομιλητή τον ιστορικό -...

Agora (24 Μάι 2023)

Επωφεληθείτε από το “SUMMER CASHBACK” της ΝΙΚΟΝ με άμεση επιστροφή χρημάτων έως €900 ,για αγορά συγκεκριμένων μηχανών Mirrorless & D-SLR, φακών της σειράς Ζ & F-Mount, καθώς και...

Exodus (23 Μάι 2023)

Ο Φωτογραφικός Όμιλος Καβάλας διοργανώνει κάθε χρόνο από τον Οκτώβριο έως τον Μάιο ένα εισαγωγικό σεμινάριο καλλιτεχνικής Φωτογραφίας που απευθύνεται σε νέους φωτογράφους, με λίγη ή καθόλου...

Exodus (23 Μάι 2023)

 Στην Πετρούπολη, την ετήσια έκθεσή του θα πραγματοποιήσει το Τμήμα Φωτογραφίας του Δήμου, από τις 26 έως τις 31 Μαΐου, παρουσιάζοντας την αξιόλογη δουλειά των μαθητών του. Οι μαθητές του...

Exodus (23 Μάι 2023)

Την πρώτη της ατομική έκθεση με τίτλο «Do you love the color of the sky?» παρουσιάζει από την Παρασκευή 26 Μαΐου η Ζαρέμα Χαλίλοβα στο Κέντρο...

Book Reviews (23 Μάι 2023)

Η μοναδική στην χώρα, καταλογογράφηση που δημοσιεύεται εδώ, ελληνικών αλλά και ξενόγλωσσων εντύπων φωτογραφίας (εγκυκλοπαιδικά, εγχειρίδια, λευκώματα, δοκίμια, λογοτεχνικά κείμενα, κατάλογοι,...

Exodus (23 Μάι 2023)

Η Αγιορειτική Εστία σε συνεργασία με το τμήμα Τέχνης και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Princeton, παρουσιάζουν από κοινού και για πρώτη φορά στην Ελλάδα την έκθεση με ιστορικές φωτογραφίες από την...

News (22 Μάι 2023)

Tο νέο workshop θα πραγματοποιηθεί στον Εθνικό δρυμό Οίτης απο 16 έως 18 Ιουνίου 2022 σε συνεργασία με το Κακογιάννειο Αστεροσκοπείο Ύπατης. Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου θα έχουμε την ευκαιρία...

Exodus (22 Μάι 2023)

Το βιώνουμε έντονα στην εποχή μας: Η τέχνη έχοντας χάσει τη μεταφυσική της άλω γίνεται ή εξυπνακίστικη, ή μελαγχολικά διακοσμητική. Αφού δεν μπορεί να μιλήσει για τον κόσμο, να αναλάβει την ευθύνη...